KIDUNG CANDHINI
Dhandhanggula
Lampus ing manah atemah kingkin,
sangsaya raga among turida,
lepas mangkya
ing lampahé,
kalih titiyangipun,
sangsaya raga among marga sunu kang dènlampahi,
anut imbang acala,
iringaning gunung,
kidang umregil ing jurang,
asrih tinon keñaring sodama ngalih,
kadya tuduhèng marga.
Kagyat bedagan anèng wanadri,
bantèng jajawi kidang manjangan,
kancil tanggiling réwangé,
luwak lawan tinggalung,
rasèng wiro lawan kasturi,
manawak lawan landak,
lingsang lan weregul,
walang kapa lan jalarang,
luwak kapur irèng aning pang alinggih,
ramya amangsa wohan.
Kidul kilen pagagan kapering,
ramya swaraning tunggu tanduran,
karengo mandra calunge,
ramyar sinranging wijung,
tan pantara kokole muni,
pareng lan taluktaka,
swaranna gumuruh,
kapuyan Nyi Silabrangta,
kang kaesti punika rasaning pati,
tansah ngesti durgama.
Raryan ika srih anglawuh rawi,
sasoring angsana abrah mekar,
ruruh sumawur sekaré,
lir warsa kancana rum,
pindha pindha sinom nyang rawit,
lir langsé langsé ika,
ing ngapulang lulut,
satpada angisep sekar,
pangrengié kadya sambating dya asih.
Kagyat awungu Nyi Silabrangti,
amiyarsa paksi awurahan,
pupungun lengleng driyané,
anukmèng daryanipun paksi iki kadya ngaruhi,
polahèng brangta ing yang,
tekèng don aturu,
angur aja nglalanaa,
wetenge lan napsuné dèn kurateni,
dadi ngucap mangkana.
Bi Candhini mangké aningali,
babadan añar angunga jurang,
asangkep tatandurané,
kacang lan tebu wulung,
tales cina lan katak uwi,
karangdhang payodara,
ing pinggiranipun,
tales bakatal bilungkang,
putih lalaja kakara benguk cicipir,
ing pinggir cabé sabrang.
Nyi Silabrangta atanña aris,
Mangunarsa ika tinakènan,
kai syèkh manira takèn,
ingkang iman puniku,
kaya apa dèn ucap dhingin,
gumanti tokid ika,
maripat ing pungkur,
kang iselam tan dèn ucap,
kidul kilèn marapt dèn ucap dhingin.
Syèkh Mangunarsa maksih alinggih
nora wikan yèn sanaké pejah,
winartan dèning raréné,
mangké lalawad gupuh,
sarawuhé mangké alinggih,
lawan Nyi Silabrangta,
ika kang andulu,
semuné ana duduga,
kang sawenéh semuné lila
aradin, wikan jatining lampah.
Syekh Amongraga kawuwus malih,
dawaning kawiswara sang mindha,
wikan Yèn pejah sanaké,
mapan tan tulus kokum,
ameng-ameng anèng jaladri,
pan sinung nugraha,
linabuh tumimbul,
wenang angambah bramaga,
tan adangu Amongraga ika prapti,
dhekah ing Wanantaka.
Warnanen mangké Nyi Mbok Malarsih
sapanglilirira mangké nidra
angungun déning impèné,
supenané dèn guguh,
Tambangraras anakku nini,
wus lipur ta manira,
déning brangta wuyung,
mangké katon ing supena,
Tambangraras awèt andadawa brangti,
la edan darmanira.
Dan warnanen dénira kang rasmi,
Ki Jayasmara lan arinira,
ènjang kawarnaa mangké,
sampun amit yayébu,
adam mintar Ki Jayèngrasmi,
anganggé wastra ina,
anandhang salimut,
tan ambakta panakawan,
alilingsé samya mbakta kalam mangsi,
linggar angala désa.
Kang amaca rangdha nom tur sugi,
Nyi Tilarsa pan jujulukira,
rangdha nom becik budiné,
anyar kapatèn kakung,
katilaran anak kakalih,
wadon sami diwasa,
warnanipun ayu,
awasta Nyi Kèn Sumarsa,
kang taruna wastané Nyi Ken Warsiki,
lir widadari Kèndran.
Sireping wong kabèh pada guling,
Jayèngraga ika pinaranan,
teka alinggih sandhingé,
aris dénira muwus,
Jayangraga wuwunguwa kaih,
lah ta usadanana,
kaya awakisun,
saksat uriping pejah,
awakisun mangsa gagapa basuki,
yèn sira tan asiha.
Ana sanaké lanang sawiji,
ika karsanipun pinaranan,
dhukun Rubaka wastané,
wingi isun angrungu,
arinisun anenggèh sepi,
anaké kang apajar,
yèn lunga andhukun,
isuk’e li apopoyan,
Ki Waudan anenggih lara kapati,
manawi sampun teka.
Warnanen mangké Ki Jayèngrasmi,
salinggarira sing Sinduraja,
angéca-éca lampahé,
sumengkèng gunung-gunung,
parang pringga jurang kapering,
luyut punang wratmaka,
déning lumut lumut,
sèla geng angapit margi,
puchak muré lir wentis kesisan tapi,
araras tiningalan.
Syèkh Malangkarsa ana ing masjid,
uninga yèn wong sanaké teka susunggun bungah manahé,
sinungan salam asruh,
Malangkarsa ika nuruni,
sigra anjawat asta,
aris dènña ngrangkul,
kangen yayi sun ing sira,
anauri Ki Jayasmara amanis,
kakang manira nedha.
Rengen sakala kang anèng margi,
santri Monthèl denira lumampah,
dan Ki Panorta wuwusé,
lintang sadarganipun,
miwah rekèh Nyi Mbok Malarsih,
lungané Jayasmara,
angrasa kaduhung,
kadya salah kapatiyan,
Ki Panorta rabiné dèn pituturi,
wuwusé lir sarkara.
Tan warnanen tingkahira brangti,
mBok Turida lan Nyi Rarasdarya,
dan Ki Panorta wuwusé,
tanpa kilèn sadalu,
dipun tutuh sariranéki, d
éning nisthaning raga,
tuwa sun katungkul,
ing renes lan aryatama,
angur rarèh samya mangun tapa bakti,
tuwèng sun agung mèndra.
Syèkh Amongraga kawuwus malih,
apan kalanira kadhatengan,
Malangkarsa tatamuné,
rawuh sakaomipun,
Jayasmara ingkang dèn iring,
lawan Ki Jayèngraga,
punika donipun,
èca dénya tetrebangan,
tigang dina ing dalu tanana guling,
sami agineman rasa.
Sampun tutug dènira anganggit,
mangka dadya guyoning kang bisa,
tan wruh Yèn dadi cacadé,
ingkang awas aluhung,
sumanta kapaksa kumawi,
tan wruh ing basa tembang,
tembungé kol kaku,
mung aneda pangaksama,
kang sami sadya maca ningali gurit,
ingkwang kang minda muda.
Sasangkalaning Kidung Candhini,
ingkang tinedak babading jaman,
gana utbuta saktiné,
lagya kinawinipun,
sira wolu tenggeg tiga ing,
tusan lima pawohna,
ing sanunggilipun,
duk kinawi palastanna,
naun ejim ing sasih jumadilakir,
wimba ing kawanwelas.
Pinèmutan palasta sinrating,
dinten buda tabu dwi,
sang lek dulkijah wimbané,
ing asta watekipun,
ing warsi dal kodal kadeling,
ri sedeng sinangkalan,
jaman kalinipun,
sunna rasaning pandita,
buda hijrah nabi yan sapta awari,
ning soca yeka sasra
