SERAT SYEH JABAR SODIK

SERAT SYEH JABAR SODIK

 

PUPUH 1

ASMARADHANA

1. //Isun amimiti nulis / ing dina saptu (puni) punika / kaliwon iku karepe / ing sasi (a)pit punika / tanggal ping wolu (pun)ika / ing taun jimawal (pun)ika / wiwitanipun //

2. //Nedha punten kang anulis / den agung kang maca miharsa / den agung pangapurane / k(e)rana dereng tiyasa / anyerat lumayanan / wantu tiyang bodho bingung / boten uning tata karma //

3. //Bilih lepat ingakang tulis / mugi dipun apuraha / atuwin lepat padane / mugi dipun kira-kira / dhateng (ing)kang amaca / tuwin liwat langkungipun / den sami angaputaha //

4. // kacarita kang anulis / titiyang ingkang langkung masiyat / tan wonten padamelane, ambeke kaya wong nyata / paksa lancing bisa / tur melarate muput / culese kaliwat liwat //

5. // Reh manah kudu kumaki / sanggup nurun ing wawacan / kaya wong (bisa) bisaa (dhewek) / tur sastrane tan kantenan / awone kabina bina / bonggane kang akon turun //

6. // Sigegena  ingkang (a)nulis / kucap(a) gumanti ing tembang / tembang sinom gegatnine / sarta araneng wacan / Seh Jabar aranipun / wawacan ingkang tinedhak //

7. // Gentur tapane sang resi / sunat perlu den kalampah(an) / sarengat dhasar lampahe / tarekat ingkang den ambah / antepipun hakekat / maripat tarimanipun / (kang) lungguh ing wukir jumbelah //

8. // Kapindhone wus l(in)uwih / jejuluk Seh Wali Jabar / wus linuwih derajate / mangkana duk cinarita / sira Seh Wali Jabar / amuruk ing rabinipun / ing tekad (ing)kang sampurna //

9. // Nyai Mutmainah (ang)ling aris / kaula nuhun panduka / tudhuhena marga mangka / kawula lamon akarya / angantih nenun ika / sampun sirik awakipun / maring pangeran kang mulia //

10. // Seh Jabar nahuri aris / lamon ta andika karya / sakehe panggawe mangka / ngibarate raga nira / (lan) kang molahaken sira / tingalana sang purba gung / kang amolahen ing jasad //

11. //Yen angantih sira yayi / bebantal sangga buwana / tuhu tarwin kalindhene / tajug imanmu owah / (e)lar elar tanpa niyat / obelane panering laku / ubenge puji pujiyan //

12. //Kalindhen tetali urip / kukupinge pamiharsa / pancering tingal kisine / pupuh(e) kempeling rasa / sentute tobat s(e)lawat / lawane pandudut kawruh / ungkere panunggal tekad //

13. //Muson iki yar ing budi / mawure kilaping caya / pilihana ala becik(e) / pindi nem ujar lan warah / geblegen pamisesa / gulungen ecaning laku / wetara lawan duduga //

14. //Iku karsaning yang widi / aja kaliru ing tampa / tingalana kang agawe / iku karsaning yang sukma / tan (a)nyakra gilingan / bebethut minangka pemut / kekendheng kang ora samar //

15. //Lekap sangadhan adhani / likasana ya sarengat / kandheg miling rakangate / tobat (ka)lawan salawat / yen sampun kakyuwan / tugelena maring ngilmu / untiren lawan iktiyar //

16. //Godhagen lan banyu suci / geni mubal dat (kang) mutlak / manah selamet kayune / ombake puji kang samar / nanging dipunprayatna / entasana sabaripun / giraen ing jisima //

17. // Kepluk(en) den patitis / geblogen pamati raga / pepesen amoh budine / aja pedhot (t)ingalira / maring yang maha mulia / sekulana ka sing laku / ulinen lawan tawekal //

18. // Tengkere ing ngering budi / sikate pambilas raga / ilangena sesukere / ingkang ana ing sasrira / tan kena kawoworan / mila ragane pinesu / amrih awor lawan sukma //

19. // Angngulur ubenging ngilmi / undare ta kiblat papat / puji tan pegat alinge / amani semu graita / cukit suruping tingal / angelab pamudhar kawru(h) / (ing)kang patut pilihana //

20. // Dayane panggulung tokid / cacake ugering lampah / tan paweh gingsir tan pare / epor (a)karya timbangan / capit adeging tingal / sumbine kenceng (a)laku / lorongan ngaworaken raga //

21. // Pakane kang masuk parni / teropong retna sabita / trang ing nalaka letinge / wewuluh pandhesek lampah / cecelep tir tanggana / welira minangka ilmu, senthenge panetheg iman //

22. // Iku yen yatna ing wangsit / aja pedhot tingalira / tingalana kang agawe / surine nata sarengat / incing pandudut lawan / nigasi pamugas kawruh / pan jagat sampun gumelar //

23. // Kawula atanya malih / upamane awak ingwang / rineka dening yang manon / lir tulisana ing papan / kados pundi ing karsa / kawula anedha wuruk / sarwi (a)ngusap Sri Nata //

 

PUPUH 2

S I N O M

1. // Seh Jabar mangke awarta / parkarane wong ambathik / sayakti wise sadhasar / lamon dhasaripun becik / tulisen sawat adhi / tan pantes kang punang tulis / marmintane mulih mulih maring dhasar //

2. // Anuju dina utama / sang ngayu leksam (am)bathik / pegawangan alam jembar / kewalan semu ning kandil / malam merasa jati / maningkem / lalancengipun / cang(ci)thingnge kalamulah / dhasar lorek kang linuwih / polanipun (ing) ngaranan ayan sabitah //

3. // Kayunipun tafiriulah / geniro ilapi iki / kukusipun Nabiyulah / kerenipun (ing) ngalam sager / cacapite tan gingsir / tingale waspada narus / sinangga (ing) ngasta kiwa / ing lir bume (ing)kang batin / atingalan wawayanganing dat //

4. //Saderingipun tumiba / ing papan kang punang tulis / pan sampun rineka reka / dening juru basa(ning) ati / (da)tan salaya kapti / lahir lawan batinipun / katelad punang pola / rengrengan anuting warni / gemetena ing manah ingkang sampurna //

5. // Temboken ing suka lili / nanging ta den ngati ati / sampun (a)nerajang awisan / pan sampun den wawangeni / dening kang ahlul pasti / pernahe bebironipun / putihe wus tetela / irenge pan wus dumeling / gemetena salas rana sadaya //

6. // Wedalen ing alam arwah / dimene amalih warni / sirepen ing ngalam ira / dimene tamaninahugi / sumampira ing widi / iku karsaning yang ngagung / anarima satitah / lampahena manjing mijil / pirang bara sampurnane awakira//

7. //Benjang yen wus sij\nekulan / sedhenge ambehironi / yen sampun katrapan soga / aja kayata sireki / sasarenana yayi / nanging sampun dangu dangu / nganggeya sawetara / sira ngarepaken pati / pirang bara linorod susuke ira//

8. //Kang rayi matur anembah / dhateng kang raka (a)ririh / dhuh gustinipun pangeran / andika wong priya singgih / kang badhe amadhangi / dhateng kawula wong agung / kados pundi pangeran / kawula miharsa warti / ingkang aran jatineng nyawa (pun)ika//

9. //Seh Jabar mangke angucap / nyata jiwaningsun yayi / angger gustine si kakang / nyata sira wong (kang) singgih / yen paran dereng uning / kanga ran nyawa (pu)iku / nenggih limang prakara / ingkang ngaran nyawa yayi / kawruhana lungguwe sanunggal tunggal//

10. //Kawitane ana nyawa / saking enur kang dumadi / kapindho ingaran nira / ping tiga punika budi / ping sakawan iki / osik iku aranipun / (sa)gangsal kanga ran nyawa / batine badan majaji / iya iku yayi kang ingaran(an) nyawa//

11. //Mulane jumeneng sira / sing enur mulane dadi / iku sipating ngalira / mulane (a)duwe osik / saking eroh kang urip / mila jembar budinipun / saking ngakal punika / nyataning ati puniki / mula nira bisa ngucap saking Allah//

12. //Mulane ana paningal / sing enur mangke madhangi / mulane ana kang polah / saking eroh ingkang mosik / mulane ana budi / saking ngati purwanipun / mulane arerasan / saking Allah ingkang mosik / napsu nira jasmani mosik / napsu nira jasmani sampun karangkang//

13. //Yen dereng (kang) nyawa mukdas / napsune ora kepanggih / k(e)rana napsu(ne) nira / sampun nyateng anan dhiri / yen nyateng (anang) dhiri / (na)napsune wonten kanga nut / nora sawala karsa / sayaktine napsu iki / (inggih) punika ingaranan kurung nyawa//

14. //Asale sanunggal nunggal / sayaktine ora dadi / kang tumrap ing raga nira / mapan jajatineng dhiri / kaping tigane malih / karuhun ingkang cinatur / diri sendhine ika / ping tiga dhiri terjali / ping kalihe dhiri kaprah ingaranan//

15. //Sakawan dhiri ing ngucap / sirahe puniku malih / ganggangsal jalki ingaranan / puniku jatineng dhiri / iku minangka dadi / mulane manusa iku / yen sira wruh mangkana / katrapan manusa kang bangsa sukma//

16. //Sampurna sapolah ira / norana panggih pinanggih / dening adhiri punika / kawruh rasa (kang) sajati / endi kang nyawa yayi / iya diri wastanipun / dede rupa kang wayah / nyataning dhiri puniki / rasa iku yakti kurungan Mukamad//

17. //Mukamad wekasan tunggal / norana kang miyos malih / denin ta sampun wekasan / datullah ingkang kalingling / yen ana kang kalingling / sipat kang mulia puniku / Mukamad ora kocap / datulah ingkang kaesti / pan Mukamad kawitan angucap Allah//

18. //Dadine ana gumelar / sagung ngalam (ing)kang dadi / mangkana salat sadaya / Mukamad kang kang muni dhingin / dadine sira yayi / teka anut maring tutur / balik tetelak kena / jatinen Mukamad iki / kang atudhuh sampurna ing dhiri nira//

19. //Aja nut ing wong ngakathah / dadi lir tawon ning ngalih / ora alih kawekasan / jatineng kawula iki / den waspada ing dhiri / aja ta sira kasurup / emutena ing nala / jatineng kawula iki / kawruhana jatineng (kang) maha mulia//

20. //Kang rayi matura nembah / dhateng kang raka (a)ririh / dhuh gustinipun pangeran / andika wong wong priya singgih / kang yogya amadhangi / dhateng kawula wong ngagung / kados pundi pangeran / kawula miharsa warti / ingaran jatineng Mukamad (pun)ika//

21. //Kang nyampurnakaken jasad / kang anyelamaken dhiri / kawula ajeng uninga / jatineng Mukamad singgih / kalawan pinten malih / aksara ingkang alungguh / dhateng dhiri Mukamad / kawula ajeng udani / padhangena pun dasih ajeng uninga//

22. //Seh Jabar mangka angucap / dhuh mas mirahipun yayi / angger gustine si kakakng / andika wanodya luwih / dya (ta0 patakone singgih / baya yen nora angrungu / wanodya kayandika / pun kakang popoyan gusti / lamon yayi dereng awas ingkang nyata//

23. //Patang prakara Mukamad / kang tumrap ing raga iki / anenggih kawan perkara / pun kakang miharsa warti / kang rayi matur aris / kados pundi tudhuhipun / jati(neng) Mukamad ika / pundi aksara (kang) karihin / pan punika kawula ajeng uninga//

24. //Seh Jabar mangke wecana / wonten dening kang rumiyin / aksara mim awalika / pan kalih lawan mim akir / kaping tigane malih / aksara (he) puniku / nenggih catur kawarna / aksara (he) dal puniki / iya iku aksara aneng Mukamad//

25. //Sastra sakawan punika / angebeki bumi langit / norana tawang tumawang / jatine aksara yayi / kabeh wus angliputi / sakathahe kang tumuwuh / saking ing aksara (he) / (sa)tunggal samargi margi / tan pra beda Mukamad kalawan nira//

26. //Pundi tudhuhing aksara / kang catur punika malih / mimawal (puni) punika tuwan / ing pundi tudhuhe malih / miwah mimakir singgih / ing pundi gene lungguh(e) / kawula babarana / aksara ke puniki / aksara dal (ing) pundi enggene senathan//

27. //Seh Jabar mangke wewana / dhuh man jiwanipun gusthi / mustikaning pagulingan / andika (ja)jatining estri / nyata (pa)takone singgih / lamon paran dereng weruh / aksara mim awal ika / sirah ing Mukamad yayi / aksara mim akir ati neng Mukamad (ika)//

28. //Akasara he iku iya / dhadhining Mukamad yayi / anenggih Mukamad yayi / iku (kang) pasthi aksara / kalintang (ingkang) luhur / dening amawi ngalam / aksara (sa)kawan yayi / pan sakawan aksara kang pakumpulan//

29. //Kang rayi alon angucap / kawula matur ing gusthi / ngalame mimawal ika / lawan ngalame mimakir / kawula dereng uning / anedha tethelanipun / miwah (ingkang) dal / punapa malane malih / aksara ke (pun)ika ngalame punapa//

30. //Ngalamna pulwastha nira / tan mengeng maring pangasih / angrasa lamon wus tunggal / sembah puji kang kalingling / ngalam malakul (pu)iki / angesthu lamun ginunggung / panembah idep ira / tan mengeng maring pamuji / tan ing ngrasa siniyan dening pangeran//

31. //Aksara he iku iya / ngalam jabarul winarni / ingaranan sapaworan / sakehe sasita kepti / angrasa yen linuwih / jambaring manah tan surut / angagungaken ing dal(a) / aksara dal (kang) kinawi / ingaranan ngalam laut (kang) wekasan//

32. //Angrasa yen kawisesa / tan gingsir ing pangabakti / angrasa lamon kawula / tata karma kang den esti / punika kang pamanggih / dadi ing pitutur isun / saking aksara ika / kang anang Mukamad yayi / kawruh ana gelaring aksara papat//

33. //Kang yayi matur anembah / dhateng kang raka aririh / dhuh gustinisun pangeran / andika wong priya singgih / kang amuruk maring mami / saking kawula bodho bingung / kados pundi pangeran / kawula dika padhangi / ingkang muruk maring akerat//

 

PUPUH 3

K I N A N T H I

1. //Seh Jabar mangke amuwus / dhateng kang rayi aririh / pilih wanodya mangkana / pamurukane (i)lapi / (a)duh gustine si kaki / andika guruning estri//

2. //Ana dening kang minatur / aksara ingkang ginait / ing munira akasara / kang mungguh mimawal akir / ngaras kursi kang kinarya / dadine aksara dhingin//

3. //Wonten dening kawruhipun / aksara mimakir yayi / dadine loh kalam ika / (kang) kaping kalihe malih / den nyata ing ana nira / kawruhana kang rumihin//

4. //Wonten dening kang ing pungkur / aksara ka (ing)kang dumadi / sawarga lawan kagungan / iku minangkane dadi / kawruhana mula nira / jatineng sarira neki//

5. //Aksara kang mugeng suku / (kang) kadadiyane malih / sakehe jagat gumalar / madal saking aksara alip / iku tan pinangka nira / kang dhingin lawan kang kari//

6. //Woten dening kang winuwus / Mukamad mangke puniki / iku yayi ingkang ana / dadine gelaring urip / iku yayi den karaksa / para gusti den nastiti//

7. //Iya iku mulanipun / ana bumi ana langit / ana sawarga neraka / miwah ngarsa lawan kursi / dhing dhing jalal iku tunggal / iya sing aksara mim//

8. //Kawruh ana mulanipun / dadine jagat puniki / lawan sakehe kang ana / dadine jagat puniki / ing mangke sampun winedar / thukule ana ing bumi//

9. //Dadi agung sipatipun / engkaurahaning yang dadi / ora ana (ingkang) bingal / cukule jalma kang lahir / nanging yayi kawruhana / asale legine dhingin//

10. //Kang sampun umateng kawruh / kawruh ana kang dumadi / mapan sakehe kang ana / dadine jagat puniki / nanging yayi kawruhana / aksara (ing)kang jatim//

11. //Kang rayi anembah matur / saya mekulada malih / kawula nuhun pangeran / tudhuhe aksara iki / Seh Jabar mangke ngandika / iy ayayi sun wartani//

12. //Aksara tigang dasa iku / kabeh wus anang (ing) dhiri / lagi kumpuling aksara / insane kamil angliputi / iku yayi kawruh ana / lungguhe sanunggil tunggil//

13. //Aksara alip puniku lungguwe / ana ing ati / aksara be punika / lungguhe ing netra neki / iya ireng irenge netra / iku (wa)wayanganing urip//

14. //Aksara ba enggenipun / ing ngirung (pun)iku yayi / (a)nenggih aksara se ika ika / bahu kanan lawan keri / aksara jim punika / kuping kanan la(wa)n keri//

15. //Aksara he enggenipun / ing ngirung (pun)iku yayi / (a)nenggih aksara se ika ika / bahu kanan lawan keri / aksara jim punika / kuping kanan la(wa)n keri//

16. //Aksara keke puniku / lamkung kiwa tengen nenggih / aksara dal punika / suku kanan lawan keri / kurup ya reja punika / kempongan kakan (lan) kiri//

17. //Aksara sin sin puniku / lungguwe ing susu neki / kiwa tengen iku iya / aksara sad enggeneki / kalawan aksara bad / gigir iga kanan keri//

18. //Aksara te le puniku, lungguhe wonten ning pundi / kawula pajar rana / lungguwe sanunggil nunggil / Seh Jabar aris ngandika / iya mangke sun wartani//

19. //Te (a)neng jantung kanan iku / te le anang jantung keri / anenggih ngain keri / lungguwe ana ing ngati / aksara gin (pu)nika / kalawan (ing) pa (pun)iki//

20. //W(al)ikat kanan enggenipun / miwah lawan keri neki / aksara kap kap punika / tunggal lungguwe kap pakir / ing bathuk (kang) kanan nira / (ka)lawan bathuk (kang) keri//

21. //Aksara lam tenggenipun / ing otot ira (pun)iki / aksara mim lungguhnya / (a)nang amperun nira yayi / miwah kurup enun ika / lungguwe ana ing gigir//

22. //Aksara wawu enggenipun / lungguwe ana ing sikil / miwah kurupe punika / lungguwe ana ing daging / aksara lam alip ika / enggene suwara nira (iki) / /

23. // Aksara ambyah puniku / lungguwe ana ing pundi / kawula papajar ana / tuwuhe aksara iki / Seh Jabar aris ngandika / ing kala mungguhi reki / /

24. //Aksara iya puniku / lungguwe ana ing pundi / Seh Jabar mangke ngandika / iya iku ana (ing) kulit / dadine manusa ika / kalimah(e) insane kamil//

25. //Siti Mutmainah (a)matur / (ma),aring kang raka aririh / kawula (a)nuhun pandum / katudhu(we) aksara iki / jawa ngurat tabor kuran / kitab torat lawan injil//

26. //Wobten dening kumpulipun / tuwan tudhuhena gusthi / milane mawi sandangan / aksara jawa puniki / Seh Jabar aris ngandika / iya yayi sun wartani//

27. //Aksara jawa puniku / ana suku ulu iki / ana talingan tarongan / ulu pepet cakar iki / anenggih asuku pingkal / ulu layar wija nenggih//

28. //Aksara jawa toret iku / miwah jabur lawan injil / padha kabeh ngalih dasa / lulukuning kurup iki / tandhaning ulu (pun)ika / kalam mullah ingkang suci//

29. //Nora basa S(u)wara iku / kalamullah maha suci / anang lokil makpul ika / kalam panulis pribadi / saking kodrat lan iradat / ing ngaras enggene (nu)nulis//

30. //Munyer kalame puniku / anulis aksara jati / mangka dadi rupa aksara / bunderin ningalan iki / dada jabar jer (pun)ika / miwah apespi puniki//

31. //Sarta tinurana niku / puji kadim angrimangi / aksara kang awal ika / aksara ngarab kang dadi / mangke ing aksara ngarab / tan naganti lawan jawi//

32. //Nanging kari modalipun / aksara jawa puniki / pernahe ing kiwa nira / kang ing tengen niki / jawa ngarab dadi dammar / ing jagat kang wayang kawi//

33. //Purwaneng aksara iku / duktampa pangandikaning / (ing) Allah mulaning aksara / (kang) dadi nyata ing dhiri / iku ingaranan nekat / elloh kalam (kang) anang dhiri//

34. //Duk anang wawadhah iku / ingaranan kat gaib / duk dinumuk ing kalam / sinokat aran nyerahni / wiwit aneng ana alam / duk nekat ana ing kalam//

35. //(Kang) Gumilang gilang asruh / suwi warnih tanpa siring / (kang) wastanipun malih yah / tudhuwe sinakot iki / duk during t(um)iba ing papan / miwah rekeh during muni//

36. //Akadiyat aranipun / annuli tumiba iki / kang kamahana ing papan / tunggal ingaran nadrahni / mulane dadi aksara / tigang dasa anang dhiri//

37. //Sakehe aksara kumpul / amring alip tan puniki / aksara arab duk tumrap ing papan kang suci marnih / olih patang puluh dina / bunder kadya puniki//

38. //Ana gatrane puniku / dadi jabar jer (pun)iki / ana dadi pespika / sarta tinurunan puji / la ila ha illallah / puji sukma arimangi//

39. //(Iya) jatine aksara iku / iya ana kita iki / iku wiwitaning aksara / dadi ana kita iki / aksara jati iku tunggal / lawan aksara jawi//

40. //Kiwa tengen anggenipun / ing luhur ing ngandhap iki / lanang wadon iku iya / agama lawan drigami / mulane mawi sandhangan / duk mulianing drigami//

41. //Papahes ping karma iku / miwah agama (pun)iki / tata karma den anggawa / duk maksih aksara iki / wedaring pinadhar kama / miowah aksara kang dadi//

42. //Kang tanpa sandhangan iku / tan maprah pantering iki / aksara jawa lan arab / rebutan kadi ing mangkin / upama kadha sandhangan / tata karma lan drigami//

43. //Aksara mim ing rambut / kanga met tokoken getih / aksara kap (pun)ika / bahunira (pun)iki / aksara jim punika / bahu kiwa pernah neki//

44. //Aksara dal pernahipun / pupu tengen la(wa)n keri / anenggih re punika / pupu kiwa pernah wentis / Seh Jabar mangke angucap / kaya wuruk pisun dhingin//

45. //Kaya kagunturan pantun / pangandikaning wong singgih / pangeran gusthi kawula kang asawang nagasari / andika kang madhangana / dhateng kawula iki//

46. //Kawula anuhun atur / tuwan padhangana gusthi / temuning badan lan nyawa / (ing0 pundi enggene kapanggih / kawula nun panduka / kang ingaran kawin (ba)batin//

47. //Seh Jabar mangke amuwus / dhuh mas mirah isun gusthi / ora nyana isun mirah / yen sira wanodya luwih / ataken ujar larangan / kasmaran aturing rabi//

 

PUPUH 4

ASMARADHANA

1. //Nyi Mutmainah anangis / angrungu wejanging priya / kasmaran ing jro nalane / sarwi anyangkemi padha / lah tuwan padhangena / kawin batin wiyosipun / temaning badhan lan nyawa//

2. //Seh Jabar nahuri aris / patemoning badhan lan nyawa / jrone wetenge ibune / said he limang perkara / kabla kalawan bada / mengo lawan thata iku / gene pepsa ideng iman//

3. //Tegese kabla punika / ules ules pangandika / tegese bada dhawuhe / pan wus jumeneng ika / sipate pangandika / Tanana ora kaliru / iya mah sampurna ika//

4. //Badhan ginalonan iki / anenggih patang prakara / karuhun panarimane / kaping kalihe wawadhah / (ka)ping tigane tanpa polah / lawan rusak duwenipun / iku jangkepe sakawan//

5. //Gagawan nyawa puniki / anenggi patang prakara / karuhun budi ujare / angenangen ping kalihe / ping tiga eling (ing) rasa / kaping pat urip puniku / iku jatineng gagawan//

6. //Kang limang prakara iki / gagawan saking pangeran / (ka)karuhun pangucap mangka / kaping kalih pamiharsa / kaping tiga paningal / kaping pat rekek pangambu / kaping lima(e) ular ular//

7. //Esih minangka mas kawin / walinipun pangandika / rasa minangka saide / ajine sri kawin emas / kang (a)kawin nyawa ika / ijab kabulan pangulu / (a)ngucap sadat mutasita//

8. //sawuse sira akawin / kir nyawa kalawan badan / wus jumeneng ing sipate / sipateng manusa ika / aran urip punika / di(na)dekaken waked iku / jumeneng roroning tunggal//

9. //Pratingkaheng badan yayi / partingkaheng nyawa ika / polahing urip jatine / nugrahan tukone ika / kin nyawa maring badan / samakta pepek penuh / aningali ing kelokan//

10. //Aran roro dadi siji / tunggal polah tunggal karsa / makluk (pu)iku jenenge / duwene patang prakara / suka kalawan duka / lara pati duwenipun / badan nyawa anarima//

11. //Panarimane puniki / nyi badan kalih prakara / narima kapurba reka / ping kalihe tanpa polah / nyawa kalih prakara / ngelingaken badan niku / (ka)ping kalih weding pangeran//

12. //Ananing manusa iki / pasakarsaning pangeran / badan (pun)iku tingkahe / iku partingkahaning nyawa / polahing nyawa iku / badan nyawa tanpa polah//

13. //Ular ular panase iki / wasisan rinusak pisan / tegese rinusak mangka / ora ngulati Allah / ora ngulati Yang Agung / ora ngulati pangeran//

14. //Tegese ora ngulati / kang ngucap (pun)iku Allah / (a)pan iya Allah mangka / kang anebut Allah ika / iku pasthine Allah / kang ningali Allah iku / mapan iya iku Allah//

15. //Den sami ing ngawikani / aling aling (ing) ilmu rasa / kanga ran tetep kang mangka / kathahe (e)nam perkara / karuhunipun jasad / kaping kalih roh puniku / ping tiga tetep kang iman//

16. //Kaping pat tetep kang tokid / kaping limane maripat / amangeran kaping neme / yen wus awas kabeh sira / during weruh jatinya / during sampurna sireku / yen derng weruh (ing) jatinya//

17. //Yen wus awas kang kinunthi / tetep kang tan kocap ika / dening wus weruh (ing) jatine / sampurna kawruhe ika / jumeneng amardika / sampurna tingale wong iku / tasdik koruping tingal(an)//

18. //Pasthineng kawruh yayi / tan kakalih urip ira / tan ana pangucap roro / pamiharsa mung sanunggal / paningal manusa nunggal / tan ana roro pangambu / tan kakalih tikah polah//

19. //Sampurna jumeneng (sa)tunggil / pangucap tunggal punika / pamiharsa tunggal mangka / paningal tunggal (pun)ika / pangganda pan satunggal / polah karsa tunggal iku / urip ira mapan tunggal//

20. //Iku kawruh kang sajati / kang sampun  weruh (ing) uripnya / pan uriping Allah mangka / iku uriping sukma / pangucape punika / pangucaping sukma ga / Tanana wawaneh ayat//

21. //Pamiharsa nira iki / pamiharsaning Yang Sukma / lawan paningal ira mangka / paningaling sukma mulia / pangambunira ika / pangandaning sukma Agung / karep polahing Yang Sukma//

22. //Yayi kawruhana malih / yen wujud tigang prakara / den katemu tetelane / karuhun ngiski punika / ping kalih ngasikka ka / (ka)pi tigane wujud masuk / yayo den sami uninga//

23. //Tegese ngiski puniki / pangeran kang Maha Mulia / pangeraning jagat kabeh / tegese punika iya / sipat Allah (pun)iki / partingkah (kang) birahi iku / (a)karsa nganakaken asya//

24. //Tegese masuk puniki / iya maluming pangeran / (kang) bini raekaken mangka / nokap gaib punika / khakehating Mukhamad / kang jinatan rasa iku / kanyamadi ing sajagat//

25. //Iku kawruhana yayi / sipat(e) patang parkara / sipat kalam Allah reka / kaping kalih sipat ngakal / ping tigane punika / johar roh madi wadi lan madiku / iku jangkepe sakawan//

26. //Roh madi mani lan wadi / (pun)iku wungkul (pun)ika / annuli binencah rook / maka dadi sipat apat / barise iku iya / jabar jer apes lan naktu / jabar lam awal punika//

27. //Kang ajer puniku alip / iya rohkhani (pun)ika / kang aran naktu tegese / khakhekate nabuyullah iya nabi Mukhamad / rasulullah jenengipun / kawruh ing waktu lilima//

28. //Anebut kabla karihin / iku waktu kang kajabat / waktu surukhul watane / sembayang kali rakangat / ing jero ing ngulesan / tegese nenggih puniku / iya badan lawan nyawa//

29. //Kang rayi anembah aris / inggih tuwan guru amba / kang ranget asih ngabdine / kawula tekeng sampurna / kalawan tudhuh tuwan / amba mangke tuwan wuruk / sarta nembang rangsang prawa//

 

PUPUH 5

RANGSANG PARWA

1. //Kawruhana tingkahe wong sapatemon tatane / sapatemon ora kocap lanang wadon/sartane//

2. //Sapatemon kadya gene lanang wadon garwane / atata gonora kaya lan jaruman yakti kapanggih semane//

3. //Jarumane iman tokhid lan maripat sarate / yen wus awas jaruman yakti kapanggih semune//

4. //Sapatemon ora kocap lanang wadon sarate / yen kocapa lanang wadon dereng yakin tingale//

5. //Mantep dhewek norana panggih pinanggih pastine / ingkang ngawas pan norana pangerane idhepe//

6. //Yen ana apangeran pan dereng awas tingale / ingkang ngawas pan norana polahe dhewek jatine//

7. //Yen ana bayange dereng sampurna tingale / esak serik tan wruhe ing padha mangkin anane//

8. //Anggurayang pati pati titingali tan wruhe / sembayange pepekan uwar uwaren/idhepe//

9. //Kang wus jati tan rumasa pamujine awase / pamujine agung ginunggung dheweke sukmane//

10. //Iya iku salameting sembah puji nyatane / iya iku kang anukma ing nguripe semune//

11. //Kang sampurna pan wus weruh cakraning gulingan lakune / laku iman padha laku limang waktu sujude//

12. //Yen kareme sujude anukma sastrane tulise / tulis iku kirana munggeng awake/sastrane//

13. //Sastra iku atulis manusa dadi/papane / papan iku akathah warna warnane/sastrane//

14. //Aneng jagat anukma ingkang ngaurip jatine / jati iku anukma saka ing ngurip adhine//

15. //Kuran iku atulis manusa adi papane / dipunawase tulis papan kang adi/tudhuhe//

16. //Ingkang ngawas pan orana pamujine / tungkule tungkul iku / wus pinuji / lan pinuji enenge//

17. //Kang tan awas anggurayang salah dalil / salate kupur kapir / antepe lan pangerane ujare//

18. //Kang wus luhung tan rumasa ing sembahe / sirnane sirna luluh / anging sukma ingkang langgeng anane//

19. //Iya iku pujine sukma sajati / jatine nora lawan kang pinuji / lapinuji dheweke//

20. //Awak ira angarani ingaranan / wakhide aran iku / kang anguwuh pribane jatine//

21. //Jati nira nyatane ngulu dinulu awase / ing ngawase enting / tan ana kekalih dheweke//

22. //Anging rasa kang sadya langgeng angurip anane / urip tunggal pan orana malih malih/wiyose//

 

PUPUH 6

M  I  J I  L

1. //Weruh(e)na sampurnaning pati / lan jatineng wadon / sampurnaning wong agesang dene / lan sejatine wong lanang endi / lan dununge bakti / lawan bayanipun//

2. //Lan sampurnane kang sembah puji / babarana ing ngong / yen sisanggup ambabari kabeh / ki Seh Jabar gelem isun ugi / yen sira petha arabi / maring tuwan sakayun//

3. //Ki Seh Jabar wecana manis / anjaluk mengkono / iya ning ngansun babari kabeh / sampurnane sembah la(wa)n puji / gih punika yayi / ngadam badal wujud//

4. //Dening dununge sembah mas yayi / iku den waspaos / wujud badan ngadam wujude angger / iku lamon tinarima yayi / maring ing yang widi / iku dunungipun//

5. //Dening badane panembah yayi / batal tegese (yang) wong / matekaken ing panembahe / iku batale wong nembah muji / lan paranen apti / bener apa luput//

6. //Nyi Mutamainah aris nahuri / inggih mangsa borong / amba darmi anarima bae / sampurnane urip (kados)pundi / babarana mami / maya (a)tanggung//

7. //Ki Seh Jabar aris nahuri / iya rabiningong / sampurnane wong ngaurip mengkonen / pan karaksa islame sarengi / sampurnaneng pati / wong maripat tuhu//

8. //Wong sumarah ing lautan yayi / wus mati kang raos / pan nabi lah wong iku patine / Allah priye sira wus kadugi / Nyi Mutmainah angling / kawula anuhun//

9. //Sampurnaneng lanang wadon pundi / kawula dereng wruh / Ki Seh Jabar maka wuwuse / sajatine lanang wadon yayi / upamane paksi / (lan) kurunganipun//

10. //Sajatine lanang (kuwi) paksi / kurungan kang wadon / roh lan jasat (pun)ika jatine / apa bener yayi apa sisip / Nyi Mutainah angling / aleres wong ngagung//

11. //Pundi tunggale lanang lan estri / hamba dereng w(e)ruh / sampun tanggung babarana kabeh / Ki Seh Jabar anauri aris / manira manggih(i) / ujare wong ngaji nakhwu//

12. //Panunggale lanang la(wa)n estri / ing tasniyah kono / wayu sarikani iku lapale / sakuthu karone / jalu lan estri ngendi gone nunggil / lanang wadonipun//

13. //Lamir tasniyah gone (sa)nunggil / padha uma karto / lamir mudakar / uma lapale / tasnimu anas iya (sa)tunggil / tan prabeda sami / uma lamiripun//

14. //Tegese tasniyah roro yayi / apa lire loro / roh lan jasad punika jatine / lanang wadon tunggal dakil karij / kharij ingkang kharij / jisim jaba tegesipun//

15. //Jasad jaba roh ing dalem pasti / iku tunggal yang wong / lanang wadon tunggal dakhil kharij / lah kayapa yayi / apa sira pethuk//

16. //yen ora pethuk kadi pundi / padonana ing ngong / Nyi Mutmainah suka manahe / miharsa pitudhuh rasa (a)pekik / yata muwus aris / kawula ayun weruh//

17. //Pundi sirnane nyawa lan jisim / inggih weruh(e)na ing ngong / Ki Seh Jabar aris wuwuse / ujare wong ahlul nakwu yayi / tasniyah puniki / sirnane akumpul//

18. //Kumpule roh kalawan jisim / manawiyah kono / andheg anan manawiyah bae / ora kena munjuk maring mangani / lah kariye yayi / apa sira pethuk//

19. //Lapale tur pangubi lalipi / tegese mengkono / ana pon tasniyah ing rapane / sirnane roh lawan jisim (ika) / anunggil kanga lip / basa alip unpus//

20. //Nyi Mutmainah aris nahuri / inggih mangsa borong / pethuk pisan tuwan kawulane / sadya mendhek anikel (pa)warti / anjum asta sarwi / mangusapi lebu//

21. //Dhateng inggih sumangga ing kapti / langkung sukaning ngong / jiwa amba / sakarsane angreh / (Ki) Seh Jabar suka denira angling / lah apa den anti / dhangdhanggula ngayun//

 

PUPUH 7

DHANGDHANGGULA

1. //Kawruhana denira puniki / pamuruke Ki Seh Jabar (ika) / ing wukir tembang dhepoke / amejang rabinipun / kang ingaran Nyi Mutmainah / langkung denira utama / pan wus manjing guru / wau dhateng Ki Seh Jabar / pamuruke wau dhateng ingkang rayi / amurukaken tekad//

2. //Sapa ingkang padya ing ngabakti / maring Allah / poma kawruhana / sakehe wuru kiye / yen ngarepaken waktu / apikira sira ing ngati / den temen piker ira / wasuhen atimu / den wedi sira ing Allah / den rumasa / akeh doraka ing widi / den akeh tobat ira//

3. //Den akeh (akeh) tobat maring yang widi / den temen temen patobat ira / den asrah sanget wedine / den rumasa sireku / lamon sira wekasan pati / den akeh eling ira / maring yang (kang) agung / lawan sira den rumasa / lamon sira / ginawe dening yang widi / kang murba amisesa//

4. //Tegsese ana nira yayi / den anakaken dening (ing) yang sukma / lawan urip ira kiye / den uripaken niku / lan pangucap ira puniki / pan iya saking Allah / paningal puniku / iya padha saking Allah / pamiharsa / pan tunggal saking yang widi / lan pangawikan nira//

5. //Pangawika nira punika / saking yang widi lan pangawasan (nira) / (pun)ika saking Allah kabeh / lan karep ira iku / iya kabeh saking yang widi / tegese sira uga / tingkah polah iku / tingkah polah iku / iya iku saking Allah / ora pisan pisan / awak ira yen duweya osik / tang duwe tingkah polah//

6. //(iku) Ora pisan pisan yayi / yen duweya tingkah lawan polah / saking Allah pinangkane / ana nira puniku / sasat ora ana puniki / lir karya wewayangan / ana nira iku / satemen temene sira / yen den osikaken sira (pun)iki / datan molah priyangga//

7. //Yen den enengaken sira yayi / ora duwe tingkah lawan polah / iya sira meneng bae / ana nira puniku / (den) anakaken dening yang widi / yektine nuli ana / yen maring yang agung / yen den ilangaken ilang / satemene ana nira mangka yayi / puniku wuwujudan//

8. //Satemene ana nira yayi / upamane kadi wawayangan / ana ithok ithok bae / ana nira puniku / kadi ringgit wonten ing kelir / satingkah polah ira / pan saking yang agung / saosike ati nira saking Allah / kang ngosikaken ing dhiri / (lan) sakarenteging manah//

9. //Osik ira karenteging ati / saking Allah lawan urip ira / iya saking Allah kabeh / awas ira puniku / dudu awas ir apribadi / pan iya saking Allah ./ karep ira dhewek / iya iku pan tunggal saking yang widi / poma sira denawas//

10. //Pamiharsa nira mangka yayi / mapan dudu pamiharsa nira / iya saking Allah kabeh / dening khakekatipun / sira iki tan anduweni / ing sadra khakekatipun / oduwe pisan pisan / tarimanen / iya wuruk isun yayi / den temen piker ira//

11. //Yen sira (u)wis piker ing ati / lamon uwis kagem ing wardaya / nulis ira age age / amet tatanya wulu / aniyata sembayang yayi / yen arep ngangkat salat / angadeg sireku / iku ira den rumasa / ana nira / dudu ana nira pribadi / puniku saking Allah//

12. //Aja ngrasa duwe jisim / aja ngrasa yayi duwe gesang / aja ngrasa aduduwe / karentege atimu / obah ira ingkang lahir / iku arsaning Allah / lawan malihipun / wujud ira urip ira / (i)ya iku dudu urip ira pribadi / iku uriping Allah//

13. //Satemene ora ana kang urip / anging Allah ora ana kang ana / iya among Allah dhewek / ana nira puniku / satemene Adam khakiki / kaya lagi duk nora / ing gaibul guyub / pomata sira den awas / ana nira / kaya mangke du king nguni / aja sira kasamaran//

14. //Satemene ana nira yayi / ora wujud iku pisan pisan / arah dening khakekate / anging Allah kang wujud / anging Allah mangke kang urip / among Allah kang amiharsa / paningal puniku / mung Allah kang angandika / anging Allah / kang karsa kang angwruhi / mu Allah kang kuwasa//

15. //Lamon sira amaca usalli / tekad ira jrone ati nira / ora ana wujud liya(ne) / among Allah kang wujud / among Allah mangke kang urip / kang duwe tingkah polah / mung Allah kang luhur / ana dene awak ira / tarimanen punika ngadam khakiki / tan ana wujud ira//

16. //Lan maning ngesa jrone usalli / aniyata yen sira sembayang / niyata j(e)ro atine / parlu tegese parlu / luhur ngasar magrib lan ngisa / subuh punika / niyataken waktu / den weruh parlu la(wa)n sunah / dipun weruh / esah lawan batale puniki / aja koru ping niyah//

17. //Yen angucap arta rakangatin / kawruh ana kehe kang rankangat / waktu kang siji sijine / poma aja kaliru / den tetela sawiji wiji / lan yen maca adahan / kawruh ana iku / niyate (ing) ati nira / padha mengko / yen amaca imaman (ingkang) singgih / niyata dadi imam//

18. //Tet kalane angucap lillahi / tang Allah (pu)iku krana Allah / k(a)rasa rasul niyate / kalawan malihipun / lamon sira mangke abakir / sirna kena mangka den kebat / asya jagat iku / apa dening badan nira / sirna kena / tetepena jroning ati / aja sira ngrasa ana//

19. //Aja esak sira aja sirik / (tarimanen) tarimanen sakehe kang mojudat / iku ngadam sarap kabeh / among Allah kanga gung / among Allah (ing)kang angurip / kang murba amisesa ing sakabeh iku / ajana kang katingalan / among Allah kang salat ingkang atakbir / angucap Allahu akbar//

20. //Kang angucap Allah kang atakbir / data nana tingkahing kawula / iya among Allah bae / wong dening makhluk iku / sirna gempur kang ngadam sarpin / tan ana mantra nira / ara mambu wujud / ora ana pisan pisan / anging Allah kang salat ikang atakbir//

21. //Kang anebut asmane pribadi / angrawruhi maring dhewek ira / nembah muji ing dheweke / tan ana liyanipun / ingkang ora (ana) kakalih / kang esah ing dat ira / esah sipatipun / lan sah ing apngal ira / anging Allah / tan ana w(ju)d kekalih / tunggal tunggal tunggal (tunggula)//

22. //Sampurnaning takbir (kang) khakiki / data nana tingali ningalan / anane among (a)dhewek / tegese makhluk iku / sirna nglabur ngadam khakiki / kaya lagi duk nora / ingga lagi duk guyub / sira jagaman gamma / pan ing mangka / kaya lagi du king nguni / poma sira den awas//

23. //Dipen mantep ana nira yayi / aja mangmang / mangmang ati nira / mapan tan ana liyane / (ing)kang takbir puniku / datan liyan saking yang widi / dat sipat ing kawula / sampun sirna gempur / ingkang amaca patekah / ingkang rukuh / asujud ingkang alinggih / tan liyan saking Allah//

24. //Oranana wujud liyan maning maning / anging Allah kang molah atingkah / (ing)kang amuji ing dhewek / ngawruh ing dhirinipun / kang amuji pinuji nganggil / tan ana liyan nira / mung Allah kang wujud / tan ana kang liyan liyan / anging Allah kang ana wu(ju)d khakiki / (da)tan ana mamadha//

25. //Data nana wujud malih malih / among Allah anebut asalat / anebut asmane dhewek / kang pinuji puniku / mapan muji (ing) dhiri nireki / nembah pinembah tunggal / tan liyan yang ngagung / kang anembah iku sukma / kang sinembah puniku tunggal yang widi / (da)tan ana liya nira//

26. //(ing)Kang takyat awal lawan akhir / datan liyan saking yang maha mulia / kang salam punpa dene / tan liyan saking yang (a)gung / kang akarya bumi lan langit / kang amurba amisesa ing sakabeh iku / ana dene awak ira / ora pisan yen duwe ya osik / wujud silage ora//

27. //Yen wus salam awak ira yayi / den rumasa sira kawula / anglakoni parentahe / parentahing yang ngagung / ingkang kinon kang den cegah winegah / ing parentahipun / nuli sira nenedha amaring Allah / den temen sira awedi / nedhaa pangapura//

28. //Den temen sira ing widi / muga Allah mangke ngapuraha / sasakehe dosamu kabeh / den rumasa sira iku / lamon sira dosa kang widi / den akeh tabat ira / maring ing yang ngagung / sakehe panedha nira / nenedha maring yang kang maha tinggih / sawuse bada (sa)salat//

29. //Wong (kang) nenedha maring yang widi / lamon nora anglampahi salat / ora (u)sah panedhane / sidhekaha ping sewu / lamon nora ngabekti / iku tan katarima / maring ing yang ngagung / Seh Jabar mangke wecana / iya yayi (ing)sun wuruk ngabekti / sun kingdungeken salaksa//

 

PUPUH 8

KIDUNG SALAKSA

1. //Allah iku adheppen kalawan khulur / Allah iku pujinen lawan birahi / Allah iku sembahen kalawan suci//

2. //Kawruh ana patitising sembah puji / sembah iku den bener ing pernah ira / sembah iku aja mangmang ing ngalira//

3. //Puji nira den kawayang kang sinebut / den kasebut asmane lan masamane / asma iku minangka ugering tingal//

4. //Asma iku minangka warganing tingal / tingal iku den awas ing margane / mapan kapir dadi sasar jeneg ira//

5. //Yen wus awas tingale maring Yang widi / mapan iku olih jenenging wali mumin / yen wus olih sapangate nabi nabi//

6. //Mapan dadi sampurnan ing jenengira / badan nira bebalung ngiri / roh ira pan tan driya sampurna ing jenegira//

7. ///Asma iku den kabuwang den kapupu / den atinggal ing asma mapan munapek / yen tetepa ing asma / iku pan kupur//

8. //Akhadiyat khayate kalawan khayun / jisim ira uripe lawan pangeran//

9. //Wakdhat iku ngilmune lawan ngalimun / ati nira ngawruhi lawan Allah//

10. //Wakhidiyat ing date lawan muridun / napsu nira karepe kalawanAllah//

11. //Alamarwah kudrate lawan kadirun / anggaotan ira mosik meneng lawan rasul//

12. //Ngalam missal samane lawan samingun / kuping ira miharsa kalawan rasul//

13. //Ngalam ajesam besare lawan basirun / netra nira ningali kalawan rasul//

14. //Ngalam insane kamil  kalame mutakalimun / lathinira angucap kalawan rasul//

15. //Mpan iku sampurna ing laku nira / yen wus awas apa kang den ucap malih / eling eling den pakeling / kawruhana yen atakbir / den awas ing khurup ira / khurup iku wowolun kathah ireki / aksara alif lam awal kalawan tasjid//

16. //Khurup ehe alip akhir kap ebe / genep ira wowolu pan kurup re / Nyi Mutmainah / anembah wus api pada / Ki Seh Jabar ngandika maring kang rayi / iku yayi sun kanthi ngakerat//

 

PUPUH 9

K I N A N T H I

1. //Nyi Mutmainah amatur / maring kang raka ririh / sampeyan guru kawula / tuwan padhangena gusti / prantane wong (kang) (a)salat / lawan kakatipun malih//

2. //Sampurna akate (i)sun / Seh Jabar ngandika aris / pranteneng salat (pun)ika / limang prakara kathah neki / (a)pan sajatineng polah / angadeg lan lungguh nenggih//

3. //Arukuh kalawan sujud / aniyat sampurna iki / kang rayi aris ngandika / sajatine niyat pundi / Seh Jabar mangke ngandika / kang ana langgeng ing pasti//

4. //Siti Mutmainah (u)matur / tegese ngadeg punapa / Seh Jabar mangke ngandika / angadeg asaleng api / dudu api kenang pejah / pan dudu api kinardi//

5. //Dudu api saking watu / dede geni saking bumi / pan dudu geni neraka / dudu geni owah gingsir / pan dudu geni mujijat / sejati(ne) aksara alip//

6. //Iya alip tegesipun / urip (da)tang kenang pati / mapan sajatineng cahya / amadhangi ing jasmani / iku (ing) aranan sirullah / iku yayi wuruk mami//

7. //Kang rayi anembah matur / sarwi mekul pada kalih / inggih tuwan guru hamba / wonten atur hamba malih / asale rukuk punapa / Seh Jabar wuwuse aris//

8. //Yayi pamiharsanipun / arukuh asaleng angin / lam awal asale ika / Jabarai nure iki / ingkang rukuk lam awal ika / puniku dadine angin//

9. //Dudu angin barat lisus / dudu angin owah gingsir / dudu angin kenang pejah / dudu angin angatisi / dudu angin (ing) mujijat / dudu angin saking ukir//

10. //Dudu angin angruhaken kayu / iku sajatining angin / mosik ora kandheg sanalika / siyang dalu lumampah nenggih / yen rusak jagat nenggih//

11. //Kang amuji siyang dalu / angin kang sampurna iki / lir toya mili kang lampah / sajatine angin neki / iya iku angin napas / kang misesa maring jisim//

12. //Tatalineng urip (pun)iku / kathahe patang prakawis / ingkang karihin (a)napas / tanapas ping kalih neki / kaping tigane anapas / sekawan pupus sireki//

13. //Kang aneng ketetg iku / napas kang medaling kuping / kang medal ngirung tanapas / napas miyos cangkem nenggih / anapas akuning warnanya / kanga bang tanapas iki//

14. //Kang putih iku pupus / ingkang ijo napas nenggih / pujineng napas punika / inahurabna (pun)iki / ilallah pujineng (a)napas / pujineng tanapas iki//

15. //Lailahaillallah iku / pujineng napas iki / anenggih yahu Allah / sampurna kayapa (sira) yayi / iku pamanggih manira / Nyi Mutmainah ature inggih//

16. //Sampun tanggung awakipun / tuwan babarana malih / asale sujud punapa / Seh Jabar ngadika aris / iku pamanggih manira / kang sujud asaleng wari//

17. //Dudu toya asat agung / dudu toya (kang) kinardi / pan dede toya samara / dudu toya manis pait / pan dudu toya mujijat / miwah toya owah gingsir//

18. //Dede banyu keneng surud / sajtine toya nenggih / lam akir nuru bubiyah / iya nyawa jati neki / siyang dalu ora samar / saking nurullah madhangi//

19. // Sejatine wari iku / aneng patang prakawis / banyu wadi kang karuhun (ika) / maningkem sakawan neki//

20. //Paran karsa nira iku / Mutmainah awot sari / inggih nedha wejang tuwan / kadi pundi ingkang inggih / Seh Jabar mangke ngandika / alinggih asaleng bumi//

21. //Dudu bumi pulo gunung / dudu bumi owah gingsir / dudu wadhas karakal / dudu bumi nglebu wedhi / pan dudu mimujijat / dudu bumi putih kuning//

22. //Dudu bumi bata watu / dede guwa curang wurig / sajatine bumi ika / jisim nakirah aran nenggih / saking sepi epi nang kanya / nyawa sukma iku yayi//

23. //Jatine bumi (kang) luhung / kang lamon neraka lan swargi / yayi pan karsa nira / (pun)iku pamanggih mami / kang rayi matura nembah / anedha kawula gusti//

24. //Kawula estu aguru / maring tuwan isun gusti / andika kang madhangana / pundi asihe estu alaki / andika kang tudhuh marga / sarta nembang layon keli//

 

PUPUH 10

YON KELI

1. //Yayi muradipun malih / sejatine api ika / iya roh ilapi mangka / ratuneng nyawa sadaya / wenang aran datullah / langgeng pamisesanipun / iku kersandhaning Allah//

2. //Yayi sajatineng angin / rokhani ingangked taya / kang mimbuhi kahanane / kang pinung rasa surasa / wenang aran sirullah / kahanane asung wibuh / trasandane rasulullah//

3. //Yayi sajatineng wari / roh rabani (pun)ika / kanga gung purbane reko / rasa kang luwih sampurna / cahya ingkang apadhang / cahya (kang) purba nugrahan agung / wenang (kang) aran datullah//

4. //Yayi sajatineng bumi / iya roh jasmani ika / mapan kawi tuwan mangka / kalbu mumin bae tullah / kang tan pegat elingnya / kawisesa maring yahu / wenang (kang) aran wudullah//

5. //Murade kang asal lapsi / uripe (pu)iku sadaya / ingkang angin iku mangka / uripe napas kewala / kang asal toya ika / uripe pan dalu / langgeng ing paningal ira//

6. //Murade kang asal bumi / pasthi uripipun rasa / lan murade malih mako / asal api punika / he hidayatullah / lir komala cahyanipun / medal ati putih ika//

7. //Kang tetep tingali reki / kang asal angin punika / masum imane mangka / warnane limarcu ika / kadi wulan purnama / metu saking ati danu/ punika dipun waspada//

8. //Ingkang asal wari yayi / pasthi makbul imane ika / ing ngati puad margane / ijo warnane punika / kanga salami ika / imane rekeh puniku / sadrah (pun)iku aranya//

9. //Ya endah warnane singgih / lir dammar kurungan toya / ing ngati putih asale / murade api punika / langgeng tan kena owah / cahyane urip puniku / iya yayi lautan//

10. //Murade kang asal angin / iya madhep ing sarullah / kadi lintang ing cahyane / gumilang gilang apdhang / kadi sasi purnama / murade kang asal banyu / madhep maring rasa mulia//

 

11. //Datan kena owah gingsir / kang caya kadi purnama / ingkang asal api mangka / angaturaken caya / nur mani ingkang nama / kang asal banyu puniku / burhan kang katur (pun)ika//

12. //Murade kang asal bumi / roh rahmani kang atur ika / wus tekeng sang nata mangka / pangeraning wong sajagat / iku pamanggih ing wang / kang garwa nyungkemi suku / asruh denira karuna//

 

PUPUH 11

ASMARADHANA

1. //Dhuh laki nisun gusti / pangeran dunya akerat / kang estu asrih ngabdine / among tuwan guru amba / apa kang sun walesena / dating sampeyan pukulun / ngabdine tekeng (kang) sampurna//

2. //Kapundhi ingasta kali / katantebna ing rema / gumarit werdayaning ngong / wuruk sampeyan kakang / kalangkung Katarina / Seh Jabar mangke amuwus / yayi midela karuna//

3. //Ana muradipun malih / anenggih patang prakara / wujude kanga pi ing reko / ingkang dhingin dadi rupa / lawan jajantung ika / dadi utek kaping telu / kaping sakawane dat//

4. //Anenggih wujuding angin / limang prakara wujudnya / asma lan apngal mangkong / jinem (ka)lawan lilimsa / anenggih kaping lima / iya ingaranan paru / punika dununging sukma//

5. //Anenggih wujuding wari / patang parka wu(ju)dnya / getih sungsum lawan otot / karinget lan pancadriya / ati lawan wisesa / iya atipu wadiku / dununge rasa sakawan//

6. //Anenggih wujude malih / (pun)iku patang prakara / kang bumi iku wujude / kahanan kalawan sipat / daging babalung iku / ingkang karep maring kabalt//

7. //Dhadha tinapi gagir / tangan lawan pupu nira / lambung kiwa lan tengene / irung lawan kuping ira / cangkem kalawan sirah / sakehe kang kena lebur / iya iku aran kahanan//

8. //Aworing tekad puniki / sedating galling polah / takbir usali namane / kawruh ana denira / tan weruh pagurokenan / ing salate wong (kang) luhung / datan kena tiniruwa//

9. //Aja ningali kang wajib / lampahana kang rumaksa / waktu lilima kathahe / iku panggawening sukma / nyatane Rasulullah / iya salat limang waktu / iku laku kang siniyan//

10. //Kasrah nabi sinemir / mulane kinen asalat / anglairakan muliane / pepek anggaotan nira / saking waktu lilima / miharsa l(aw)an pandulu / waktu luhur gene nyata//

11. //Patang rakangat puniki / pamiharsa rong prakara / kalawan paningal mangkong / anenggih kang waktu ngasar / patang rakangat ika / gigir lawan dhawa iku / lambung tengen lawan kiwa//

12. //Anenggih (wa)waktu magrib / tigang rakangat salat(e) / ing nabidulah tandhane / grana kalih lawan muka / waktu ngisa punika sakawan rakangatipun / anenggih pupulan asta//

13. //Ing sarira Nabisinggih / waktu subuh rong rakangat / punika kanyataan / roh kalawan jasad / mulane asembayang / waktu lilima puniku / pepek aneng sarira//

14. //Nyatane Nabi kakasih / salat limang waktu ika / pan rumaksa ing ngumate / kang anukma ing sarengat / madhep ing Yang tan pegat / anglampahi limang waktu / iya lampah (ing)kang mulia//

15. //Kang ray amuwus aris / ataken dhateng ing priya / andika rabi maring (ing) ngong / kawula kinarya paran / lan ing ngaku punapa / yen patemon lawan isun / ing pundi yen kapanggiya//

16. //Lamon andika kapanggih / punapa andika aras / punapa dinulu mangka / andika cekel punapa / kawula dika wejang / kiyai panutan isun / inggih tuwan guru hamba//

17. //Seh Jabar (a)muwus aris / (ing)kang sunakua nira / asihe suncekel mangka / date sun tingali ika / lan sipat (ing)kang mulia / sukmane sun aras iku / kapanggih ing rakmatulah//

18. //Isun gawe sira singgih / kanyataan rasa mulia / isun lawan sira mangka / wedalan pasiyanulah / punapa karsa nira / punika pamanggih ingsun / (pun)iku jatine karma//

19. //Kang rayai (u)matur malih / wonten kari atur ingwang / sampun salah tampa mangka / kawula Tanya andika / tuhu estu ing tuwan / wus asare lawan isun / mulane andika siram//

20. //Punapa kawula najis / atawa makruh lan mubah / punapa khukume mangka / manira parlu dinupsan / mapan (a)wujud tunggal / alumuh manira iku / asare kalawan tuwan//

21. //Lan paran jinabat singgih / pira kehe mukaranah / pira ta kathahe mangka ingkang aran tukaranah / kiyai dika wejang / kadi pundi tingkahipun / Seh Jabar mangke ingucap//

22. //Krana isun adus yayi / ngestokaken turning johar / kang ingaranan johar mangka / banyu urip pinangkanya / tiba ing bumi rakmat / ing kiten roro puniku / mulane parlu dinusan//

23. //Kang milu dinusan singgih / sipatulah ingkang mulia / kalawan edate mangka / lan sipating prakara / kalawan wujud tunggal / nora ana liyanipun / ningyung jati (a)wisesa//

24. //Kang rayi asruh anangis / adhuh guru amba tuwan / sarwi guru amba tuwan / sarwi (a)nungkemi padane / among lakiku pangeran / ingkang asung sawarga / sampeyan karma rong puluh / kawula dadi pawongan//

25. //Pinembut wau kang rayi / kang nama Nyai Mutmainah / Seh Jabar lingnya (a)lon / among sira rabi ningwang / tekeng dunya akerat / den tan bakti maring isun / Allah megataken rakmat//

 

PUPUH 12

M E G A T R U H

1. //Ki Seh Jabar garjita denira muwus / guru ningsun yayi / (a)muruk mangke maring isun / den seru tanget ireki / angawula yang manon//

2. //Amangun kal siyang latri (pun)iku / aja pegat murakabah (iki) / maring pangeran kanga gung / anyirnakaken ing sirik / kang abarsa roro mangka//

3. //Kang abang saroro den uculi iku / cengeng madheping (kang) tunggil / kang nora roro (pun)iku / dat sipat mani (si)reki / apngal jumeneng mangka//

4. //Miwah panglipt ira inf asya iku / lir angganing karta iki / (ka)lawan puputihipun / tan ana ing jro ing jawi / datan kena ngucap karo//

5. //Datan kena ing ngucap kakalih iku / tunggal tunggal (da)tan tunggil / (rasa)ning wong kang sampun rawuh / tingale wong tekeng jati / den tingali kabeh mangka//

6. //Den tingali sakehe mojudat iku / den tingali pangeran neki / sakehe suwara kang karungu / kang mona moni (pun)iki / anudhuhaken (ing) yang manon//

7. //Pujining yang anebut maring yang agung / (a)nebuting dhewek ireki / anyatakaken asmanipun / lamon nama Allah iki / sampurna maripat kang wong//

8. //Sampurnaning mripat kakiki aku / iku ora aningali / iya maring dhewekipun / kanga ran liyan (pun)iki / sirna lebur adam tinon//

9. //Adam kakiki kaya lagi duk ora (iku) / ing gaibul guyub iki / aja kasamaran iku / pan ing mangka (pun)iku / kaya lagi kuna kang wong//

10. //Awas ira kawruh ana malih iku / dudu awas ira pribadi / saking arah khaketipun / dening abaran neki / ling miyangga warmin mangka//

11. //Paningaling miyangga maring sakibipun / tuhu kinarya wangsulan (iki) / (a)nyatakaken asmanipun / (a)nglairaken sipat neki / kinarya kalakuwan yang manon//

12. //Kalakuwan lahir batin (pun)iku / aja nyana sira iki / (ka)lawan kahananipun / sadrah asya (da)tan sepi / saking tajalining yang manon//

13. //Allah kang ngalah wisesa sang purba agung / poma tingalana iki / dipunawas ira iku / aja sira ora ningali / sampurna tingale punang wong//

14. //Sapa arep weruh(a) ing sajati iku / kawruhana sarira neki / kanga ran awak (pun)iku / dudu johar lawan jisim / pan kakekatepun ningwang//

15. //Mapan kakekat ika / kang tetep ana ing ngilmu / (ing)kanga ran ayan sabit / maluming pangeran iku / puniku kadim tabingi / langgeng tan rusak punang wong//

16. //Ana nira ing mangke sira den weruh / aja nyana sira iki / salaya lan kakekatipun / kang tetepana ing ngilmi / kang aran malum yang manon//

 

17. //Malum kakiki kalairan sipat yang ngagung / kanga ran jalalan tamil / egoning lair nama iku / lair ing isim ngalami / aja kasamaran kang wong//

18. //Sapa (kang) weruh wirasaning urip iku / satuhune kanga ran mumin / jenenge wong iku / kawruh ana den sayakti / jejuluk pangeran kanga gung / kang wajibul wujud ika / asipat kadim baka iku / langgeng sinom maijo//

 

PUPUH 13

S  I   N  O  M

1. //Lan malih kawula Tanya / anembang sinom pangrawit / amba nedha barkah tuwan / pundi roh ing salat nenggih / lawan tegese malih / napsu neng salat puniku / pundi ngilmuning salat / lawanipun Tanya malih / kaya paran kanga ran jasading salat//

2. //Lan malih isun atanya / kuripaning salat singgih / (men)apa badaning salat / sukuning salat (a)nenggih / lan atanya malih / astaning salat puniku / apa sira eng salat / kawula atanya malih / kaya paran bebalung suteking salat //

3. //Mangke padhangena tuwan / aja kaliru ing tangwal / amiyat napsuning salat / roh ing salat atakbir / ana coreke malih / sampurnaning takbir iku / atudhuh maring nala / kang angucapaken nenggih / angging tuwan (ing)kang maha luhur sampun//

4. //Dene ingkang aran niyat anenguhaken ning ngati / madhep maring arah ira / lan madhep ing wujud dakim / lan sipat kita iki / madhep maring ing yang ngagung / kalawan pingil kita / madhep ing pingil kakiki//

5. //Ngilmuning salat punika / nyataaken awal akir / anapon sirah ing salat / amaca patekah singgih / anenggih rukuk (pu)iki / bebalunging salat iku / lungguh jasading salat / kuripaning salat singgih / iya iku asujud kali perkara//

6. //Anapon badaneng salat / amaca takyat kang akir / anapon suku neng salat aweh salam kaping kalih / uteking salat singgih / nenggih astaning salat / amaca puji lan wirid / sampun jangkep kabeh sawelas parkara//

7. //Anapon maca patekah / atuduh ing wujud singgih / sampurnaha ing manusa / tegese ruku (kang) singgih / iku aselang angin / (a)ngilangaken ka king wujud / yane sujud punika / aja sira aningali / sakathahe labet (ing)kang bangsa riyah//

8. //Kaol pandhita stengah / salat limang waktu singgih / lapan nabine lilima / iku ingkang anderbeni / caya nira aputih / punika salat subuh / batas Nabi Adam ika / iku ingkang andarbeni / waktu subuh iya iku wijiling rasa//

9. //Waktu luhur kang kawarna / atas Nabi Ibrahim / akuning cayane ika / wijiling caya awarni / kang waktu ngasar nenggih / atas Nabi Yunus / iya ijo caya nira / Nabi Yunung kang darbeni / iya iku wijiling napas sadaya//

10. //(ing)Kang waktu magrib ika / atas Nabi Musa iki / cayane dadu punika / wijiling caya awarni / salat ngisa kawarni / atas Nabi Ngisa iku / iya abang caya nira / Nabi Ngisa kang darbeni / iya iku wijiling badan lan sipat//

11. //Yayi paran karsa nira / (pu)iku manira manggih / umatur Nyai Mutmainah / nyungkemi padaning laki / anging tuwan puniki / pangeran isun kang tuhu / tekeng dunya akerat / mojar Seh Jabar yayi / isun wejang anembang nglanglangi nala//

 

PUPUH 14

NGLANGLANGI NALA

1. //Sakehe urip puniki / kawruhana mulanira / mulane kang ngilmu reko / endi ta pinangkanira / sembahira duk nora / den awas sira ing surup / kang ngilmu pagurokena//

2. //Kang ngilmu mulane dadi / pundi ngilmu punika / dudu nyawa sukma mangka / pan dudu urip ira / iku lah takokkena / den awas sira ing ngilmu / (ing)kang ingaranan sahadat//

3. //Pagurokena den yakti / lagi sira tanpa bapa / miwah tanpa babureko / sing ngendi pinangkanira / duk lagi ora ana / lawan nglapas ing pangawruh / iku ingaranan sahadat//

4. //Miwah ugi nira uning / den nyata pagurokena / tan beda iku surupe / waktu mulanira ika / awasena den nyata / punika pangawruh ingsun / pamuruk(ing) sukma ring sira//

5. //Iku gaib ingkang singgih / ujar (pun)iku linarang bapa anak isun reko / iku yayi dipunawas / pan gaibing pandhita / tan kena winakrang kalbu / tampanira dipunwikan//

6. //Aja sira milang jisim / aja katungkul ing sastra / miwah sipating Yang reko / aja sira angucap / iman tokid maripat / iku pan katungkul angung / aja tungkuling dat sipat//

7. //Lagi sira tanpa jisim / den awas sira tumingal / nyatakena padha mengko / (pun)iku prapta manggesang / sampurnanen kasidan / kang singaran jasad iku / pagurokena den awas//

8. //Iku gaib ingkang singgih / yayi den awas ing pejah / bilih tekeng urip reko / kaping kalih dipunnyata / poma pagurokena / jatining awasing ngingilmu / ingaranan sadat sakarat//

9. //Iku den weruh sira yayi / ulihena tingal ira / du kana (ing) dalem kalbune / ingwang atuwanira punika / pujinira ing manah / ingaranan sadat sireku / tanpa sandhang pangan nira//

10. //Endi delanira uni / duk tumraping wong atuwa / sapa rong wongira reka / endi sembah pujinira / lawan sampurnaning kawruh / iku sadatira pejah//

11. //Pagurokena den yakti / sasmitaning anurat / kanga ran dadalan reko / duk tumrap ingwang ngatuwa / duk dereng tumrap ika / kang ingaken duluripun / ing ngendi duk during ana//

12. //Yogya kawruhana yayi / pan sira duk during ana / ingaranan dadalan reko / sasmitaning kang anurat / yogya pagurokena / sasmita puniku laku / ingaranan isining sahadat//

13. //Punika ingaranan isi / sayogya(ne) kawruhana / napsu gaib ingarane / den awas aja pepeksa / sasmita kang utama / yen sampun awas puniku / sapolahe dadi salat//

14. //Yen awas ing tudhuh singgih / pan sakehe iku salat / miwah sadat sakarate / nora uninga sembayang / sira duk lagi nora / den awas sira ing surup / mulia duk tanpa bapa//

15. //Singgihena marga sirik / edohena (ing) marga sasar / tudhuhena marga reka / den awas ing paran nira / sira duk lagi nora / sapa (ing)kang sira dulu / duk during badan lan nyawa//

16. //Iku gaib ingkang singgih / yayi den awas ing pejah / pilih tekeng urip reko / kaping kalih dipun nyata / poma pagurokena / Siti Mutmainah (a)matur / sasambat eku dhangdhangan//

 

PUPUH 15

DHANGDHANGGULA

1. //Ki Seh Jabar mangke wuwus aris / tarimanen yayi wuruk ingwang / maring sira iku mangke / aja ing ngrasa luhung / aja ngrasa bisa sakalir / aja ta ujub riya / s(um)uwah sira iku / aja kibir aja riya / drengki jail / aja kaduk sabdaneki / aja paksa bumisa//

2. //Aja lali ingkang sampun singgih / aja suwung aja ambubungah / puputan sira mangke / duk cipta nira iku / aja kadariyah sira iki / aja kabajariyah / aja kaduk iku / aja mbrasta ing ling tuwan / aja samar / yen sira reketan yakti / tan tulus adhepira//

3. //Ki Seh Jabar angandika aris / miwah ingsun dewata ing tilam / inten ing sawargi mangke / sadalu ora turu / rabi nira den wawarahi / pratingkang ing ngagesang//

4. //Bayanipun angrawuhi dhiri / sayaktine akeh wong kasasar / dening akeh rencunane / aja kaya sireku / sira malih ta yayi mami / dening dereng tumingal / jatineng kawruh / prayoga atatakona / aari ningsun / ing tingal kang nyata iki / iku den tekokena//

5. //Prandene anang j(e)roh sawargi / pan kagodha dening belis lanat / wong luhung akeh godhane / (ing)kang kaya sireku / sira malih ta yayi mari / dening derng atanya / jatineng kawruh / prayoga atatakona / ariningsun / (ing) tingal kang nyata ing dhiri / iku pagurokena//

6. //Nyi Mutmainah anuhun aris / singgih nuhun pangandika tuwan / muga mulasena asihe / saking bodho katengsun / sapa sinten ingkang madhangi / yen boten karsa tuwan / atulung margayu / Ki Seh Jabar angucap / pirang bara yen nansih ing Yang Widi / atulung maring sira//

7. //Pitutur ingsun ing sira yayi / lamon bejang / yayi asun pejah / andika den pened mangke / (a)krama antuk wong agung / ing wong luhung pandhita lami / andika ngabaktiya ing kakung / (pun)ika ana sambrana / ing pakone / iku yayi den astiti / aja langgane karsa//

8. //Aja watek sira andhingini / kang karsane babu laki nira / tuten saparentahe / bab ing najis asu / den ekon sira bukti / annuli lampah ana / iku parentah (ing) kakung / iku angger ora karam / sapa kang wong pawestri anuting laki / ngalammat manjing s(a)warga//

9. //Lamon sira asare lan laki / aja wani rayi tunggal bantal / den (ka)ping sor enggene sare / aja kaping dhuwur / aja padha genira muling / yen ora mawi karsa / iku dosa (a)gung / balik yen wus sawombana / laki nira sungana bukti / poma den kalampahan//

10. //Aja mawas wedanan neng laki / kenang dosa / babu ariningwang / den wedi gumati angger / sakawan parlu nisun / wong alaki tadi pun eling / abersih ana / sinjang kelambi lan kampuh / (ka)lawan gene sembayang / den karaksa / lan pernahe ta (a)guling / kelawan yen adhahar//

11. //Ambeg ira / nyawa den aresik / sega jangan ira (yayi) dipunpelag / pinggan pirange kabeh / kumbahen lawan banyu / ulam rada pun aresik / sadayanipun pelag / rakiten den bagus / nadyan tan ngangge ya ulam / den apura yen rakit ira abecik / iku wuruk manira//

12. //Poma iku wuruk mami / wuruk kena ing atmaja nira / sakehe (kang) wuruk iya / aja pepek(a) sireku / den astiti (a)ngawula Nini / lamon aduwe kaya / den yatna sireku / aja sira sumembrana / (ing) kayane lamon tinakonan ing laki / aja maringaken wong lanang//

13. //Lan raksanen wiwiranging laki / lamon sira adhedhayoan / ing sanak lan persanake / den becik sabdinipun / ulatira dipunaris / akengken rewngira / poma aja rengu / aja sira paendhalan / im bature akonen lan sabda manis//

14. //Poma poma sira Nini / lamon laki nira dhedhaharan / ajao doh sing pernahe / jagong ngasandhingipun / aja kesah karsa pribadi / yen maksih dhadhaharan / yen ora ing ngutus / mapan tilari ing priya kang maksih bukti//

15.//ana maning waktas isun iki / lamon kinamaru dewene sikaki / den amot sira angger / lamun anemu maru / angrasaha yen sira kari / akunen yaya rena / mara tuwa iku / den adhep sapolah ira / asprane maru nira priyen asih / den kalili ing sira//

16. //Andhapane den kadi siti /polahira maring biyang / lamon simicara dhewek / nadyan sampun weruh / apiapiya sira rumihin / priyen mamarahana / maring sira iku / yen dangu ora micara / marunira anulya sira pribadi / den enggal tatakona//

17. //Sira takon luwanging laki / bubudene maring marunira / wateke lan ringane / takona den putus / dhedhemene laki nira iki / lan doyane pisan / takokkena ing maru / ajana kang kaliwatan / marunira samba andhapana Nini / sangkane popoyana//

18. //Lamon sira nyawa sida (a)krami / lamon dadi rabi tuwa pisan / den amomot sira angger / iku sakarsaneng kagung / lah wengkunen denira nini / aja sira sebrana / (te)tetguhana ing kalbu / iku nyawa wuruk ingwang / angrasaha sira kinarya uwit / kinarya gugunangan//

19. //Sakathahe maru nira nini / ingkang panengah panggulu ika / wuragil miwah selira / lan dhedhemeneng kakung / padha kena putra wuragil / aja sira beda iki / sih ira den tulus / miwah yen anemu raka / maru nira maring sira iku gusti / poma teka menenga//

20. //Poma poma aja sira padhani maru nira kang wani ing sira / teka enengana bae / den amot sira ing kalbu / aja sira mona lan wani / aja ebot ulat ira / daserah ing guyu / yen darbe wewehana / ing karepe maru nira iku nini / yen teka pituturana//

21. //(Ing) karsane pituturana nini / parandene yen katutugan / iku teka kalah dhewek / poma ujar ingsun / lamon sira marusira tampi giliran / poma aja rengu / den abening ulat ira / balik lamon maru niratuwa iki / den tinggal wewehana//

22. //Atenapi yen ayun den gitik / maru nira dening priya nira / adhangana age age / dipunawani ngrabut / amadhani napsuneng laki / takoning marunira / den asih lulut / asruh n(a)rima becik ira / tur gumanti marunira wedi asih / sabab ing becik ira//

23. //Kakangira asruh ngengraming ati / maring sira katon mulat ira / maring maru k(a)liwat mule / katon atut memaru / asruh bungah kakung ireki / dadi sihe tumeka / (ma)ring sira tan surud / iku poma lakonana / wekas ingsun yen arep kanggo alaki /poma poma wuruk ingwang//

24. //Sira nyawa aja krana rahi / yen aweweh maring marunira / barang sira weweh akeh / aja ngareping kakung / lamn sira nyawa paparing / raksanen maru nira / wiwirange iku / wewe ya sisingidan / ing cupete marunira iku yayi / aja ngarep(ing) wong lanang//

25. //Maru nira dadi wedi / maring sira roh sira atuwa / anyampeni karsane / yen maru nira ngangluh / den gumatiya sira nini / angulati usada / dipun gupuh gupuh / yen tan warang dening sira / age age popoyanana maring laki / sira atetarene//

26. //Tarekena enggene sakit / marunira maring priyanira / nedha aparentahe / lamon kakangira muwus / (a)marentah maring sira nini / age age lakonana / sakarsaning kakung / yen maru nira sirna / ing sakite pan asruh gene ngabekti / tur sanget asih ira//

27. //Laki nira asruh ngeleming ati / maring sira tur piniti pinta / asihe tan ana sudane / nadyan botene purun / maru nira (ma)ring sira nini / kakangira tan suka / asruh enggene bendul / padha kinon angidhepa / maring sira sabab genira gumanti / maring maru maring wong lani//

28. //Yen laki nira duwe kekasih / sira uga age miluwa / maring dhedhemene / miwah asih ing maru / atanapi asih ing selir / teka sira miluwa / den asih kalulut / pasti miwah ganjaran / ing pangeran wong wadon bakti ing laki / ngalamat manjing s(a)warga//

29. //Kaping kalihe wong estri / angrabekaken maring wong lanang / manjing sawarga jangjine / (ka)ping tigane wong iku / wong estri bakti ing laki / anut ujareng priya / tan malang ing kadhum / (da)tan sumangga ing karsa / iku dudu wong wadon linuwih / kang kantuk sih nugrahan//

30. //Poma poma ujar isun yayi / lamon sira arsa anendrah / aja andhingini sare / balik kakang ngireku / lamon arsa munggah aguling / anulya wasuhana / padaneng kakung / lamon sira kurang toya / rema nira karya nem ngusapi sikil / mala ring ngapuraha//

31. //Sajenenge wong wadon puniki / raina wengi iku kenang dosa / sira den weruh ta angger / yen sira sare karihin / yen arip netra nira / aja sare ing kasur / (a)turuwa ana tundhangan / parandene yen kakangira aguling / munggah ing pasareyan//

32. //Prandene sira den timbale / marang kakang ira awas tuminga / nuli sira age age / tumurut (pun)iku / anedhaha apura iki / teka sira miluwa / nendreh aja kaping dhuwur / lawan sira ngabaktiya / pangapura si englaki / mala ring ngapuraha//

33. //Lamon sira ing ngajak aguling / dipun undang dening laki nira / nuli den bebata angger / lamon sasampunipun / sawombana kelawan laki / nadhaha pangapura / maring laki asruh / nadyan tan darbe ya dosa / sampun towong atobata saben wengi / muga ing ngapuraha//

34. //Satemene ing ngurip puniki / nora kena uwis ing panyana / yen ora sareh wuwuse / sarta lawan pitudhuh / ngulatana guru kang jati / ing sampun alungguh / kang patang prakara ika / ngulatana lamon sira tataki / wong kang patang parkara//

35. //Kang rumihin sareh wuwus neki / kaping kalih kelemang lampah / lan akeh pamujine / kaping pate wong iku / kang tan pegat amangun teki / atawa sih yen ana / ajangkeping pitu / wong kang adil pala marta / kaping neme ingkang anekani / sakarsaning atanya//

36. //Kaping patune wong kang pinilih / yen wong kang wus tan arsa engkaulyan / ana papa lalakone / yen ana kang kayeku / aja semang sira sing bakti / anedhaha sapangat / saujare tuhu / (a)sih ing jalma utama / (ing)kang mengkana iku wong kang priyatin / tandhane wong tumeka//

37. //(Sang) Pandhita boja kirana iki / datan pegat sira mangun tapa / amadhangi sarirane / anyegah napsunipun / datan pegat amangun teki / paciptane wus nyata / tan ana kang dudu / sampun waluya sadaya / pangesthine tan ana kawula gusti / wus karem maring ora//

38. //Kang aja sira guroni iki / sang pandhita sipat kang mikana / kang patang parkara mangke / pandhita sipatipun / anglampahi laku tan yakti / ping kalih marga cacah / kaping tiganipun / anggentong umes budinya / sakawane kata wang brana puniki / iku isun (a)miharsa//

39. //Pan tegese sawiji wiji / sang pnadhita sipat marga cacah / soko dayan sanja gawene / (a)ngumpet tatangganipun / doyan mangan wawatek neki / pangucaping wong doyan / marga cacah iku / gawene doyana utang / genthong umes gawene sok angrasani / tur jail tetangga//

40. //Kang aja sira guroni / iya iku cacadeng pandhita / drengken iren pepadhane / nyanane sugih ngilmu / kang mengkono dudu wong singgih / iku wong pakematan / tur duwe wong iku / panggawene ora ana / ngilmunipun den urupaken ing bukti / kinarya pangasilan//

41. //Saban dina lunga angulinthing / saking santri nira / ngilmune den gelar kabeh / nyanane apitutur / kitabipun den wolak walik / usul pekih lan sarap / miwah nakwunipun / den gelar ing wong kathah / nyamna nira sarira bisa ngaji / ujare nyana nira//

42. //Janma mangkin akeh ngimu wani / wong aguru akeh kang sambitan / dening akeh lelewane / sing akaton den jaluk / arep mundar wus ora olih / akeh wong ana lingsa / ing pangrungu nisun / (puN0iku wong sambewara / aguru anut brung tawon angalih / boya ketang ing temah//

43. //La(w)an ana pangandikaneng nabi / aja sira guru wong ampiran / lan wong linyok pangucape / yayi sayogyanipun / iya iku wong kang tinampik / sapa yogya miliya / kang waluyo tuhu / aja micara ngajiya / den enteg kitabe samasjid / iku wong pangambilan//

44. //Kang saweneh manira ningali / akeh ngagungaken kawibawan / akeh anggugung lakune / pan sami luhung / sesemone saparti nabi / kang ahlul asembayang / salate kang kaya mengkana / santri besar isun ing wong dunya suci / pan isun guronana//

45. //Kitab isun ana rong pethi / (pun)iku kabeh seseliran / padha guruwa marene / lamon teka maring isun / poma sira mikula pari / lawan ayam dhadhara / picise sasuku / sun wuruk ngilmu sampurna / yen ujare besuk manggah ing sawargi / luput ing kira kira//

46. //Kang mangkana lampahing mangkin / kang ingaran ngilmu pangambilan / kaprahing mangke lakune / yen ing pangrungu nisun / ingkang aran santri sajati / bahasa iku tunggal / tri iku tetelu / kawruh ing patang prakara / ing lakune kang papat wus den kawruhi / lungguwe kadi sira//

47. //Kadang dawan manira iki / angling nutur lampahing ngutama / lawan wong ina lakune / lan angling dhiri nisun / tan angrasa yen naurip / datan wruh sarira / angin tumuwuh / ngagungaken ing engkaulyan / iya iku kang utama iki / poma kawruh ana//

 

PUPUH 16

MASKUMAMBANG

1. //Ki Seh Jabar ngandika dhateng kang rayi / kang wolung prakara (ika) / patemoneng rasa jati / (ing)kang anang jasad ira//

2. //Nyi Mutmainah sumungkem  (a)ngabakti / sarwi ngusap padanira / kang rayi ngandika aris / lah tuwan tetelaken//

3. //Pratelane anang raga bira iki / nyata badan nira / urip nyawa iku singgih / patemon lahir batin (nira)//

4. //Ingkang dhingin mas kawineng Allah iki / lawan Mukamad ika / miwah ngaras lawan / kursi iku (lah) takokena//

5. //Kaping tiga mas kawin raina wengi / (ping) sakawane ika / ngalam lawan lintang nenggih / (pun)iku lah takok kena//

6. //Kaping lima mas kawin jalu lan estri / den takokena / ping neme puniku singgih / mas kawin serngenge lan wulan//

7. //Bumi lan langit takokena ugi / mas kawine ika / ping wolu mas kawin neki / sawarga lan naraka//

8. //Rakokena den tetela iku nenggih / lungguwe sanunggal nunggal / ujar iku tan den kawruhi / yayi pagurokena//

9. //Sapungkur isun takokena iku yayi / kang rayi ngandika / inggih nuhun kula gusti / andika kang madhangana//

10. //Kados pundi padhange ujar puniki / mas kawin nang Allah / lawan Mukamah (pun)iki / lintang lan ngilmu (pun)ika//

11. //Padhengena mas kawin ngaras lan kursi / lungguwe sanunggal nunggal / mas kawin rahina wengi / (pun)iku tetelaken//

12. //Ki Seh Jabar mangke (a)ngandika aris / lah iya pangeran / mas kawin Allah (pun)iki / kelawan Mukamad ika//

13. //Patemone nurullah lan urip iki / tunggal rasa nira / Mukamad lan Allah iki / patemone ing nurullah//

14. //Ana dening mas kawin jalu lan estri / patemoning jasad / lawan nyawa iku nenggih / iya iku panunggal ira//

15. //Ana dening mas kawin ngaras lan kursi / patemone ika / sungsum balung ira iki / tunggale nur ngaras ika//

16. //Ana dening mas kawin lintang singgih / lan ngilmu (pun)ika / muka garib mata garib / bakrm arane (pun)ika//

17. //Patemone getih lawan daging nenggih / tegese punika / osik ira iku yayi / ing jajantung ira ika//

18. //Ana dening mas kawin bumi lan langit / mas kawine ika / ati lawas esi nenggih / (ingkang) ingaranan sirullah//

19. //Ana dening mas kawin raina wengi / patemone ika / netra putih lan irenge nenggih / roh kiyat tegese ika//

20. //Patemone kawula kelawan gusti / iku campuh ing rasa / ing misarane iku nenggih / iku pamanggih manira//

21. //Wonten (dening) mas kawin neraka lan sawargi / patemone ika / napsu lawan budi neki / panunggale ing dhiri nira//

22. //Ing anane becik angtep ira urip / sangkono wetune / yen wus awas ira iki / prabedane la(wa)n tunggal//

23. //Tang bangsa manira angrungu iki / kang rayi ngandika / srengenge kalawan sasi / kawula dereng uninga//

24. //Ana dening mas kawin puniki / derngenge lawan wulan / ngarabiyahi iku yayi / patemone netra ika//

25. //Netra kalih kaliye samya ningali / ming kelokan nira / iku kawruhana malih / beda tunggale (pun)ika//

26. //Allah tangalah jisim nira (pun)iki / milane ana kahanan / angjisim puniki / mas kawin (ing)kanga tama//

27. //Sampun nyata (kang) jasad katrapan mas kawin / lan sipat sampun mukdis  / kang akeh tinemu ika//

28. //Sembah puji puniku sami duweni / asma hapngal ika / kabeh padha mojud iki / dening ta sampun sampurna//

29. //Pan jumeneng ana kakekating urip / sarta polahing nyawa / sakira polah ngabakti / iya nyawa kang darbe polah//

30. //Ora liyan puniku ingkang darbeni / mangka winuwuhan / ingkang aran nyawa malih / minangka sakawan//

31. //Kang kaetang tiga welas nyawa nenggih / kabeh iku nyawa / tedhak saking roh ilapi / minangka ta leleberan//

32. //Pan sakehe kang ana ing makluk dadi / gumelar ing ngalam dunya / iya saking rok ilapi / minangka asaleng jagat//

33. //Alam iku tan ucul saking puniki / pan sakehe kang dadi / (ing)kang gumelar agung alit / minangka sipat ira//

34. //Mulane ingaran baka nenggih / langgeng tan kenang owah / nora ana kang momori / mung Allah (ing)kang kuwasa//

35. //Satedhahe Mukamad iku kang singgih / dadi amandhita / wawayanganing dat sipat nenggih / tunggal anane (pu)ika//

36. //Anging akeh kalurung tekad sami / anging Allah kewala / kang wajibul wujud iki / Mukamad tan kaunangan//

37. //Dening tunggal anane ingkang den esti / kadi (ra)rasa nira / kang rayi amatur malih / ingkang raka masala eku dhangdhangan//

 

PUPUH 17

DHANGDHANGGULA

1. //Ulatana bumi pitung langit / miwah lapis ingkang pitung ngesap / endi sihana liyane / lah ora ana iku / dening jalma ingkang utami / sarta lawan kang wikan / ing wong bodho iku / tan weruh lampah putusan / apuwasa arang ingkang den lakoni / dening doraka nira//

2. //Nanging yayi pamiharsa mami / wong kang sampun sasmitaning sembah / ora ana ing sembahe / miwah ing lampahipun / ora ngrasa lamon duweni / miwah tingkah lawan polah / ing pangrungu nisun / yen sampun w(e)ruh selam ira / najan amor mudajil lawan si kapir / iku tanpa gepokan//

3. //Gawok isun ing jaman mangka iki / wong kang ahlul panembah punika / dening akeh lalawane / dhikire muluk muluk / tur den patut kalawan suling / sarta bedhuge pisan / awor lan keketuk / nyanane sira sah ing nala / dudu sembah maring pangen (ing)kang jati / kaya wong mendem waragang//

4. //Pan sakehe ing para utami / nabi wali muga kang utama / nora mengkono lakune / tansah meneng kalangkung / pamujine osiking ngati / suju ira tan pegat / waktune tan surud / nanging yayi kawruhana / jaman akir den kukuh sira pribadi / pacuwan aja gawokan//

5. //Kang rayi (u)matur angabekti / inggih nuhun saking (a)sih tuwan / pangeran kawula angger / tan wonten kang atulung / among tuwan ingkang madhangi / dating kawula / reh bodho kalangkung / kados pundit a ing karsa / wong angucap Allah kaesti / pundi nyataning Allah//

6. //Lawan pundi (ing)kang laki rihin / lan Mukamad Allah ta punika / kawula ayun w(e)ruh mangke / maksih bodho kalangkung / milu anut ujaring pawarti / dereng wikan (ing)kang nyata / ing basa puniku / lah tuwan tetela kena / ing nyatane aja nut marang pawarti / kawula nuun barkah//

7. //Ki Seh Jabar amuwus aris / ari ningsun mirahe pun kakang / dununge enggon kangenger / andika dipuntulus / bayandika juwita sari / atemu lan kusuma / guruning wong ayu / lamon yayi during wikan / ingkang aran Allah sejati / iya (e)dating Mukamad//

8. //Tatkalane Mukamad kang singgih / iya Allah kang den ucap ucap / endi si ana liyane / lamon Aallah (pun)iku / dadi nyata Mukamad iki / ing wenange iya Mukamad / Allah datan ketung / yen Allah anang jaba / sayaktine Mukamad ing j(e)ro yayi / tunggal wujud saana//

9. //Kagungane pangeran kang jati / kabeh yayi pan ana ing sira / malekat tunggal jatine / kang mukarabah rumuhun / maring Allah ingkang sajati / kabeh yayi wus ana / ora kena ucul / dadi kalampahan nira / kang malekat tan kena pisah sawiji / iku kagunganing pangeran//

10. //Kang Rayi (u)matur angabakti / inggih nuhun saking (a)sih tuwan / malekat endi nyatane / kang murakabah rumuhun / lawan tuwan ingkang sajati / kawula ayun wikan / ing sajatinipun / malekat kang murakabah / minangka potusan nira Yang Widi / kang tansah ingaranan//

11. //Ki Seh Jabar amuwus aris / ari ningsun mirah sun wawarta / malekat iku duwene / nenggih jarail iku / lan minkail israil iki / (a)nenggih ngijrail ika / kabeh nyatanipun / (a)nenggih Jabarail ika / wewayanganing datulah iki / Ngijrail papasangan//

12. //Ana dene Israil puniki /kakekate rasaning datulah / Minkail iku nyatane / rasaning datulah iku / lamon yayi dereng ngudani / yayi ingkang malekat / wau kang cinatur / kabeh wus ana ing sira / ing sakehe jir sira padha duweni / salah yen ana liyan//

13. //Pan kang rayi sumungkem ngabakti / sarwi mekul padane kang raka / langkung ajrih sanyatane / alon denira matur / inggih nuhun kula gusti / langkung dening kawuryan sabda dika iku / kawula matur pangeran / kados pundi kawula miharsa warti / ana wong ngucap mangkana//

14. //Kados pundi nyatane kang gaib / wong angucap jatineng Pangeran / kawula yun w(e)ruh nyatane / iradating Yang Ngagung / lawan mukdas puniki / paran gene nyata / pundi trapipun / kang ora pisah lan kula / pan kahanan nira puniki / nedha tetela kena//

15. / Ki Seh Jabar amuwus aris / ari ningsun dununge pun kakang / andika enggonku ngenger / yen paran dereng weruh / kudrating Yang kang anang dhiri / iku (pu)putihing netra / iradat puniku / iya irenging netra / sayaktine iku yayi / kang anang sira//

16. //Kudrating Yang (da)tan kena gingsir / ing aksara bismilah (pun)ika / cinangcang yayi ibarate / kaya aksara iku / ing bismilah aja kasilib / ayun wikan ing pinangka / mulane tan ucul / lan kanthete ing aksara / ora pisah den w(e)ruh kang den samitani / pacuwan aja samar//

17. //Kang rayi asruh ngabakti / inggih bnuhun saking (a)sih tuwan / kados pundi nyatane / kawula dereng weruh / ing bismilah cangcangan muni / iku wiyos ing aksara / pundi jatinipun kang den sasmitani / kawula (a)yun wikan//

18. //Ki Seh Jabar amuwus aris / ari ningsun dewata ing tilam / iku yayi sasmitane / keketeg ira iku / lan ambekan kang den semoni / iku jatining bismilah / ora kena ucul / kanthete ing urip ira / ora pegat yen ucul salah sawiji / gempal kudrating Allah//

19. //Pan tunggale angawruhi dhiri / ing nganane becik anggep ira / iku sing kono wetune / yen wus awas sira iku / prabedane lan tunggil neki / iku den kawruh ana / ing ujar puniku / garwane aris angucap / kadi pundi tunggale dadi sawiji / rarasan kang mengkana//

20. //(ing)Kang ingaran iman puniki / nyatane lan tokid (pun)ika / murakabah tegese / padhangena kateng sun / l(aw)an Islam panunggale iki / amba weruhena / wuwus kang kayeku / Seh Jabar mangke ngandika / insa Allah lamun binuka Yang Widi / lan barkaheng panuktan//

21. //(ing)Kang garwa (u)matur malih / kados pundi Pangeraning jagat / wonten wiraos mangke / duk lagi lara iku / pan siniyan dening Yang Widi / alam apa samana / paran imanipun / Seh Jabar mangke angucap / emas madu juwita puspita sari / (e)mas mustikaning nyawa//

22. //Yayi atma sira soca adi / inten widuri saneng sawarga / amung andika isine ayun nira atulus / bayandika wadon linuwih / emas pangeraningwang / wong wadon (kang)ayu / alam arwah wastane mangke puniki / tan langgana ing karsa//

23. //Kadi pundi duk lagi lara iki / pongah Pangeran alam apa punika / kawula dereng wruh mangke / punapa imanipun / miwah reke duk tengeng iki / alam apa samana / kawula yun w(e)ruh / sampun liwat (pun)ika / saking kono iki / annuli alam (pun)apa//

24. //Lawan wonten wong (a)ngucap singgih / kang mangkana pangucape ika / duk nyawa ing ngambil mangke / saking badan punika dadalan neki / duk si nyawa ing ngalam / miwah pecatipun / yen ora kadi punapa / nyawa ika ing pundi dadalan neki / apa rupaneng nyawa//

25. //Ki Seh Jabar amuwus aris / emas madu inten ingkang mulia / retna kencana widurane / ayun nira atulus / bayandika wadon linuwih / andika isineng sawarga / ganjaraning kakung / duk lagi pongah pangehan / alam barjah imane sadrah puniki / mirah iman andika//

26. //Duk lagine sira cengeng iki / alam laut sira duk samana / iman idayat wastane / sampun nglepas ing riku / nyawa nira ing  ngalap singgih / sekang jeriji nira / jempol suku iku / seksana nulya binakta / nyawa nira munggah ing segara kadim / pecat segara leka//

27. //Sasampune segara kadim iki / miwah mangke ing segara leka / segara playa rowange / sampun liwat sing riku / nulya mancad segara malih / segara istigna kang / kocap puniku / (ing) kono enggon pasenetan / nyawa iku kandheg ing segara urip / angenteni parentah//

28. //Rabinipun atur ira aris / he pangeran mustikaneng jagat / kadi punapa tegese / segara leka iku / lawan malih segara kadim / kawula dereng wikan / saking kawula bingung / Ki Seh Jabar angucap / emas madu juwita puspita sari / inten retna komala//

29. //Baya andika wadon linuwih / pan tan ana wadon kayandika / segara kadim tegese / wawanglu nira iku / gih puniku segara kadim / segara playa ika / dhengkul ira iku / kanga ran segara pana / sikut ira segara urip puniki / kang wasta pupu nira//

30. //Kang ingaran segara puniki / Istigna (pun)iku dhadha nira / segara winon ta mangka / weteng (an)dika aku / pan saka lir kawot puniki / sawarnaning rarasa / kabeh kawot iku / apa sikang ora ana / saniskara segara rante puniki / (pun)iku usus ira//

31. //Bayandika wong wadon utami / kang manang (ing) kaustikaning jagat / pun kakang asih ing tembe / sira sosotya nisun / pan kawula ing ngangken gusti / sira minangka lanang / wadone katengsun / rabine alon angucap / inggih nuhun Pangeraning ngalam kawir / tuwan retuning jagat//

32. //Kadi pundi padhange puniki / ingaranan dhingdhing jalal ika / muwah ngaras kursi mangka / kawula yun w(e)ruh / padhangena jisim puniki / Ki Seh Jabar angucap / dhingdhing jalal iku / kakekate anggan nira / jalan iku kakekate iku daging / iku kanga ran jalal//

33. //Ana dene kang kalam puniki / atinira eloh iku ilat / kuri uwang ngira mangka / ngaras pangambu nira iku / ingkang aran gunung medayin / punika cungur ira / kanga ran (pu)iku / sipat jalal kamal ika / sipat kahar estune puniku daging / jalal tur ula ula//

34. //Ana dene sipat kamal ika / kakekate yayi iku kulit ira / telaga iku tegese / kalkaosar puniku / tegese jantung ireki / kaliwat bening ira / enggone nyawa turu / juwita nira angucap / kadi pundi rupane nyawa puniki / kawula dereng wikan//

35. //Ki Seh Jabar amuwus aris / yen warnane si nyawa punika / kayandika lelewane / tan wonten bedanipun / mung seri kagedhe lan cilik / kadi umpaneng kembang / megar kudhup / kang kudhup puniku nyawa / ingkang megar puniku badan puniki / supaya jro lan jaba//

36. //Wetarane nyawa puniki / pan satawon gedhene (pun)ika / mung ta kayandika mangka / rabinipun amuwus / inggih nuhun kawula gusti / gustine wong sajagat / kadi pundi iku / mulane atinggal jasad / mapan iku Seh Jabar mangke nahuri / pan sampun jangji ningwang//

37. //Duk lagi Allah anabda iki / alam kawas tumuruning arwah / punya gumelar sakabeh / para nyawa puniku / ingkang dadi dhinginm puniki / saking getih punika / enggone nyawa iku / baya yen dereng wruh sira / kang rayi angucap yen kawula sampun mati / (ing) pundi enggoneng nyawa//

38. //Lan ing pundi dadalane dhingin / nyawa iku yen metuwa jaba / saking pundi dadalane / Seh Jabar amuwus / mapan ana nyawa puniki / bangsa alus punika / garwane (u)matur / yen angin angin punapa / dipun pasti Seh Jabar aris nahuri / angin antara mangsa//

39. //Wiwitane abang warna neki / angin iku kang teka wiwitan / mapan duk kuning kilate / ping tiga putih iku / kaping pat ijo puniki / (pun)iku angin kasan / garwane amatur / kadi punapa ing karsa / (ing)kanga bang bangsane Jabarail iki / kuning Minkail ika//

40. //Ingkang ijo Ngijroil puniki / ingkang abang Jabaraik ika / kuning warnane mangka / Minkail wastanipun / ingkang putih Isropil iki / iya iku dhiri nira / garwane umatur / kadi punapa tegesnya / nyawa iku Ngijroil lan Jabarail / Minkail Isropil ika//

41. //Tan adane Minkail puniki / kakekate rarasan punika / kang tan owah iku mangke / sampun prapta puniku / nyawa (an)dika nulya ingambil / pinecat saking jasad / nuli mancad iku / ing ngalam sakangti ika / ngalam kiyal ing kono enggone malih / malekat sampun prapta//

42. //Dadalane nyawa puniki / pan sakawan kathahe (pun)ika / (da)dalan sing irung wedale / lan malih puniku / awor lawan wedaleng wari / tegese wari ika / grahana (kang) muntuk / yen sira dereng waspada / takokena kang munjuk ing cangkem iki / iku asaleng nyawa//

43. //Nulya ngambah ingwang sakangti / nyawa iku mancad lawang kiyal / gulu iring pasenetane / rabinipun amuwus / kadi pundi partingkah singgih / alam akait (pu)ika / padhangena ingsun / Seh Jabar mangke angucap / inten dewi sosotya sinara wedi / kusma miran ingwang//

44. //Emas madu puspita sari / mirah jenar mustikaning jagat / komala inten widuri(ne) / ayun ira atulus / bayandika wadon linuwih / pilih kados andika / alam kiyal iku / kakekate bathuk ira / alam kangti tegese puniku gusti / iya gigithok ira//

45. //Sampun liwat nyawa nira iki / (kang) tinampanan dening malekat / saking Ngijroil ta mangke / Ngijroil sira sampun / wonten malih (kang) malekari / Israpil wasta nira / pan ana (pun(iku / Ngijroil reke punika / nulya mancad munggah maring pitu langgit//

46. //Sampun prapta ing langit (pun)iki / langit iki mirah atatanya / malekat (a)Tanya mangka / nyawa apa puniku / kang anggawa aris nahuri / nyawane wong Islam ika / tetep baktinipun / liwat saking kono ika / nulya munggah ing langit kapindho iki / nulya anjaluk lawang//

47. //Kang atunggu lawang langit iki / malekat sarya uluk salam / sarta aris panjawabe / den takoni sira sampun / nyawa nira den titih titih / partingkah ing jinabad / yen sampun (pun)iku / nyawa nira nulya liwat / lamon dereng sira balika maning / binakta ing malekat//

48. / Sampun prapta ing langit puniki / kaping tiga sira tinakonan / pratingkah sembahyang mangka / yen sampurna puniku / sampun prapta langit sakawan (iki) / anulya tumeka sampun / sarta sira tinakonan / pertingkahing puwasa iki / yen sampurna liwata//

49. //Yen dereng sampurna balik singgih / sampun telas nulya liwat / ing langit ping lima reke / binakta sireku / ing partingkah wiladah gusti / lamon ora kajawab / sira baliya iku / yen sampurna nulya liwat / wus andungkap ing langit kaping nem iki / munggah pitung sapta ika//

50. //Ki Seh Jabar amuwus aris / kang kinarya kursi rasa ika / ngaras caya iku rehka / sampun kadi puniku / pun sakehe sarya kekalih / bumi langit punika / mas kawine iku / Allah lan Mukamad ika / mas kawine tekekena siji siji / miwah mas kawine lanang//

51. //Lanang wadon tekekena iki / mas kawine aras kursi (pun)ika / endi ta ing patemone / lan dhingdhing jalal iku / tekekena dipun sayakti / serngenge la(wa)n wulan / takokena iku / mas kawine panunggal nunggal / mas kawine raina kalawan wengi / lah iku den waspada//

52. //Dereng sampurna yayi ta gusti / pangawruhe maksih kumalamar / galurung adoh dungkape / yen sira sampun weruh / ing mas kawin sawiji wiji / iku yen dereng wikan / ujare kang luhung / bejang yen (an)dika pejah / temah suker dating ing sakarat iki / sampurna yen uninga//

53. //Mutmainah aris nahuri / inggih nuhun pangeraning jagat / kang asih ing ngakerate / mangke pangeran ingsun / luhung baya tuwan linuwih / emas pangeran ingwang / kang pundi puniku / kanga ran mas kawin (pu)nika / w(e)ruhena kanga ran mas kawin sadhidhik / malar duluren ingwang//

54. //Dene bakale langit bumi iki / pan kudrat bakale ika / bumi iradat bakale / ngaras kursi puniku / pan (pun)iku enur puniki / iku kang dadi ngaras / iku sun angrungu / dhingdhing jalal caya Allah / iya iku kang dadi aksara alip / iku isun (a)miharsa//

55. //ana dene Mukamad puniki / kang kinarya (pun)iku lan awal / Mukamad iku bakale / kalam la(wa)n mangsiku / pan bakale wadon puniki / k(e)rana ora mbawah / (kang) wadon (pun)iku / asale kang dadi ika / asalipun kang dadi wadon puniki / ireng irenging netra//

56. //Ingkang dadi eong lanang puniki / ing gaibe puputihing netra / iya iku wiwitane / krana lanang (pun)iku / sapolahe terus ing ngati / dening saking kapdhang / (kang) wadon puniku / kang dadi irenging netra / krana pon (da)tan kena ngimam ngimami / dening petenging ngimam //

 

PUPUH 18

ASMARADHANA

1. //Lamon sira nembah muji / pujine katuring sapa / yen katura Pangerane / mapan ora warna rupa / lamon ora katura / tanpa gawe sembahipun / amur aja amujiya//

2. //Lamon ngaturaken puji / maring Allah sementana / mapan dudu papadhane / pan Allah (ing)kang misesa / kang amurba ing sira / den weruh (ing) wiwitanipun / kang anembah ing sinembah//

3. //Puji sapa kang duweni / pan puji pujining Allah / kawula pan ora duwe / lawase nora / kuwasa / miwah panggawe nira / lawan badane sakojur / ing ngingsukma kang akarya//

4. //Pundi ingkang aran puji / tegese puji punika / kanugrahan sajatine / kang tumiba ing kawula / (kang) aran kanugrahan / iy urip tegesipun / pan urip sapa//

5. //Lamon uriping Yang Widi tan urip kalawan nyawa / tegese nya(wa) jatine / kang tumiba ing kawula / (kang) aran kanugrahan / iya urip tegesipun / iku urip ing manusa//

6. //(ing) Endi tegese urip / wong anom angawruhana / den (a)becik tarimane / angel jeneng ing ngagesang / tegese wong agesang / kang katetepan tetelu / iman tokid lan maripat//

7. //Lamon ora duweni / kang langgeng telung perkara / iman tokid maripate / pasti pegat ing ngagesang / yen uga (da)tan wruwa / iman lawan tokidipun / lawan jenenging maripat//

8. //Tegese iman lan tokid / kang iman pangestu nira / ngestoken Pangerane / kang sukma wajib kang esah / tan ana roro tetelu / amung sukma ingkang tunggal//

9. //Ingkang ingaranan tokid / mapan tunggal kajatiyan / pangleburan ing rorone / gusti kalawan kawula / yen tunggal kadya apa / lamon beda bedanipun / mapan ora pisah pisah//

10. //Salamet olih ngawruhi / tegese tokid punika / tunggal maring kawulane / kawula iku tan ana / mapan jeneng kawula / sajatine jatine suwung / tanpa polah tanpa tingkah//

11. //Tegese maripat singgih / wongkang awas ing Pangeran / iku kaya parupane / kanga was (pun)iku sapa / pan jeneng(e) kawula / wuta bisu tuli suwung / tan ana kawula nira//

12. //Katuring sembah lan puji / pan katuring dhewek ira / dhewek(e) sukma jatine / tan ana sembah senembah / endi kanga ran Allah / asmaning dat wajibul wujud / sajatine ingkang ana//

13. //Iya kang nembah amuji / kanyataan dating Allah / dudu ana ing dhewek(e) / mantep jenenging tarima / tegese panarima / tanpa polah tanpa wujud / lir sarah aneng segara//

14. //Jeneng sembah lawan puji / pan asrah ing panarima / pan kuningan kuwasane / dening Pangeran kang mulia / cilik tekang tuw / den becik tarimanipun / angel jenenging tarima//

 

PUPUH 19

DHANGDHANGGULA

1. //Mertabate sadat (ing)kang dhingin / mutawilah jenenging sahadat / angawruhi ing dheweke / (lan) mutawasitanipun / ingkang aran sadat ping kalih / la(wa)n mutakirah / sadat (ka)ping telu / mutawasita tegesnya / kanyataan sipate (ingkang) angawruhi / ing ngatase dheweknya//

2. //Tegese mutakirah (pun)iki / angawruhi jenenging Pangeran / wus nyata ing kawulane / mapan jenenging rasul / lan ing ngangken rasa sajati / iya rasa (kang) tunggal / kang ing ngangken wujud / dadine anang kalimah / kinawruhan dening wong sajagat bumi / anuting rasulullah//

3. //Retuning sadat wajib angawruhi / pan sakawan kathahe punika / tasdik talim kaliwate / kurmah sakawanipun / tegesipun ingkang karihin / tasdik angestokaken / Pangeran kanga gung / kalawan tegese kurmah / amumule sira maring ing Yang Widi / (ka)lawan tegese (ki) lawat//

4. //Tegese amumule (pu)iki / angutusan jeng Nabi Mukamad / ora (ro)ro Pangerane / kalawan talimipun / angagungaken maring (Yang) Wido / pan retuning sajagat / ananing Yang Luhur / tan ana amadhanana / ingkang liyan (da)tan anjeneng kekalih / anging Allah katunggal//

5. //Angandika Nabi sinelir / angrasani jenenging (a)salat / arep weruh Pangerane / yen sira ora weruh / siya siya denya lampahi / partingkah ing ngasalat / nenggih kang satuhu / w(e)ruhe kadi punapa / yen weruha sameloke dadi kapir / tudhuh werna rupa//

6. //Lamon ora weruh ing Yang Widi / yakti wuta besuk ing ngakerat / kudu weruh samengkone / yogya sami aguru / ingkang weruhing kang sajati / partingkah ing ngasalat / den weruh ing tudhuh / jenenging salat (kang)tunggal / tunggal wujud kawula kalawan gusti / dadi wujud (kang) tunggal//

7. //W(e)ruhipun ing kawula gusti / jeneng niyat kang tingang parkara / kasdu tarul lan tayine / wruwa ing bedanipun / jeneng niyat sawiji wiji / dudu basa suwara / niyat kang amengku / ing ngadeg rukuhe ika / iya niyat sujud lawan lungguh iki / iku kalawan niyat//

8. //Kaping kalih tarul kang gumanti / lungguhipun bedaning rakangat / tan kena kaliru mangke / tayin ping tiganipun / nyatakaken subuh lan magrib / miwah luhur punika / sarta ngasaripun / den sami abedakena / iya iku sunah lan pralu (pun)iki / wajib abeda kena//

9. //Waler sengker pocapane iki / (ing)kang satengah ora anduga / dening ewuh bebasane / kang satengah gumuyu / paksa bisa ngowah ngowahi / angucap rada bengak / padune wong bingung / kudu ngajak kekerengan / kang satengah ngagungaken bisa napsir / katungkul tetembangan//

10. //Atakona ingkang padha mumin / jeneng kawruh jatineng (a)salat / den idhep sira pisahe / pundi kang mumin tuhu / iya iku ingkang ngawruhi / kang wruh jatineng salat / pisah kumpulipun / dudu salat ing kawula / sajatine nugrahan nira Yang Widi / kang t(um)iba ing kawula//

11. //Sapa tinggal reke ing sajati / mapan luhur kang atinggal salat / kaya apa partingkahe / yen teka ora weruh / takokena dipun sayakti / angel jenenging salat / menawi kaliru / den (a)nenggih tinggal sisan / ambayani atinggal salat sajati / pan wajib linakonan//

12. //Sapa reke tinggal salat iki / ora kena mayite dinusan / wong mati Bangka kukume / kalawan malihipun / ora tunggal abukti / ingkang atinggal salat / iku jangjinipun / kaping tiga ora kena / nenembeleh rusak kalimahe kalih / mungguh (kang) atinggal salat//

 

PUPUH 20

S  I  N  O  M

1. //Kpire wong tinggal salat / sajege ora lakoni / tinggal temen sarya angas / amemadha ing wong mumin / miwah ing ngisin isin / persasat guguyu rasul / dadi ratuneng doraka / kaya kapir wong yahudi / pasti gempur lebur anang neraka//

2. //Luhure kang tinggal salat / kadi pundi olih ngawruhi / wajib wong atinggal salat / wajibe pan kadi pundi / lahir batin (pun)iki / tan ana liyan kang ketung / miwah panggenan ira / mapan ora anduweni / anging sukma polahe ingkang (a)salat//

3. //Ilang jenenging kawula / sirna maring ing Yang Widi / mapan jeneng kawula / norana anduweni / ing sadaya (pun)iki / pan saking Yang Ngagung / lir lintang karainan / kasenenan ing Yang rawit / lintang ilang kasorotan ing raditya//

4. //Wong kang tumeka ing salat / tinggal kasdu rulyatin / iku iya kang sampurna / angawruhana ing budi / iku kalawan ati / anang ngati tegesipun / arep amarengena / kasdutarul wantawin / parengena ing wiwitan lapal akbar//

5. //Aksara asta parengena / wekasan wiwitan alip / alip kakekateng niyat / lam awal (ka)la(wa)n akir / pareng ing niyat singgih / atiba ing niyatipun / Allah jenenging dat / tibane miyat sayakti / pan ing akbar jeneng sampurnaneng niyat//

6. //Jeneng niyat punika / paleburan roro neki / gusti kalawan kawula / yen maksih gusti / pan ta utami / kapriye salametipun / rorone dadi satunggal / tunggale dadi kakalih / ora ilang kawula kaya Pangeran//

7. //Pangawruhe ing kawula / pareng ing sih ing Yang Widi / lawan atinggal kawula / tan ana ingkang ngarani / ingkang anebut gusti / tan liyan kawulanipun / dadi nyataning Pangeran / kang anembah kang amuji / mapan iku kawula enggoning nyata//

8. //Ing ngangken kahanan Yang Sukma / ing ngangken wujud tunggil / la kakalih ira / tunggal tan ana kekalih / amung ing wong ngabakti / kakasih ira Yang Ngagung / amung jenenging manusa / kang dadi kala ning (a)sih / ora ana amung jenenging kawula//

9. //Endi kanga ran manusa / ingkang terus lahir batin / kang narima ing Yang Sukma / tan darbe polah pribadi / anging karsaning Widi / kanga sung marga kang luhur / mapan tan ana liyan / Pangran kang angasihi / den narima ing (a)sih nugrahaning Yang//

10. //Utawi jenenging salat / lilima kathah ireki / kang dhingin salat jumuwah / kang lahir waktu ing mangkin / pakumpulaning jalmi / salat jemuwah puniku / sing ngaden basa kena / (ing)kang lahir saking / iya iku asale salat jemuwah//

11. //Pan sing ngaden ucapena / maksih lahir lawan batin / aja tinggal ing panutan / kangjeng rasul kang kakalih / ingkang ana asuci / punika ing lakunipun / yogya angawruhena / basa lahir lawan batin / iya iku kanga ran salat jemuwah//

12. //kaping kalih salat wusta / (kang) den elingaken ing ati / tegese kang ora pegat / sapa ningali ing ati / sapa temoning Widi / kados paningaling kalbu / pan jenenging kawula / gusti ora ana napi / nora darbe mapan kaganti yang Sukma//

13. //Salat kaji kaping tiga / norana tingal kekalih / roh jasad tan kawicara / jasad roh kadi pundi / mapan dadi gegenti / iya iku ingkang agung / pan sajatineng tunggal / tinggale pan kadi pundi / mapan (pun)iku iya roh iya sukma//

14. //Iku pan dudu rarasan / pan ewuh olih ngawruhi / luput kenering wicara / lupute kadi pundi / lupute kadereng dugi / benere yen sampun weruh / yogya aguro kena / pan akeh jenenging ngilmi / kawruhana jenenging salat jumuwah//

15. //Waler sengker (ing)kang atengah / yen ana saben ngilmi / ora nadya mupakatan / sanget kang pating barekis / olihe paben ngilmi / tan ana gelem kasusur / (ing) ngagungaken yen bisa / tan kasusu ora ngarti / kaluputan pangawruhe dadi sasar//

16. //Dadine waler wong kuma bisa / angrasa bisa pribadi / tan angrasa yen kapurba / ujare ngilmi sajati / poma den ngati yati / sajati ngrasa (pun)iku / tingkah polah ira / pan iku saking Yang Widi / aja ngrasa yen sira bisa//

17. //Salat daim kang kaping pat / tegese ingkang ngawruhi / nyatane maring Pangeran / ora mango saking ngati / awase aningali / maring Pangeran kanga gung / jenenging maripat / tan ana gusti kakalih / kang kasebut ing ngati / amung Yang Sukma//

18. //Aja ngarepaken roro (ika) / ing ngawal kang during ana / jenenge kang kari akir / jenenging jisim (pun)iki / jeneng eroh akiripun / pan dadi kanyataan / minangka paesan jati / iya iku minangka tetunggalan//

19. //Tegese kang kaping lima / kinawruhan kang sayakti / salat ngismungalam ika / jenenging roh (la(wa)n jisim / yogya sami ngawruhi / tegese maring Yang Ngagung / agung namaning Allah / tan pegat denya ningali / dadi jagat nyatane ika langgengan//

20. //Tamat ing dina akad pon wula sura / tanggal pitu likur ing taun je / hijrah nabi 1694//

Punika wacan boten kenging nyang kang ningali kedah tyang kang bengah krana bok salah tamping tekade punika wasiyateng//

//guru guru poma//

Lailahailallah mukhamadun rasulullah ala huma salli ngala sayidina mukhamadin wangala ngali sayidina mukhamad.