SERAT PARAMAYOGA GAMBUH
Paramayoga, Sasraningrat, 1894 (Pupuh 01–43)
Gambuh
1. dhuh rama sang linuhung | ing salami kawula tumuwuh | dèrèng nate sumêrêp janma darbèni | guna kasêktèn pinunjul | kados paduka sang kaot ||
2. nadyan pami rinuruh | midêr sacakraning jagad kêmput | kang kapraban sunaring pradănggapati | pra dewa bathara anung | amba dugi ugi kasor ||
3. mila pukulun lamun | kaparêng tyas paduka ayun | andêdasih nglêbur tapak pada mugi | tuwan paringa pituduh | kagunan kang rêmit elok ||
4. kang rama mèsêm muwus | kulup ingsun siranggêp linuhung | satêmêne mungguh kasêktèn sun iki | lagi lumrah bae kulup | tan kêna ingaran moncol ||
5. kang satuhu pinunjul | yèku Sang Ramayadi eyangmu | kasêktène manawa anambut kardi | wêsi mung pinandêng luluh | mrêngangah kaya ingobong ||
6. pêndhak pandhe dumunung | ngluhur mega mung yayah manêkung | sang atmaja matur dhuh rama mênawi | paduka parêng amba yun | ngulati eyang sang kaot ||
7. ingkang rama jumurung | sang atmaja gya mêsat sumungsung | ing gêgana tansah dènira manoni | tlatahe ardi Tangguru | tan antara ana katon ||
8. sujanma priya lungguh | ngluhur mega cahyane sumunu | wus kinira yèn kang eyang mila nuli | pinarpêkan dupi sampun | marêk sang Jaka wotsinom ||
9. Sa Ramayadi Êmpu | èsmu kagyat sang prapta dinangu | kawijilanira tuwin kang wêwangi | myang panêdyanira sampun | katur wit madya praptèng don ||
10. kang eyang gupuh ngrangkul | sarwi nabda babo putuningsun | sira arsa puruhita marang mami | rèh sun siranggêp pinunjul | măngka kaprawiran ingong ||
11. yèn tinimbang Hyang Wisnu | bêbasan adoh abalang kayu | yêkti tangèh kulup bisa anyakêti | mirip prasasat wus munggul | Jakasangkala ing batos ||
12. sangêt pangungunipun | micarèng tyas yèn pamawang ingsun | eyang iki satuhu lamun linuwih | ing guna kasaktènipun | dene maksih ngrasa kasor ||
13. lan Sang Bathara Wisnu | Êmpu Ramayadi malih muwus | sumurupa kang nama Hyang Wisnumurti | iku pêrnah plunan ingsun | putrane Hyang Giri Katong ||
14. Jakasangkala matur | yèn makatên samangke amba yun | angulati pêthinganing batharadi | ingkang jêjuluk Hyang Wisnu | ing pundi dunungirèng don ||
15. kang eyang nambung wuwus | kulup kahyanganing Sang Hyang Wisnu | nunggal lawan sudarma Hyang Sidajati | anèng graning iku gunung | kang liningan awotsinom ||
16. amit umêsat sampun | prapta pucaking ardi Tangguru | sira Jakasangkala dupi manoni | kăntha-kanthaning swarga gung | lêngêr jêtung amandongong ||
17. wisma mas lajur-lajur | sarwi adi endah wangunipun | papêthetan păntha-păntha thirik-thirik | pêntil woh intên jumêrut | pradapa nglungsir bang ijo ||
18. gapura akik wungu | wontên papêthan narendra lulut | pêpulêtan sisik kumala rinukmi | jamang krun antero murub | pêthit hèr gêni sumorot ||
19. nahên ta Sang Hyang Wisnu | kang satuhu wicaksanèng kalbu | datan samar yèn sutane Anggajali | yun maswèng sariranipun | milenggal Hyang Wisnu miyos ||
20. saking kaswarganipun | sumunar jênar busananipun | ngasta bukur cakra bêbinggêl rugmadi | nêdhaki ngandika arum | hèh trahing bathara kaot ||
21. sira sutaning Êmpu | Anggajali Sangkala aranmu | praptèng kene yun maswa Hyang Wisnumurti | panêdyanirarsa nyuwun | rumêntahing kawruh kaot ||
22. Jakasangkala ngungun | mring kawasanira ingkang rawuh | nulya matur sintên paduka puniki | winangsulan sun Hyang Wisnu | putrane Hyang Giri Katong ||
23. kang sinung ngling gya sujud | manabda dhuh bathara kang luhung | kang minăngka pêpundhèning pra dumadi | dhawuh paduka ing wau | lan sêdyèng tyas amba cocog ||
24. mila ambarsa nyuwun | bêrkah rumêntahing kawruh luhung | Sang Bathara Suman angandika malih | apa mantêp panêdyamu | yun puruhita maring ngong ||
25. Jakasangkala matur | sampun ingkang sakit nadyan lampus | amba têmah samêndhang datan gumingsir | mangkana Bathara Wisnu | èsmu gumujêng ing batos ||
26. rèhne panêdyanipun | Jakasangkala mantêp trus kalbu | kayaktène Sang Bathara Wisnumurti | sakèhe panabdanya mung | măngka dadar togirèng don ||
27. ing ngriku Sang Hyang Wisnu | mintonakên kaluwihanipun | mêsat maring awiyat amblês pratiwi | anulya wangsul kadulu | sakêdhap gya plas tan katon ||
28. janggêlêg nuli rawuh | angandika Sang Bathara Wisnu | hèh Sangkala samêngko sira wus uning | tètère kasaktèn ingsun | pêsthi yèn siranggêp moncol ||
29. Jakasangkala ngungun | ngunandika sanyata Hyang Wisnu | kasumbaga ing kaprawiran mumpuni | pêthinganing bathara gung | kasubing rèh widagdèng don ||
30. nabda malih Hyang Wisnu | aja age-age sira kèlu | mring kasaktèn ingsun satêmêne kaki | mungguh kang mangkana mau | kagunan kang mêksih asor ||
31. yèn sira kongsi korup | iku aran kajlomprong ing laku | sajatine janma kang kasbut linuwih | yèku kang wruh uripipun | sampurna kasidan ing don ||
32. mring kang sinêmbah wêruh | dununge kang sêmbah nora ewuh | prasajane kang mangkono iku kaki | ingsun durung paja gayuh | kajaba mung mitraningong ||
33. pandhita sudibya nung | Ngusman Aji iku wastanipun | adêdunung ing nagara Banisrail | atmajaning guron ingsun | Ngusman Aji kasubing wong ||
34. dene kang têtêp punjul | iku mung siji Allah ingkang agung |[16] nora arah nora gon tan kăntha warni | andhewe Allah kang wujud | dudu jaba dudu jêro ||
35. panêmuningsun iku | lamun ana ing kene wus tamtu | ingaranan nyalênèh lawan sêsami | cêgah kongsia kawêtu | sun kêkêr jroning tyas kamot ||
36. ing lai kudu manut | tatacara ingkang wus kalaku | sumawana sun trahing bathara adi | pikirên pitutur ingsun | thukna ing tyasmu kang mathok ||
37. rèhning tyasing janma nung | wêning pama kumala narawung | angalangut kasor angganing jaladri | wus pasthi nora pakewuh | marang lèjêming pasêmon ||
38. kang liningan gya matur | yèn makatên samangke amba yun | amanggihi Sang Pandhita Ngusman Aji | kang kaloka sudibya nung | sidik paningal trus batos ||
39. Sang Hyang Wisnu jumurung | nabda payo mangkata dèn gupuh | titining kang panabda Hyang Suman nuli | kondur mring kaswarganipun | Jakasangkala kacriyos ||
40. wus mêsat tan kadulu | praptèng tanah Ibrani puniku | inggih ingkang nama nagri Banisrail | nèng ngriku sampun kapangguh | lan Ngusman Aji sang kaot ||
41. ngaturkên namanipun | kang pinăngka kawijilanipun | tuwin ingkang dadya panêdyaning kapti | minta rumêntahing kawruh | kang nir malanirèng batos ||
42. sang pandhita lumuntur | sihing galih sang prapta winuruk | bab patraping manêmbah mring Maha Suci | agama Ngisa kang tinut | kacakup ing tyas tan keron ||
43. myang sinungan pituduh | pantoging rèh sidaning tumuwuh | sruning marêm Jakasangkala makongsi | supe kaprawiranipun | kalingan brangtèng Hyang Manon ||
