PATI (TILAR DONYO)
HUSNUL KHOTIMAH
Pati
minangka penghentian permanen lan ora bisa dibalekake saka kabeh fungsi
biologis sing nyengkuyung organisme urip.
Pati
otak kadang digunakake minangka definisi pati sing sah.
Sisa
organisme sing urip sadurunge biasane wiwit bosok sawise mati. Pati minangka
proses universal sing ora bisa dihindari lan pungkasane bakal kedadeyan ing
kabeh organisme urip.
Pati
umume ditrapake kanggo organisme individu; proses sing padha karo
komponen-komponen organisme sing urip, kayata sel utawa jaringan, diarani
nekrosis. Soko sing ora dianggep minangka organisme urip, kayata virus, bisa
dirusak kanthi fisik nanging ora bisa diarani mati.
Akeh
budaya lan agama duwe ide babagan urip sawise mati. Sawetara agama lan
kapercayan uga duwe ide kanggo ngadili tumindak sing ala lan sing ala sajrone
uripe (Swarga, Neraka, Karma).
Salah
sawijining tantangan kanggo nemtokake pati yaiku mbedakake karo urip. Minangka
titik wektu, pati kayane nuduhake wayahe urip pungkasan. Pancen angel
ditemtokake nalika mati, amarga fungsi mandheg urip asring ora kedadeyan
bebarengan ing kabeh sistem organ.
Mula,
definisi kaya kasebut mbutuhake nggambar watesan konsep sing pasti antarane
urip lan pati. Iki angel, amarga nganti saiki durung ana konsensus babagan cara
netepake urip.
HUSNUL KHOTIMAH
Husnul
khotimah minangka pungkasan sing apik, lan ukara husnul khotimah iki asring
diandharake yen ana wong sing mati.
Hé,
kowé wong-wong sing padha precaya, padha wediana ing Allah kanthi taqwa sing
sejati, lan aja nganti mati, kajaba kowé Muslim (nyerah/pasrah). (Surat Ali-Imran:
102).
Pati
ing negara husnul khotimah kudune dadi salah sawijining impene umat Islam.
Makna husnul khotimah yaiku pungkasaning urip wong kanthi kahanan sing apik
alias diberkahi dening Allah SWT.
Tilar
donya ing kahanan husnul khotimah uga nduweni kautaman dhewe-dhewe. Wong sing
tilar donya ing kahanan husnul khotimah dianggep duwe pratandha yen dheweke
seda ing kondhisi sing apik.
Akeh
wong sing wis ngerti babagan tegese husnul khotimah. Sayange, sing akeh
kedadeyan ing masarakat yaiku salah sawijining tulisan husnul khotimah kaya
husnul khotimah. Pangowahan ukara kasebut mesthi bakal uga mengaruhi makna
husnul khotimah dhewe.
Ing
kene kita nerangake apa tegese husnul khotimah lan pratandha wong sing entuk
lan kepiye carane bisa ditindakake wong Islam.
Pati
minangka perkara sing kudu kedadeyan ing saben makhluk urip. Nanging, ora ana
sing ngerti apa ana sing tilar donya ing kahanan husnul khotimah utawa suul
khotimah.
Husnul
khotimah tegese mati ing kahanan sing apik. Kosok baline, suul khotimah tegese
mati ing kahanan ala (mungkur saka Allah SWT).
Husnul
khotimah asale saka tembung hasna sing tegese apik lan khotimah sing tegese
pungkasan. Dadi, tegese husnul khotimah yaiku pati sing dipungkasi kanthi
kahanan sing apik lan diberkahi dening Allah SWT.
Mati
ing kahanan husnul khotimah minangka impen kanggo saben wong Islam. Yen
sampeyan bisa mungkasi urip sampeyan kanthi kondhisi sing apik utawa ing
kahanan Islam sing sampurna, dadi bukti taqwa marang Allah SWT. Iki kaya
pangandikane Allah SWT ing Surah Ali Imran ayat 102.
He,
wong-wong sing padha precaya, padha wedia marang Allah kanthi taqwa sejati, lan
aja nganti mati, kajaba manawa sampeyan Muslim (nyerah). (Surat Ali-Imran: 102)
Nalika
ana wong sing tilar donya ing kahanan husnul khotimah, mula dheweke bakal
diwenehi taufiq supaya adoh saka kabeh larangane Allah SWT.
Minangka
hadits asli saka Anas bin Malik Radiyallahu 'anhu, jarene, Rasulullah SAW ujar :
Yen
Allah kersa kabecikan ing abdine, mula Allah nggunakake.
Para
sahabat takon, Kepiye cara nggunakake Allah?
Nabi
mangsuli, Allah bakal maringi taufiq marang dheweke supaya nglakoni kabecikan
sadurunge dheweke mati. (Riwayat Imam Ahmad, Tirmidhi, lan diotentikasi dening
al Hakim ing Mustadrak)
TANDA
MATI HUSNUL KHOTIMAH
Pancen,
ora ana sing ngerti manawa kepiye wong bakal mati ing husnul khotimah. Nanging,
ana sawetara pratandha sing bisa dipercaya sing bisa dideleng. Ngutip buku Aja
wedi Mati Nalika Husnul Khatimah anggitane Ahmad Zacky El-Shafa (2012: 108),
iki pratandhane sedane Husnul Khotimah:
1. Ngucapaken
Syahadat nalika Seda. Utusanipun Allah (SAW) ngendika, Sapa wae sing ujar La
ilaha ilallah (Ora ana allah sing pantes disembah kajaba Allah), mula dheweke
bakal mlebu swarga. (HR. Abu Dawud No. 3116).
2. Nalika
seda bathuke kringet. Saka Ibnu Buraidah saka bapakne yen dheweke ana ing Khurasan,
dheweke ngunjungi adhine sing lagi lara, dheweke nemokake dheweke seda lan
bathuke kringet, dheweke ujar: Allahu Akbar, aku krungu utusan Allah
shallallahu 'alaihi wasallam ngendika: mati kanthi (nyabut) kringet ing
bathuke. (HR. Ahmad).
3. Tilar
donya Dina Jumuah Wengi. Ora ana Muslim sing seda dina awan wengi. Nanging
Allah bakal nglindhungi dheweke saka fitna (siksa) kubur. (Riwayat Ahmad
lan Tirmidhi No. 1.074).
4. Pejuang ing Perang. Utusanipun Allah ngendika: Wong-wong sing mati syahid ing ngarsane
Allah duwe enem kautaman; dosa-dosane bakal dingapura wiwit wiwitane seda,
ditampilake lenggahan ing swarga, dilindhungi saka siksa kubur, diwenehi
keamanan saka wedi banget yen diunggahake saka kuburan, diwenehi mahkota
kamulyan sing permata siji luwih apik tinimbang jagad iki, nikah pitung puluh
loro nymphs lan diwenehi hak intercede kanggo pitung puluh wong saka kulawarga. (Riwayat At-Tirmidhi lan Ibnu Majah).
5. Tenggelam
utawa Amarga Penyakit tartamtu. Ana limang martir; wong sing tiwas amarga penyakit
ta'un, lara weteng, klelep, wong sing tiba (bangunan utawa tebing) lan tiwas
ana ing dalane Allah. (Riwayat Bukhari).
6. Wanita
Sing Seda Nglairake. Pembunuhan Muslim dikatutake dadi martir, pati amarga
wabah taun dianggep mati dadi husnul khotimah, pati amarga lara weteng dianggep mati
dadi martir/husnul khotimah, mati kanthi tenggelam dikira minangka martir lan wanita sing mati
menehi kelairan anake dikira martir. (HR. Ahmad).
7. Slamet
Mbelo Barang saka Perampok/kejahatan.
Saka Abu Hurairah RA ngendika, ana wong
madhep marang rasulullah, dheweke ujar, Ya Rasulullah, apa sampeyan mikir yen
ana wong sing mara karo aku lan pengin njupuk properti aku?
Utusanipun Allah mangsuli, Aja menehi
bandha.
Dheweke takon maneh, Apa sampeyan mikir
yen dheweke pengin mateni aku? Utusanipun Allah ngandika, Patenana.
Kepiye yen dheweke mateni aku? dheweke
takon maneh.
Dheweke ujar, Sampeyan direkam minangka
martir.
Dheweke takon maneh, Kepiye yen aku
mateni dheweke ?
Utusanipun Allah (Saw) mangsuli, Dheweke
ana ing Neraka. (HR. Muslim nomer 140).
8. Mati
Mbela Agama lan Jiwa. Aja mikir manawa wong-wong sing tiwas ana ing dalane
Allah iku wis mati, nyatane dheweke urip bebarengan karo Gustine kanthi rezeki,
dheweke seneng amarga kurnia Allah sing diparingake lan dheweke seneng karo
wong-wong sing isih ana ing mburi. ora ngerteni dheweke yen ora ana rasa wedi
lan ora bakal sedhih. Dheweke seneng banget karo sih-rahmat lan karuniae Allah,
lan manawa Allah ora muspra pituwase wong-wong sing precaya.
PENGELING-ELING KANGGO SANGU HUSNUL KHOTIMAH
Ana
sawetara cara utawa tips sing bisa ditindakake kanggo matine Husnul Khotimah,
kalebu :
1. Selaras
(istiqomah) nindakake kaluhuran lan tumindak becik.
2.
Bekti
marang Allah SWT.
3.
Kudu
apikan karo Allah SWT.
4.
Mbangun
taqwa sosial.
5.
Mratobat
sadurunge mati.
6.
Coba
cegah sebab sebab suul khotimah sing tiwas.
7.
Nambahi
sholat dumugi husnul khotimah.
TANDA
HUSNUL KHOTIMAH
Ana
sawetara pratandha manawa Muslim mati ing negara husnul khotimah.
Tandha
kasebut, yen ana 10 pratandha kasebut digunakake utawa dadi sebab matine wong,
insyaAllah, wong kasebut bakal mati ing kahanan husnul khotimah.
Husnul
khotimah minangka pungkasaning urip sing apik tumrap wong Islam.
Hadith
Anas bin Malik diriwayatake dening Imam Ahmad sing nuduhake babagan husnul
khotimah marang sawijining abdi, yen Nabi shallallahu 'alaihi wasallam ujar :
ذَا
أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْرًا اسْتَعْمَلَهُ قَالُوا وَكَيْفَ يَسْتَعْمِلُهُ قَالَ
يُوَفِّقُهُ لِعَمَلٍ صَالِحٍ قَبْلَ مَوْتِهِ
Yen
Allah kersa kabecikan kanggo wong, mula bakal digawe Allah kabecikan.
Para
kanca takon, Kepiye carane nggawe amal?
Dheweke
mangsuli: Allah bakal maringi taufiq marang dheweke supaya nindakake kabecikan
sadurunge dheweke mati. (Riwayat Ahmad lan Tirmidhi)
Mati ing Kahanan husnul khotimah duwe tanda
Sawetara
pratandha kasebut mung dingerteni dening wong sing bakal seda, nanging uga ana
pratandha sing bisa dingerteni dening kabeh wong.
Allah
Subhanahu Wata'ala ngandika:
إِنَّ
الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّـهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ
أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ
Satemene,
wong-wong sing ujar: Pangeraningsun iku Allah lan banjur ngiyatake jabatane,
para malaekat bakal tumuli padha matur: Aja padha wedi lan aja susah; lan gawe
seneng karo jannah sing wis dijanjekake dening Allah. (Surah Fushshilat: 30).
Ana
sawetara husnul khotimah sing dirinci dening para sarjana adhedhasar bantahan
saka Al-Qur'an lan As-Sunnah.
Tandha
wong sing wis mati ing negara husnul khotimah :
1.
Wong sing ngucapake ukara 'Laa ilaaha illallah'.
Adhedhasar
pangandikane Nabi shallallahu 'alaihi wasallam:
مَنْ
كَانَ آخِرُ كَلامِهِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ
Sapa
pungkasane tembunge yaiku 'Laa ilaaha illallooh' mula dheweke bakal mlebu
swarga. " (HR. Abu Dawud)
2.
Tilar donya kanthi kringet ing bathuk.
Adhedasar
hadits Ibnu Buraidah bin Hashib kaya ing ngisor iki;
عَنِ
ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّه
كَانَ
بِخُرَاسَانَ فَعَادَ أَخًا لَهُ وَهُوَ مَرِيضٌ فَوَجَدَهُ بِالْمَوْتِ وَإِذَا هُوَ
يَعْرَقُ جَبِينُهُ فَقَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ مَوْتُ الْمُؤْمِنِ بِعَرَقِ الْجَبِينِ
"Saka
Ibnu Buraidah saka bapakne yen dheweke ana ing Khurasan, dheweke ngunjungi
adhine sing lagi lara, dheweke nemokake dheweke seda lan bathuke kringet,
dheweke ujar: Allahu Akbar, aku krungu Nabi shallallahu 'alaihi wasallam
ujar:" Wong-wong sing precaya mati karo (kringet) bathuke. " (HR.
Ahmad)
3.
Mati dina Jumuah wengi utawa awan awan.
Adhedhasar
pangandikane Nabi shallallahu 'alaihi wasallam;
مَا
مِنْ مُسْلِمٍ يَمُوتُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَوْ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ إِلَّا وَقَاهُ
اللَّهُ فِتْنَةَ الْقَبْرِ
Ora
ana wong Islam sing mati ing dina Jumuah utawa ing wayah wengi Jumuah, kajaba
yen Allah bakal nglindhungi dheweke saka fitna kuburan. " (Riwayat Ahmad
lan Tirmidhi)
4.
Wong sing tilar donya amarga kena penyakit panyakit (pest utawa hama).
10 Tandha Iki
Kelakon, Insya Allah, wong sing tilar donya yaiku Husnul Khotimah, Utusan
Allah, salam lan salam diberkahi, ujar;
الطَّاعُوْن
ُشهَاَدَةٌ لِكُلِّ مُسْلِمٍ
Mati
saka wabah kasebut minangka martir kanggo saben wong Islam. ”(HR. Bukhari)
5.
Wong sing tilar donya amarga lara weteng, utawa penyakit sing ana gandhengane
karo weteng kayata; tukak, kanker, apendisitis, kolera, disentri, penyakit
ginjel lan sapanunggalane.
وَمَنْ
مَاتَ فِي الْبَطْنِ فَهُوَ شَهِيْدٌ
Sapa
sing mati amarga lara weteng iku dadi martir. (HR. Muslim)
6.
Wong sing tiwas amarga klelep, amarga ambruk bangunan utawa tebing.
Abu
Hurairah nyariosaken bilih utusanipun Allah dawuh :
الشُّهَدَاءُ
خَمْسَةٌ الْمَطْعُونُ وَالْمَبْطُونُ وَالْغَرِقُ وَصَاحِبُ الْهَدْمِ وَالشَّهِيدُ
فِي سَبِيلِ اللَّهِ
Ana
limang martir; wong sing tiwas amarga penyakit ta'un, lara weteng, klelep, wong
sing tiba (bangunan utawa tebing) lan tiwas ana ing dalane Allah. (Riwayat
Bukhari)
7.
Wong sing tilar donya ing salingkuh ing dalane Allah (Sabilillah).
Kaya
wong sing tilar donya ing perjalanan dakwah utawa tilar donya nalika mulang
ilmu agama utawa nalika tumindak kabecikan marang wong liya sing tulus marga
saka Allah, kaya sing dijelasake ing hadis riwayat Bukhari ing ndhuwur.
Fisabilillah
lagi gelut ing dalane Allah uga kanthi wiyar miturut apa sing wis ditemtokake
para sarjana.
8.
Wanita sing tilar donya nglairake anake.
Nabi
sallallaahu 'alaihi wasallam ngendika:
قَتْلُ
الْمُسْلِمِ شَهَادَةٌ وَالطَّاعُونُ شَهَادَةٌ وَالْبَطْنُ وَالْغَرَقُ وَالْمَرْأَةُ
يَقْتُلُهَا وَلَدُهَا جَمْعَاءَ
Pembunuhan
Muslim dikatutake dadi martir, pati amarga wabah taun dianggep mati dadi
martir, pati amarga lara weteng dietung dadi martir, mati kanthi tenggelam
dikira minangka martir lan wanita sing mati menehi lair saka anake dianggep
martir. ” (HR. Ahmad)
9.
Wong sing dipateni kanggo mbelani barang utawa pakurmatan.
Abu
Hurairah RA nyariosaken:
جَاءَ
رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ : يَا رَسُولَ
اللَّهِ ” أَرَأَيْتَ إِنْ جَاءَ رَجُلٌ يُرِيدُ أَخْذَ مَالِي قَالَ : فَلَا تُعْطِهِ
مَالَكَ قَالَ : أَرَأَيْتَ إِنْ قَاتَلَنِي قَالَ : قَاتِلْهُ قَالَ : أَرَأَيْتَ
إِنْ قَتَلَنِي قَالَ : فَأَنْتَ شَهِيدٌ قَالَ : أَرَأَيْتَ إِنْ قَتَلْتُهُ قَالَ
: هُوَ فِي النَّارِ “
Ana
wong sing mara marani Nabi sallallaahu 'alaihi wasallam lan takon, Ya
Rasulullah, kepiye yen ana wong sing pengin njupuk properti saya?
Kandhane,
Aja menehi bandha!
Kepiye
yen dheweke gelut karo aku?
Dheweke
ujar, gelut dheweke!
Kepiye
yen dheweke mateni aku?
Dheweke
ujar, Sampeyan martir,
Kepiye
yen aku mateni dheweke?
Dheweke
ujar; Dheweke ing neraka! (HR. Muslim)
مَنْ
قُتِلَ دُونَ مَالِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ دِينِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ
قُتِلَ دُونَ دَمِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ أَهْلِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ
Sapa
wae sing tiwas kanggo mbela properti iku dadi martir, sapa wae sing tiwas
amarga mbela agamane dadi martir, sapa wae sing tiwas mbela nyawane dadi martir
lan sapa wae sing tiwas kanggo mbela kulawargane dadi martir. " (HR.
Tirmidhi)
10.
Wong sing mati ing kahanan tumindak becik utawa tumindak becik.
Kaya
wong sing tilar donya nalika shalat, ziarah, tetep kontak lan liya-liyane.
Nabi
shallallahu 'alaihi wasallam ngandika;
مَنْ
قَالَ : لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ابتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ ، خُتِمَ لَهُ بهَا دَخَلَ
الْجَنَّةَ ، وَمَنْ صَامَ يَوْمًا ابتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ خُتِمَ لَهُ بهَا ، دَخَلَ
الْجَنَّةَ ، وَمَنْ تَصَدَّقَ بصَدَقَةٍ ابتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ خُتِمَ لَهُ بهَا
، دَخَلَ الْجَنَّةَ “
Sapa
wae sing tilar donya nalika ngucap 'La ilaaha illallah' kanthi tulus amarga
dheweke banjur bakal mlebu Surga, sapa sing pasa ing sawijining dina banjur
mati banjur dheweke bakal mlebu Surga, lan sapa wae sing menehi sedhekah tulus
marga saka Allah, mula dheweke mati banjur bakal mlebu swarga.
MATI
SAHID
Shahid minangka salah sawijining terminologi ing Islam sing
artine wong Islam sing tilar donya nalika gelut utawa gelut ing cara Allah
mbela kayektenan utawa mbela hak kanthi sabar lan tulus kanggo njaga agama
Allah. Wong pisanan sing tilar donya dadi martir yaiku wanita sing dadi martir,
yaiku Sumayyah binti Khayyat.
JENIS-JENIS
LAN CIRI-CIRI SYARAT
JENIS
Rasulullah
SAW ing hadits riwayat Muslim ujar:
عَنْ
أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
مَا تَعُدُّونَ الشَّهِيدَ فِيكُمْ؟ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، مَنْ قُتِلَ فِي سَبِيلِ
اللهِ فَهُوَ شَهِيدٌ، قَالَ: إِنَّ شُهَدَاءَ أُمَّتِي إِذًا لَقَلِيلٌ، قَالُوا:
فَمَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: مَنْ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللهِ فَهُوَ شَهِيدٌ،
وَمَنْ مَاتَ فِي سَبِيلِ اللهِ فَهُوَ شَهِيدٌ، وَمَنْ مَاتَ فِي الطَّاعُونِ فَهُوَ
شَهِيدٌ، وَمَنْ مَاتَ فِي الْبَطْنِ فَهُوَ شَهِيدٌ،
Saka
Abu Hurairah, dheweke ujar, "Utusanipun Allah ngendika:" Apa
tegese martir ing antarane sampeyan? "Para sahabat mangsuli," Wahai
Rasulullah, sing mati ing dalane Allah iku wong sing mati syahid.
Dheweke
ujar: Banjur, sawetara wong sing tilar donya dadi martir.
Kanca-kanca
padha mangsuli, Banjur sapa, Wahai Rasulullah?
Dheweke
ujar: Sapa wae sing dipateni ing dalane Allah iku martir, lan sapa sing mati
ing dalane Allah uga dadi martir, sapa sing mati kolera uga dadi martir, lan
sapa sing mati amarga lara weteng uga dadi martir.
Fuqoha
kalebu Syekh Nawawi al-Bantani lan Syekh Wahbah Zuhaili ujar manawa ana telung
jinis martir (percikan bom).
1.
Kaping
pisanan, martir ing donya iki, nanging ora ing akhirat. Yaiku, ana wong sing
tilar donya ing paprangan kanggo entuk jagad supaya ora njunjung agama Allah
SWT.
2.
Kapindho,
martir sing ora dietung ing donya nanging ing akhirat. Kahanan kasebut kayata
conto mati dening klelep, obyek tiba-tiba sing tiba, lan mati kanthi ora
sengaja (mlayu). Kajaba iku, martir sing ora kaetung ing jagad iki nanging ing
akhirat uga kalebu wong-wong sing tiwas amarga lara weteng, lara bakar, nalika
nglairake, adoh saka omah, lan amarga ana sawetara penyakit paru-paru.
3.
Pungkasane,
martir ing donya lan akhirat. Yaiku, wong sing nindakake iki tilar donya ing
paprangan kanthi niat serius kanggo njaga agama Allah SWT.
KHUSUS
Hak
istimewa martir ing Islam ditulis ing Al-Qur'an ing Surah An-Nisa ayat 74.
Allah SWT ujar manawa wong sing mati syahid bakal entuk ganjaran gedhe:
فَلْيُقَاتِلْ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ الَّذِيْنَ
يَشْرُوْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا بِالْاٰخِرَةِ ۗ وَمَنْ يُّقَاتِلْ فِيْ سَبِيْلِ
اللّٰهِ فَيُقْتَلْ اَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيْهِ اَجْرًا عَظِيْمًا
falyuqātil fī sabīlillāhillażīna yasyrụnal-ḥayātad-dun-yā bil-ākhirah, wa may yuqātil fī sabīlillāhi fa yuqtal au yaglib fa saufa nu`tīhi ajran 'aẓīmā
Tegese:
Mula,
wong-wong sing adol urip ing donya mbesuke (urip) padha gelut ing dalane Allah.
Lan sapa wae sing gelut ana ing dalane Allah lan tiba utawa menang, kita bakal
menehi ganjaran gedhe.