Ancik-ancik pucuking eri
(Berdiri di ujung duri)
Ancik-ancik pucuking eri (berdiri di atas ujung duri), artinya sedang dalam ancaman/bahaya.
Ancik-ancik pucuking eri adalah peribahasa Jawa yang arti lengkapnya kurang lebih sebagai berikut : Ancik-ancik pucuking eri artinya Wong kang tansah sumelang yen keluputan (dalam bahasa Indonesia: Orang yang selalu khawatir kalau kesalahan).
Ancik-ancik pucuking eri.
Merupakan pepatah Jawa di atas secara harfiah berarti bertumpu pada ujung duri.
Luwih wiyar paribasan iki kepengin ngandharake kahanan sing pancen mendesak, kritis, lan meh ora bisa ditulungi. Sampeyan bisa mbayangno kepiye kahanane wong sing ngancik ing pucuk eri. Mesthi lara lan kuwatir. Kaya-kaya uripe mung ngenteni mati.
Bab kang kaya mangkono iku uga bisa dituladhani karo kahanane wong kang nampa layang kabar yen ora suwe omahe bakal dibongkar. Apa ing mangsa cedhak utawa adoh, wong kasebut mesthi ngrasa kuwatir. Rasa kuwatir Nandang bahaya lan ora ana keslametan iki ibarate kaya ancik-ancik ing pucuke eri.
Menawi Allah SWT. kepengin kedadean kang becik marang makhluke, mula ora ana kang bisa nyegah. Kosok wangsulipun, menawi Allah kerso kedadosan ingkang awon dumateng makhlukipun, mboten wonten ingkang saged nyegah. Allah SWT. ngendika (QS. Yunus [10]: 107) :
وَاِنْ يَّمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهٗ ٓاِلَّا هُوَ ۚوَاِنْ يُّرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَاۤدَّ لِفَضْلِهٖۗ يُصِيْبُ بِهٖ مَنْ يَّشَاۤءُ مِنْ عِبَادِهٖ ۗوَهُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ
Tegese :
Lan manawa Allah nekakake bilai marang sira, ora ana kang bisa nyingkirake iku kajaba Panjenengane. Lan yen Allah ngersakake kabecikan tumrap sira, mula ora ana kang bisa nolak kanugrahane. Panjenengane paring kabecikan marang sapa wae sing dikersakake ing antarane para abdine. Ingkang Maha Pangapura, Maha Asih.
Tafsiripun :
Dene manawa Allah nekakake bilai marang sira, kayata lara, susah, lan cobaan liyane, mula ora ana kang bisa nyingkirake saka sira kajaba mung Panjenengane. Lan yen Gusti Allah ngersakake kabecikan kanggo sampeyan, kayata kesehatan, kesenengan, rasa seneng, lan liya-liyane, mula ora ana sing bisa nolak lan nyegah kanugrahane marang sampeyan. Panjenengane paring kabecikan marang sapa wae sing dikersakake ing antarane para abdine. Ingkang Maha Ngapura dosa-dosanipun tiyang ingkang tobat, Ingkang Maha Asih kanthi limpahan rahmat ingkang warni-warni senajan para kawulanipun taksih kathah tumindak dosa.
