SUMINTEN EDAN
Suminten Edan - Lg Tembang Kangen
SINOM 'Memanismu'
Memanismu kang ngujiwat
agawé rujiting galih
Mara apa kang sinedya
upama mundhuta rukmi
tartamtu tak turuti
Ibarat wong numpak prahu
lumampah tanpa welah
ing madyaning jalanidhi
Temah gonjing anggènjong nèng pagulingan
Suminten Edan
Warok Suro Menggolo, orang yang terkenal kaya raya, ditakuti banyak orang di daerahnya ini mempunyai seorang anak perempuan satu-satunya yang bernama Suminten. Warok Suro Menggolo dan Nyi Warok ( istrinya) sedang membicarakan tentang putri satu-satunnya. Warok merasa ada yang kurang dalam hidupnya, dia merasa bahwa sampai saat ini dia belum mempunyai menantu dan percakapan itu didengar oleh emban dan Darmajdi (pembantu di rumah Warok).
Darmajdi mengusulkan kepada majikannya agar mengadakan sayembara untuk mendapatkan calon menantu untuk Suminten. Setelah dipikir dan dibicarakan bersma istrinya Warok akhirnya menerima usul Darmadji. Woro-woro (Undang-Undang) di siarkan dengan syarat bahwa untuk menjdai menantu Warok Suro Menggolo adalah lelaki yang masih perjaka dan kaya raya.
Suminten yang mendengar rencana ayahandanya merasa sedih. Dia tidak setuju dengan rencana tersebut. Hal itupun diutarakanya pada darmadji, yang diinginkannya adalah orang yang mencintai dan menyanyanginya.
Warok memerintahkan embannya untuk memanggil Suminten untuk bertemu dengan calon suaminya. Pada saat masuk kedalam ternyata Suminten tidak ada di kamarnya, embanya mengatakan bahwa Suminten kini telah Edan (gila). Warok suro menggolo dan istrinya sangat terpukul sementara itu Renaldi tidak mau menjadi suami dari manita gila.
Suminten berjalan ke desa bertemu banyak orang dan juga teman-temannya, mereka takut melihat suminten yang menjadi gila. Pada saat bersamaan Warok bersama istri dan embannya menemukan putrinya yang gila. Mereka berusaha menyadarkan Suminten namun tidak berhasil. Darmadji mengatakan kepada tuannya bahwa putrinya seperti itu akibat dari ayahnya yang tidak pernah peduli dengan perasaan putrinnya, egois dan menang sendiri dan Suminten bisa sembuh jika ada kasih sayang. Setelah berusaha disembuhkan akhirnya Suminten sadar.
Pada saat Suminten sadar dia mnegatakan bahwa sebenarnya dia tidak gila, dia hanya pura-pura saja, karena suminten tidak mau menikah dengan orang yang tidak dicintainnya. Selama ini dia mencintai Darmadji pembantu dirumahnya dan begitu juga dengan Darmadji. Hal itu membuat murka Warok Suro Menggolo, namun pada akhirnya Suminten dan Darmadji berhasil menyadarkan ayahannya, sehingga mereka setuju dengan keputusan Suminten dan merestui pernikaan putrinnya.
Warok Suromenggolo
Warok Suromenggolo adalah salah satu warok yang terkenal kesaktiannya dan sifatnya yang ksatria. Di kisahkan pada zaman dulu Kadipaten Trenggalek rusuh dan tidak tentram karena sering terjadi pencurian, perampokan dan keonaran. Adipati Trenggalek meminta tolong seorang Warok Gunaseco atau Ki Secodarmo untuk menumpas para permbuat onar tersebut dan berhasil. Kadipaten Trengalek kembali tentram dan damai. Sebagai tanda terima kasih, Adipati Trenggalek memberikan hadiah dan ganjaran kepada Ki Secodarmo dan kerabat serta murid-muridnya, bahkan anak Ki Secodarmo yang bernama Roro Suminten diangkat menjadi menantu dan akan dipersandingkan dengan putra Sang Adipati yang bernama Raden Subroto.
Tetapi, diam-diam Raden Subroto menghilang dari kadipaten karena dia tidak bersedia menjalani perkawinan dengan Roro Suminten. Akibatnya, Ki Secodarmo dan kerabat yang telah menyiapkan pesta perkawinan sangat terpukul, bahkan Roro Suminten, calon pengantin menjadi gila.
Dalam pengembaraannya, Raden Subroto bertemu dengan Roro Warsiyani (Cempluk), anak Ki Suromenggolo, Warok dari Desa Ngampal keduanya pun saling jatuh cinta. Ki Suromenggolo senang menerima lamaran Raden Subroto, kemudian keduanya dipersandingkan menjadi suami isteri. Selajutnya, pengantin Subroto dan Cempluk boyong ke kadipaten Trenggalek. Dalam acara pesta penyambutan, Roro Suminten yang gila datang dan ikut menari kegirangan. Semua orang melihat, tapi tak ada yang mengenalinya sebagai Roro Suminten.
Warok Singo Korba, adik seperguruan Secodarmo merasa sakit hati melihat Cempluk bersanding bahagia. Di benaknya, Singo Kobra menganggap Cempluk sebagai penyebab gagalnya perkawinan dan gilanya Suminten. Dalam liputan dendam, Singo Korba menusuk Cempluk dengan keris saktinya lalu menghilang. Pesta menjadi hiruk pikuk dan gempar melihat Cempluk yang terkapar tak berdaya dan bermandi darah. Karena saktinya, Warok Suromenggolo dapat menyembuhkan Cempluk dengan bantuan pusaka Ruyung Bang pemberian gurunya Sang Bathara Katong.
Melihat puteri kesayangannya di sakiti Suromenggolo tidak terima. Dia mencari Singo Kobra untuk membalas dendam. Dalam pencariannya Suromenggolo bertemu dengan Ki Secodarmo. Maka terbongkarlah duduk permasalahan yang sebenarnya. Namun begitu perkelahian tetap terjadi antara keduanya yang berakhir dengan tewasnya Ki Secodarmo. Singo kobra melihat kakak seperguruannya terbunuh ikut belah pati dengan menantang Suromenggolo duel yang menyebabkan Singo Kobra terbunuh dengan pusakanya sendiri.
Karena kebesaran hatinya, Warok Suromenggolo dengan kesaktiannya menyembuhkan Suminten dan meminta Raden Subroto untuk mengawini Suminten sebagai istri kedua.
Tamat.
Sinopsis Drama Suminten Edan.
Adegan I
Kahanane Kadhipaten Trenggalek lagi rusuh. Ingkang gawe rusuh menika yaiku brandhalan-brandhalan kang dipimpin karo Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad. Para warga ing Kadhipaten Trenggalek dadi padha wedi lan ora tenang marga polahe brandhalan mau.
Nalika brandhalan-brandhalan mau padha omong-omongan ana ing hutan, prajurit-prajurit Trenggalek kang dipimpin karo Patih Trenggalek teka. Prajurit mau arep padha numpas brandhalan sing wis gawe rusuh Kadhipaten Trenggalek.
Adegan II
Para prajurit Trenggalek lan brandhalan padha adu kekuwatan. Siji baka siji prajurit lan bradhalan mau maju lan tarung.
Adegan III
Patih Trenggalek nglawan Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad. Ananging Patih Trenggalek kalah, banjur lunga karo prajurit-prajurite.
Adegan IV
Patih Trenggalek lan prajuri-prajurite mau tekan ana ing pinggir alas. Patih banjur nemoni Warok Gunaseca kanggo njaluk tulung numpas brandhalan-brandhalan sing gawe rusuh Trenggalek. Warok Gunaseca nyaguhi anggone numpas brandhalan kang dipimpin Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad. Dheweke banjur pamit karo Patih Trenggalek lan lunga goleki para brandhalan mau. Patih lan prajurit-prajurite uga lunga anuju Kadhipaten.
Adegan V
Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad sarta anak buwahe lagi padha lungguh ing hutan. Nalika lagi padha omong-omongan, Warok Gunaseca teka. Jebule sing dadi dhalange karusuhan ing Kadhipaten Trenggalek mau yaiku warok Gunaseca dhewe. Mula mau nalika dikongkon numpas para brandhalan, dheweke nyaguhi kanthi gampang lan entheng banget.
Warok Gunaseca crita yen lagi ana sayembara ing Kadhipaten Trenggalek. Sayembara mau kanggo sapa wae sing bisa numpas para brandhalan sing wis gawe rusuh ing Kadhipaten Trenggalek bakal diwenehi hadhiyah.
Brandhalan-brandhalan mau padha ribut yen bakal ngajar lan mateni sapa wae sing wani numpas para brandhalan mau. Ananging banjur padha kaget nalika Warok Gunaseca omong yen dheweke sing bakal numpas brandhalan mau.
Warok Gunaseca nerangake rencanane. Dheweke ngongkon para brandhalan mau supaya ethok-ethok dicekel lan gelem digawa ngadhep Adipati Trenggalek (Adipati Sudibyangalim). Ananging Warok Gunaseca melingi supaya aja ngomong yen dheweke sing ndalangi kerusuhan ing Kadhipaten Trenggalek.
“Mula cukup semene wae kowe-kowe anggone gawe rusuh!” Warok Gunaseca ngomong karo para brandhalan mau.
“Sampeyan ki pripun ta ? Mula sampeyan ki sing ngongkon. Kadhipaten Nggalek wis kadhung rusuh,” Singa Gobrah semaur.
Warok Gunaseca banjur omong maneh yen dheweke bisa nyekel brandhalan-brandhalan, bakal entuk hadhiyah. Sawise kuwi para brandhalan banjur sarujuk.
Adegan VI
Ana ing njero Kadhipaten Trenggalek, Patih lagi ngadhep Adhipati Sudibyangalim. Patih nglapurake yen dheweke lan para prajurite durung bisa numpas para brandhalan-brandhalan kang gawe rusuh. Dheweke uga crita yen anggone numpas para brandhalan mau njaluk tulung Warok Gunaseca.
Let sadhela, Warok Gunasecateka karo Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad sing wis dibanda tangane. Sawise ngaturake sembah, Warok Gunaseca nglapurake yen dheweke wis bisa nyekel pimpinan para brandhal sing gawe rusuhe Kadhipaten Trenggalek.
Adhipati Sidibyangalim banjur ngintrogasi katelu Singa mau. Singa Gobrah, Singa Loreng, lan Singa Limbad ora nglapurake yen Warok Gunaseca sing ngongkon gawe rusuh. Katelune padha reka-reka dhewe apa sing dadi alesane gawe rusuh. Ana sing muni marga butuh dhuwit kanggo nguripi anak-anake sing akeh, ana uga sing uni kanggo bayar utang.
Warok Gunaseca banjur njaluk Adhipati Sudibyangalim mbebasake para brandhalan mau, lan ngomong yen dheweke sing dadi jaminan kanggo para brandhalan mau. Sawise para brandhalan mau dibebasake, Warok Gunaseca diwenehi hadhiyah karo Adhipati. Hadhiyahe yaiku anakke Warok Gunaseca (Suminten) bakal didadekake manten karo anakke Adhipati Sudibyangalim kang jenenge Raden Mas Subroto.
Warok Gunaseca banjur njaluk pamit marang Adhipati lan bakal nyiapake pesta mantenane anakke karo Raden Mas Subroto.
Adegan VII
Adhipati Sudibyangalim sing lagi lungguh ana singgasanane nyelukake anakke, Raden Mas Subroto. Sawise Subroto teka, dheweke nerangake apa kang wis direncanakake. Subroto diomongi yen dheweke bakal dijodhohake marang anakke Warok Gunaseca sing jenenge Suminten.
Ananging, Raden Subroto ora sarujuk lan wegah dijodhohake marang Suminten. Adhipati banjur omong yen Subroto ora gelem dijodhohake marang Suminten, mula dheweke bakal diusir saka Kadhipaten Trenggalek.
Sadurunge diusir, Raden Subroto malah wis minggat dhisik. Dheweke wegah dijodhoke marang Suminten.
Adegan VIII
Ana ing hutan, para emban padha nembang lan jejogedan. Banjur Cempluk teka lan nggabung karo para emban mau. Sanalika kuwi Jin Genthong lagi liwat lan weruh Cempluk. Dheweke banjur seneng karo Cempluk lan nggodhani. Cempluk sing digodhani wegah marga wujude Jin Genthong sing elek. Cempluk banjur mlayu lan ditututi karo Jin Genthong.
Adegan IX
Cempluk dioyak karo Jin Genthong. Nalika kuwi Raden Subroto uga lagi liwat hutan, banjur weruh Cempluk sing lagi dioyak-oyak karo Jin Genthong. Raden Subroto nulungi cempluk saka Jin Genthong mau.
Adegan X
Ana ing ngalas, bapakke Cempluk, yaiku Warok Suramenggala lagi macul. Let sadhela, bojone lan bocah wadon (embane) teka gawa rantang (ngirim sega) kanggo dhahare Warok Suramenggala.
Nalika kuwi, Cempluk banjur teka, lan kandha bapakke yen dheweke dioyak-oyak karo Jin Genthong.
Raden Subroto banjur teka. Warok Suramenggala weruh tekane Subroto langsung nyerang Subroto. Ngertine sing ngganggu Cempluk mau Raden Subroto. Cempluk banjur nrerangake yen Subroto kuwi sing nulungi dheweke saka Jin Genthong.
Jebule Jin Genthong isih nututi. Dheweke kepengin ngepek bojo Cempluk. Warok Suramenggala menehi sarat kanggo Jin Genthong yen kepengin dadi manten karo Cempluk, yaiku bisa nggujeng utawa nampani sabuk kang bentuke kaya usus warnane putih.
Ananging Jin Genthong gagal, ora bisa nampani sabuk mau. Dheweke banjur malyu lunga.
Adegan XI
Jin Genthong ora bisa nampani sabuke Warok Suramenggala. Dheweke banjur lunga nemoni paklike sing lagi tapa. Paklike banjur menehi usul yaiku bakal ndadekake rupa Jin Genthong dadi kaya Subroto.
Tenan wae, ora suwe Jin Genthong maleh dadi kaya Subroto. Dheweke banjur lunga arep nemoni Cempluk.
Adegan XII
Ana ing omahe Cempluk, Subroto nemoni Cempluk. Amarga rupane Jin Genthong wis maleh kaya Subroto, Cempluk ora ngerti yen sing nemoni dheweke kuwi Jin Genthong. Cempluk gelem wae digawa melbu ana kamar karo Subroto palsu mau. Nalika Cempluk lan Subroto Palsu lagi ana kamar, Raden Subroto sing asli teka.
Radeh Subroto asli kaget nalika ngerti Cempluk lan Subroto palsu lagi ana kamar. Subroto asli lan Subroto palsu banjur padha gelut.
Nalika lagi padha gelut, bapakke Cempluk, Warok Suramenggala teka lan misahake kalorone. Bapakke uga bingung nalika ngerti yen Raden Subroto ana loro.
Warok Suramenggala banjur ngetes sapa sing Subroto asli lan sing palsu. Anggone ngetes, Warok Suramenggala njaluk kalorone supaya nampani sabuke sing sekti kuwi. Sapa sing bisa nampani, mula kuwi Subroto sing asli.
Ananging kalorone padha-padha ora bisa nampani, marga saking kuwate sabuk mau. Subroto asli banjur ambruk lan ora sadhar, sing Subroto palsu banjur maleh dadi Jin Genthong maneh. Jin Genthong mau banjur mlayu lunga. Raden Subroto sing asli mau ditambani karo Warok Suramenggala.
Adegan XIII
Ana ing omahe, warok Gunaseca lan kulawargane lagi nyiapake pesta mantenane Suminten lan Raden Subroto. Nalika kuwi, ana pengawal sing nglapurake yen perjodhohan antarane Suminten lan Raden Subroto dibatalake.
Kabeh kulawargane Warok Gunaseca padha kaget krungu mangkono. Suminten sing wis dandan ayu uga kaget, malah nganti semaput.
Sawise ditambani, Suminten banjur tangi. Ananging, Suminten malah dadi edan. Dheweke omong dhewe, ngguya-ngguyu lan ujug-ujug nangis. Suminten wis dadi edan marga ora sida dadi manten karo Raden Subroto.
Adegan XIV
Warok Gunaseca banjur nekani Warok Suramenggala nalika ngerti yen Raden Subroto ora gelem karo Suminten, lan malah dadi manten karo Cempluk. Kalorone padha gelut. Anggone gelut padha-padha nganggo sabuk sakti.
Ananging Warok Gunaseca kalah.
Adegan XV
Suminten banjur ditambani karo Warok Suramenggala, sing ora liya pakdhene dhewe. Amarga Warok Suramenggala lan Warok Gunaseca kuwi kakang adhi.
Sawise mari, Suminten banjur ditemokake karo Cempluk lan Raden Subroto. Warok Suramenggala sing ngerti yen Suminten mau jebule wis dijodhokke karo Raden Subroto, mula dheweke banjur ngomong karo Raden Subroto lan Cempluk. Warok Suramenggala ngomong yen Suminten bisa dadi bojo kelorone Raden Subroto. Mula kuwi Raden Subroto saiki duwe bojo loro, yaiku Cempluk lan Suminten.
Imajiner Nuswantoro