NGELMU PAMORING KAWULO GUSTI
Pamoring
Kawula Gusti iku pinda damer murub, mula bener yen gawe kekes lan wedi, karana
kang nyumurupi rumangsa kasoran ing daya. Mula pamedare kudu sing kalawan
pratitis, aja kongsi tumpangsuh.
Yen
ditanding boboting ngelmu iku, nyatane pancen abot lan kenceng, naging ora
kenceng kdidene kencenging, nanging ora kenceng iku mung sedyane. Kang murih
enteng ing tembe burine. Samangsa di ecakake yen ana gawe parigawe, ora medosol
nuwuhake reribet apa-apa.
Olahing
rembug ing satibaotibane tansah titis lan kawetune ora wengku sajak arep
ngejori, arang kading mung trima urun-urun, nanging malah dadi kaundakaning
kawruh. Kang mengkono mau malah banjur bisa ditrisnani ing akeh.
Luwih-luwihyen
bisa nambahi jembaring ngelmu, iku yekti sing dadi sisipane wong linuwih.
Sakehing tindake ora sinamudana mung kanggo ngumpak (nglembana)ing liyan lan
ora mamprih pangalembana dewe, awit jejere wis waskita dadi pandita kang
kinacek.
Kaceke
adoh banget mungguh ing kapiterane ulah lan tanduk, duduga lan prayoga tansah
dienggoni, wanine kadidene jajaka, nanging wani sing ora ateges maoni ngelmu
kang wis mapan.
Ngenggoni
tapa-brata kang pitung prakara :
Kapisan,
tapane jasmani oja sok darbe rasa serik, kudu narima ing lair trus ing batin.
Tapane
badan wadag utawa tapene kalairan, yaiku sing ingaran Sarenggat (ngenggoni
angger-angger ing pranatan mungguhing panggiludan) tinemune ditemeni kalawan
tulus mulusing sedya lair batin.
·
Ngendaleni sarta meper lakune hawa napsu kang patang
prakara, sing kabeh mau asal pinangkane saka jasad kadagingan.
·
Asih marang sapade tumitah, sing ateges sugih ing
pangapura marang kaluputaning liyan.
·
Sing bisa ngayomi sasamaning ngaurip dedasar
kawicaksanan.
Kapindo,
mono satuhuning tapa.
Yaiku
tappane budi, lekase mung supaya bisa mbirat sakehing budi nista lan remeh
sarta ngilangana watak demen goroh.
Kaping telu, tapane hawa napsu
Kudu
nglakoni sabar lan alim sarta sugih pangakema marang sapa wae, sajan marang
wong sing wis milara awake, percayaan marang Pangeran.
Kaping papat, tapane sang rasa sejati.
Pikir
utawa ati kudu kagawe supaya meneng lan wening, ngudiya mamrih bisa tansah muja
lan semedi yen kabeh wis meneng lan wening, gegayuhane mesti bakal kacekel.
Kaping lima, tapane sukma.
Gelara
sarana lembah manah lan grapyak semanak, atine kudu lega rila sarta ora kena
muna-sika ing sesamane urip. Kudu bisa ngemong atine wong.
Kaping nem, tapane cahya kang manter.
Ora
samar ing sakabehing kahanan lan tansah eling damang marang pilahing kapalson
lan kasunyatan, eling marang sakehing pambudi mamrih wilujenge bisa antuk ati
kang padang lan resik, tataran MAKRIFAT, tataran jumeneng kapribaden.
Kaping pitu, tapane urip.
Kudu
santosa budine lan ati-ati, tumindake uga kudu disaranani kateguhaning iman lan
timbuling kekarepan kang lumintu, ora kena uwas sumelang ing ati sarta kudu
kumandel-kandel marang panguwasane Hyang Widi.
Wigantining
wus tumrap sakabehing laku iku mau tinemu ana ing bongkot lan pucuk, iku wae
wis cukup dadi ora mindo gaweni / mindo laku. Eohing laku mau bisa murakapi
marang patine yaiku oncading sukma saka alam jasmani, ngacik ngambah ing alam
gaib.
Manjing
suruping pati iku kalakone mung sakedeping netra, anggone ngukut jagade nyata
patitis, kabeh dikut digolongake marang tekat sawiji, digemblekake mamrih mlebu
ing kraton.
Kayu
lan watu pada dianggep lan digawe swarga kang mulya ake, kang nyukupi ing
sakabehe sarwa endah banget, yen manggon ing kono jenak awor brekasakan lan
jrangkong.
Pati
kang kaya mangkono iku satemene mindo gaweni, nanging sing kaya mangkono mau
ora dimangi. Ngertine samangsa kahanan wis kuwalik karana kurang bisa mbedakake
lan karana salah tanpa, mula dadine banjur kasasar.
Mula
sing teguh ing iman sarta eling lan was pada, aja kleru ing pamawas. Kraton
sing sejati iku satemene ora kraton.
Gegebengan
mau katampa kanggo gagaran ngukut jiwa raga, kang asipat setroli, padange
kaliwat-liwat lan sipate langgeng ora owah gingsir. Ya iku sing dadi margane
mulih ngumpul Dzating Pangeran.
Ana
dene wahanan-wahanan kang dialami ing jrone ngadepi bakal kukuting jiwa raga
iku, kajaba sudane kabeh kekuataning angga lan panca driya (pangrasa, pangganda,
pandulu, pangrungu lan panggrayang), uga bakal manoni molah-malihinh cahya,
sing kabeh mau asale saka pakartining napsu, napsu sing wis arep kukut. Ana
dene cahya mau molah-malih gilir gumanti urut-miturt dodok selehing napsu, sing
terange kaya ing ngisor iki :
1.
Abang mrakata : banjur suda-suda lan
manjing dadi.
2.
Kuning amita : saya suwe saya suda temah
sirna lan kagilir dening cahya.
3.
Ireng tunteng : peteng dedet lilimengan
nanging wekasane banjur ganti dadi cahya.
4.
Putih memplak :
Cahya 4 prakara kasebut, iku cahyane napsu 4 prakara, yaiku amarah, luamah, supiyah lan mutmainah, sing kabeh pada tinemu lan lenggah ana sarira pribadi. Kasunyating kabeh mau mung minangkadadi sasmita, yen pakartining napsu 4 prakara kasebut wis arep sigeg.
Ing
sawise iku banjur tinemu ana cahya mencorong padang ambleringi kang sipate ora
owah gingsir lire ora bakal gumilir ing cahya liyane. Yen wis tekan cahya sing
kaya mengkona kahanane iki, nyata wis tekan titi mangsanw nyawa oncad ninggalake
kurungane, mulih marang asal muasale sakawit.
Meneng,
anteng, langgeng ora obah ora ngucap ora dulu kaendahaning swarga, ora rumangsa
dumunung ana ing pangauban, aing ana mung trawanging ati, meleng dadi
manunggale nabi-wali.
Katrangane
:
Samangsa
wis manoni cahya kang kukuwung putih mencorong kayo kang kaceta ing duwur yaiku
cahya kang asipat langgeng ora owah gingsir wis ateges bisa jumeneng pribadine,
wis manunggal karo Dzating Pangeran (wis jejer manunggal Kawula Gusti).
Yen
wis kaya mengkono, kalangengan iku mau mahanani kahanan ora bisa sumurup
kaendahan apa-apa, apa dene kaendahaning swarga, ora rumangsa ngayom marang apa
wae, lire ora mangeran marang saliyane Pangeran Kang Maha Luhur, nanging jejere
ngalela pribadine ana ing alam sonya-ruri. Yen wis kaya mengkono kahanane wis
ara ana sipat-sipat kang beda ing antarane pribadi lan Pangeran, Kawula lan
Gusti wis manunggal, pada wae karo wis bisa napaki lekasing para nabi lan para
wali sing wis pada jejer dadi makrifat. Kasare pribadine wis prasasat nabi
utawa wali, karana wis bisa nggayuh tataran sing wis kagayuh dening para nabi
lan wali duking nguni, yaiku asarira Batara.
Imajiner
Nuswantoro