Sangu Urip
Obah
iku kudu ditindakake tumrap manungsa sing isih urip. Saben manungsa, yen
kepengin entuk prekara, dheweke kudu pindhah, ora preduli sapa, pangkat lan
drajate, sugih utawa mlarat. Saliyane tembung pamindhahan, uga coba sabisa-bisa
supaya bisa entuk kabeh sing dibutuhake lan dikarepake.
Pindhah
minangka gerakan saka papan utawa posisi banjur uga diarani nindakake pakaryan.
Pindahan iki ora mung pindhah saka papan sadurunge menyang papan sabanjure,
nanging pindhah kanthi macem-macem cara sing bakal digunakake, kayata ngadeg,
ganti kursi, mlayu, mlumpat lan liya-liyane.
Kabeh
sing urip ing jagad iki digawe kanthi pasangan, ana wengi lan awan, langit lan
bumi, nengen lan kiwa, perangan awak uga kalebu pasangan uga manungsa. Kajaba
iku, ana uga ilmu, sing dipadhakake kanthi pasangan, yaiku ilmu umum lan ilmu
agama.
Ilmu
sing dipelajari ora mung kudu sinau ilmu umum kayata ilmu, teknologi, ilmu
alam, sosial, ekonomi, sejarah lan liya-liyane. Nanging, sinau ilmu umum uga
kudu imbang karo ilmu agama, ora liya yaiku dadi bekal urip. Kaya dene cara
wong supaya bisa entuk sesuatu yaiku nganggo ilmu.
Kanggo
sapa wae, ilmu kasebut dipikolehi yen dhasar ilmu agama lan umume kuwat banget,
mula dheweke ora bakal langsung ngulu ukum utawa syariat mentah. Ana proses
sing kudu dipikirake, kayata nalika pengin mlumpat ing endi wae sampeyan kudu
nggatekake sikil loro (kayata agama lan ilmu umum) ing kahanan sing sehat lan
kuwat, banjur pikirake strategi kanggo mlumpat miring, lurus utawa mundur
Sawise iku, pinten mlumpat kudu dijupuk kanggo entuk sing dikarepake, 2, 3
utawa 5 mlumpat.
Penyediaan
gesang utawa sangu urip sing dimaksud ing kene yaiku ilmu, sapa sing pengin
entuk sesuatu, nguwasani apa wae, utawa dadi wong sing terkenal kudu duwe bekal
urip, yaiku ilmu. Ora preduli drajad, pangkat utawa agamane wong kasebut. Ora
apa-apa sinau karo sapa wae, nanging minangka manungsa sing wis duwe ilmu wiwit
cilik, sampeyan kudu selaras karo undang-undang sing ditindakake, njupuk sing
apik lan mbuwang sing ora bener.
Kabeh
agama percaya yen ana Gusti Allah lan ora ana paksaan. Kabeh gumantung karo
individu sing duwe ilmu sing diduweni. Yen luwih dhuwur, wong ora bakal
nyalahake utawa mbedakake, mula bakal entuk piwulang lan piwulang sing penting
sajrone urip utawa informasi sing dipikolehi, malah menehi mupangat kanggo wong
liya. Penyediaan gesang ora mung awujud materi duniawi nanging uga rong ilmu
supaya luwih cedhak karo Ilahi. Banjur dadi wong sing diberkahi lan dihargai
wong liya.
LIMO
SANGUNE URIP
1.
Mu'ahadah
(tansah eling marang perjanjian karo Allah SWT). Kesepakatan sing digawe ing
wiwitan nggawe roh kasebut dingerteni dening para sarjana minangka akidah
kaping pisanan. Kaya sing diandharake ing Al-Qur'an, Allah dhawuhe: "Lan
elinga nalika Pangeranmu nurunake keturunan Adam saka sulbi, lan Allah nekseni
tumrap dheweke (ujar):" Apa aku dudu Pangeranmu?, Padha mangsuli .
"Ya, (Sampeyan iku Pangeraningsun) kita padha nekseni. (Kita nindakake iku
supaya ing Dina Qiyamat sampeyan ora bakal ujar, "Satemene kita (Bani
Adam) iku wong-wong sing ora ngerti iki (keesaane Gusti Allah)." (Surah Al
A'raf, 7: Kesepakatan sing kita lakoni ing jagad iki dites dening Allah, apa
kita kalebu wong-wong sing netepi perjanjian kasebut. Uga perjanjian kita ing
pandonga, kayata ing surat Al Fatihah ayat 5 sing diwaca, "Iyyaaka na'budu
wa iyyaaka nasta'iin ". Yaiku, mung kanggo sliramu, kita mung nyembah, lan
mung kanggo sampeyan, aku padha nyuwun lan njaluk tulung.
Apa aku wis ngabdi lan njaluk pitulung
mung marang Allah ?
2.
Mujahadah
(wong sing serius ibadah).
Nyembah minangka sebab yen Gusti Allah
nitahake manungsa. "Lan aku ora nyipta Jin lan Manungsa kajaba dheweke
kudu nyembah ME. (Surat Adz Dzariyat, 51: 56). Bermujahadah tegese serius
nindakake patuh nalika nindakake dhawuhe Allah. Sa'id Musfar Al Qahthani
ngendika; Mujahadah tegese nyerahkan kabeh upaya lan kabisan kanggo nggunakake
potensial kanggo manut marang Allah lan apa sing mupangate saiki lan mbesuk,
lan nyegah apa wae sing ngrusak. "Lan wong-wong sing ngupayakake (golek
kesenengan) Kami, mesthi bakal nuduhake dalane. Lan satemene Allah nunggil karo
wong-wong sing nindakake kabecikan. " (Surah Al 'Ankabuut, 29: 69). Wong
sing ngganti kesed dadi semangat, nundha laku maksiat dadi manut, bodho dadi
ngerti, wiwit ora mangu-mangu dadi kapercayan, minangka ciri wong sing
mujahadah. Mujahid sing tansah usaha tenanan ing dalane Allah.
3.
Muraqobah
(Tansah rumangsa diawasi dening Allah).
Wong sing dzikir akeh yaiku wong sing
mesthi rumangsa diawasi dening Allah SWT. Dzikir dijupuk saka tembung dzakaro
sing tegese nuwuhake prekara ing pikiran. Dhikrullah nggawa Gusti Allah ing
pikiran. Mula, wong sing mesthi dzikir bakal ngerti tenan yen Allah ngerti
kabeh. Kaya ing ayat "Satemene Dheweke ngerti cahya lan sing didhelikake.
(Surat al-A'la, 87: 7). Ing ayat liyane: "Lan satemene Ingsun nyipta
manungsa lan ngerti apa sing bisik-bisik atiné, lan Kita luwih cedhak karo urat
nadi, nalika loro malaekat nyathet tumindake, siji lungguh ing sisih tengen lan
liyane lungguh ing sisih kiwa. Dheweke ora ngucapake siji-sijine tembung,
kajaba ana malaekat wali ing cedhak dheweke sing mesthi ana. (Surat Qaf, 50: 16-18).
4.
Muhasabah
(Introspeksi Diri). Babagan muhasabah, Umar bin Khaththab ngendika, "Coba
wenehi dhewe sadurunge diadili, timbang awak dhewe sadurunge ditimbang. Pancen
introspeksi kanggo sampeyan saiki luwih entheng tinimbang ngetung ing tembe
mburine "(HR. Iman Ahmad lan Tirmidhi mauquq saka Umar bin Khaththab) Bab
sing padha uga dikandhani dening Hasan Al Basyri nate ujar," Wong sing
precaya minangka pimpinan. Dheweke ngadili awake dhewe amarga Allah. Amarga
sejatine pitungan ing Dina Qiyamat bakal dadi entheng tumrap wong-wong sing wis
ngetrapake awake dhewe ing jagad iki.
5.
Mu'aqobah
(Ngukum sanksi yen ora gelem manembah). Sikap yen sampeyan salah menehi sanksi
kanthi ngganti lan nindakake tumindak sing luwih apik sanajan abot, contone
karo infaq lan liya-liyane. Utawa kanthi cepet-cepet mratobat lan ngupayakake
supaya ora ditindakake maneh. Menehi sanksi ('iqob) yen kita watak cerobo
pancen angel. Sampeyan butuh kesadharan awake dhewe lan iman sing kuat. Mung
wong alim sing bisa nindakake. Minangka salah sawijining crita Nabi Sulaiman
(kaya) ing Al-Qur'an, "(elinga) nalika dituduhake marang jaran sing tenang
nalika istirahat lan cepet nalika mlaku ing wayah awan, dheweke bakal
ujar:" Pancen aku seneng karo barang sing apik (jaran) saengga aku
nglalekake ngelingi Pangeranku nganti jaran kasebut ora katon. Jupuk jaran bali
menyang aku ", Banjur dheweke ngethok sikil lan gulu jaran kasebut (Surah
Shaad, 38: 31-33).
Prilaku
sing bisa digunakake minangka conto, uga generasi kanca utawa parasalaf sing
langsung ngerti yen nggawe kesalahan, contone: ing sawijining narasi, Umar bin
Khaththab lunga menyang kebone. Nalika tekan omah dheweke nemokake yen
masarakat wis rampung sholat Asar. Mula, dheweke kandha: "Aku mung lunga
kebon, aku mulih wong wis ndonga Asar, saiki aku nggawe kebonku shodaqoh kanggo
wong miskin.
Subhanallah
walhamdulillah, kepiye babagan moral kita? Sepira kerepe kita nguciwakake lan
ora peduli karo kelalaian kita. Muga-muga 5 M iki luwih terkenal tinimbang 5 milyar
sing dikarepake ing jagad iki. Amarga 5 M pancen larang regane amarga bisa
nylametake donya lan akhirat. InsyaAllah.
Ora
luwih becik tinimbang sing nulis utawa sing maca, amarga sing luwih becik ing
ngarsane Allah yaiku sing nindakake.
PAPAT
LAKON
Saben
wong Islam kudu ngelingi pati, lan nambah prekara kanggo lelungan dawa menyang
tanah akhirat. Saben lelungan, nyatane mbutuhake prekara, fisik lan non fisik
(spiritual).
1.
Kaping
pisanan, kekuatan iman lan taqwa marang Allah SWT. Wataza wwaduu fainna khayra
zzaadi ttaqwaa wattaquuni yaa ulil albaabi. "Siap-siyap, lan sejatine
rezeki sing paling apik yaiku taqwa, lan wedi marang Aku, he wong sing paham."
(Surat al-Baqarah: 197). Salah sawijining ciri khas wong alim yaiku yu`minu bi
al-ghayb (Surah Al-Baqarah / 2: 3). Iman ing samubarang, kalebu ing dina
pungkasan, menehi manungsa kemampuan nembus wates dununge fisik, menyang ranah
spiritual tanpa wates, yaiku Allah SWT.
2.
Kapindho,
kemampuan kanggo ngati-ati marang kabeh godaan lan kesenengan jagad sing
ngapusi. Yaa ayyuhannaasu Inna wa 'dallaahi Haqqun. Falaa tagurrannakumul
hayaatuddunyaa. "Heh, manungsa. Satemene janjine Allah iku bener. Dadi aja
nganti urip jagad ngapusi kowe (Q.S. Faathir: 5). Iku ora ateges kita nolak
jagad utawa nilar donya, nanging ngatur jagad iki lan dadi sarana kanggo nambah
ibadah lan tumindak becik. Donya mung alat lan infrastruktur kanggo nyiyapake
pasokan lan dudu tujuan akhir.
3.
Katelu,
kemampuan nggawe kabeh aset sing diduweni minangka modal kanggo kamulyan ing
akhirat. "Laqad khalaqnal insaana fiy ahsani taqwiymin". Sejatine,
Kita wis nitahake manungsa kanthi wujud sing paling apik (Q.S. At-tiin: 4). Iki
mung bisa ditindakake yen kita precaya marang Allah, lan percaya marang
piwales. Gawe sabar lan ndedonga dadi pembantu sampeyan. Lan sejatine iku angel
banget, kajaba wong sing andhap asor, yaiku wong sing percaya yen bakal ketemu
karo Pangeran lan bakal bali marang Panjenengane. " (Surat al-Baqarah / 2:
45-46).
4.
Kaping
papat, semangat lan tulus ing pandhu arah urip. Wallaziyna jaahaduu fiynaa
lanahdi yannahum subulanaa. Wainnallaaha lama al muhsiniyna ". Lan
wong-wong sing ngupayakake (ngupayakake kekarepan kita), kita mesthi bakal nuduhake
dalane. Lan satemene Allah nunggil karo wong-wong sing nindakake kabecikan.
(Q.S. Al Ankabut: 69). Perjuangan kasebut multidimensi lan multi-kuantitas,
kalebu perjuangan jasmani (jihad), intelektual (ijtihad) lan spiritual
(mujahadah). Allah SWT bakal mbukak lawang kemenangan kanggo wong sing
perjuangan lan duwe tekad ing perjuangan kasebut. (Surat al-`Ankabut / 29: 69).
5.
FALSAFAH
URIPE WONG JOWO
1.
Urip
Iku Urup (Urip Urip, Urip kudu nguntungake wong liya ing sacedhake, luwih akeh
mupangat sing bisa diwenehake, mesthi ... luwih becik).
2.
Memeyu Hayuning Bawana, Ambrasta dur Hangkara
(Manungsa urip ing jagad iki kudu ngupayakake keslametan, kabegjan lan
kesejahteraan; lan mbuwang sipat nesu, srakah lan srakah).
3.
Sura
Dira Jaya Jayaningrat, Lebur Dening Pangastuti (kabeh sipat atos, cilik, nesu,
mung bisa dikalahake kanthi sikap wicaksana, lembut lan sabar).
4.
Ngluruk
Tanpa Bala, Menang Tanpa Ngasorake, Sekti Tanpa Aji-Aji, Sugih Tanpa Bandha
(Gelut tanpa prelu nggawa massa; Menang tanpa ngasorake utawa ngasorake;
Mulyakake tanpa gumantung karo kekuwatan, kekuwatan; kasugihan utawa garis
keturunan; Sugih tanpa dadi adhedhasar prekara materi).
5.
Kebon
Seagrass Datan Serik, Dangan Suket Seagrass Kelangan (Aja gampang nandhang lara
nalika ana bencana, aja susah nalika kelangan).
6.
Aja
Gumunan, Aja Getunan, Aja Kaget, Aja Aleman (Aja gampang gumun; Aja gampang
getun; Aja gampang gumun; Aja gampang ngrusak utawa ngrusak).
7.
Aja
Ketungkul Marang Necklaceguhan, Kadonyan lan Kemareman (Aja kepengin banget
utawa diwatesi kepinginan kanggo entuk jabatan, barang-barang materi lan
kepuasan jagad).
8.
Aja
Kuminter Mundak Keblinger, Aja Cidra Mundak Cilaka (Aja mikir yen sampeyan
paling pinter mula ora salah arah; Aja seneng ngapusi supaya ora lara-lara).
9.
Aja
Milik Barang Kang Melok, Aja Mangro Mundak Kendo (Aja digodha karo prekara sing
mewah, ayu, endah; Aja mikir kaping pindho supaya ora ucul saka niat lan
ngeculake semangat).
10.
Aja
Adigang, Adigung, Adiguna (Aja pura-pura kuat, pura-pura dadi gedhe, pura-pura
kuat).