NRIMO ING PANDUM
Ukara-ukara filosofis Jawa sing bisa akrab karo wong Jawa umume.
Luwih-luwih tumrape wong Jawa kang ngugemi budaya timur kang edipeni dhalah adiluhung.
Ukara sing dumadi saka 3 (telu) tembung iku gampang banget kanggo kita ucapake, kita krungu lan kita nulis. Nanging ora cukup 3 (telu) langkah kanggo kita aplikasi ing urip. Nrimo ing Pandum nduweni teges nampa kanthi menehi ing pasinaon kang luwih jembar bisa uga ateges ikhlas marang apa kang kita tampa ing urip utawa andhap asor ngadhepi saben liku-liku urip. Aplikasi ing urip sosial nrimo ing pandum bisa ditegesi loman marang wong liya, ing babagan ekonomi uga bisa diarani rasa marem marang bandha, lan luwih jembar nrimo ing pandum bisa ditrapake.
Nrimo kang tegese nampa kanthi sakabehe peparing kang becik saka sesama manungsa utawa saka kang Maha Kuwasa, arupa barang kang becik lan ala, malah kurang utawa luwih. Tumrape para sesepuh jaman biyen, bisa uga kaya simbah utawa simbah, nrimo ing pandum didadekake wara-wara sajrone ngadhepi pacoban urip. Mbok menawa akeh sing nganggep yen ujian urip iku susah, repot, ndadekke wong enom saiki ngomong.
Kita kudu ngelingi yen ujian bisa awujud kekuwatan sing kita duweni.
Kaluwihan ingkang kita darbeni utawi kita tampa wonten ing pasinaon nrimo paring dhawuh supados kita tansah syukur lan andhap asor kaliyan ingkang sampun dipungayuh.
Kosok baline, ing kekurangan sing kita alami, nrimo mulang kita supaya tansah sabar lan tabah ing kekurangan lan kesulitan sing ana.
Nrimo ing pandum minangka sikap nampa kanthi lengkap babagan macem-macem kedadeyan ing jaman biyen, saiki, lan kabeh kemungkinan ing mangsa ngarep.
Nrimo ing Pandum, minangka filosofi tumrap tiyang Jawi ingkang saged dipuntegesi minangka nrima kanthi ikhlas lan iklas sedaya peparingipun Gusti Allah, ingkang nyenengake lan ingkang sedhih.
Sumeleh urip lan narimo ing pandum, bisa ditegesi urip pasrah lan syukur nampa peparinge Gusti kanthi ati kang tulus.
Sepira rejeki sing dipikolehi, ora ngalangi rasa syukur lan sedekah marang wong liya sing butuh bantuan. (Kanggo sedekah ojo ngenteni sugih).
Pasrah marang Gusti iku ora mung pasrah lan ora usaha, nanging tansah bersyukur lan ora ngeluh lan mikir kanthi pangarep-arep sing ora ditandingi karo tumindak sing pasti.
Nrimo ing pandum mapanaken manah ingkang ikhlas nampi kawontenan ingkang kedadosan lan dipunalami, tansah mbudidaya ndandosi kawontenan amrih nyambut damel piyambak supados langkung nyumerepi kanugrahaning Gusti ingkang sampun dipun paringaken mbenjang.
Akeh durung mesti cukup, sethithik durung mesti cukup (akeh durung mesti cukup, sethithik durung cukup).
Saran kasebut umume, ora mung babagan kasugihan utawa penghasilan, nanging biasane wong katon luwih menyang arah kasebut.
Ana bedane antarane akeh lan cukup. Kathah ingkang langkung tumuju dhateng kathahipun kasugihan ingkang kita pikantuk, dene cekap semanten anggenipun nampi manah saking kathahipun.
Wong sing ambisi akeh bandha, ora bakal rumangsa cukup, amarga sawise tekan jumlah tartamtu, kepinginan anyar bakal katon.
Beda karo sing rumangsa cukup. Kecukupan njedhul amarga atine bisa ngrasakake apa sing dipikolehi ora preduli saka jumlahe.
Atine sugih ati, uripe padhang, ora kentekan niat.
Dheweke ora nyawang munggah nanging mudhun.
FILOSOFI NRIMO ING PANDUM
Nrimo ing pandum minangka salah sawijining santi utawa pitutur ing filsafat Jawa.
Senadyan misuwur ing kalangan masyarakat, ora sithik wong sing salah paham marang makna sesanti iki.
Nrimo ing pandum asring dimaknai mung kanggo nampa, pasrah, lan ora nindakake apa-apa kanggo kahanan utawa bencana sing kedadeyan. Amarga anane salah paham utawa salah paham marang konsep nrimo ing pandum, mula timbul kesan yen wong Jawa cenderung pasif lan pasrah. Nrimo Ing Pandum lan Etika Karya Wong Jawa ing babagan Sila Manunggaling Kawulo Gusti, tegesipun nrimo utawi nrimo mboten babar pisan lepat, namung mboten jangkep. Dene istilah nrimo ing pandum dhasare diterusake karo ukara makaryo ing nyoto (karya nyata).
Mula, sadurunge nrimo ing pandum dileksanakake kudu ana upaya luwih dhisik. Dene sikep nrima utawa pasrah iku mung dilakoni sawise wong wis usaha.
Konsep nrimo tumrap umat Islam Jawa, sanajan nrimo nduweni dimensi negatif, nanging konsep nrimo bisa direkonstruksi dadi luwih positif. Nrimo kasebut dimangerteni minangka karakter afektif sing ngatur manungsa supaya tetep tenang nalika nampa kasunyatan sing ora dikarepake. Dadi, karakter nrimo minangka gabungan saka rasionalitas manungsa lan urip emosional.
Nrimo minangka gabungan aktif saka unsur kognitif lan afektif sing bisa ngasilake optimisme lan kaslametan.
Nrimo ing pandum mujudake filosofi urip Jawa kang isine piwulang syukur marang samubarang kang wis diparingake, ditampa kanthi wutuh tanpa nuntut maneh.
Filosofi nrimo ing pandum mujudake gambaran saka carane wong Jawa pasrah marang Gusti Kang Maha Kuwasa.
Konsep nrimo ing filosofi iki nduweni implikasi kanggo kemampuan kanggo ngontrol awake dhewe lan nyerahake samubarang sing ora ana ing kontrol manungsa.
Sanajan mangkono, iki ora mulang manungsa supaya mandheg lan nyerah. Nrimo ing pandum minangka weker kanggo manungsa supaya ora duwe pangarep-arep sing dhuwur.
Lan, nalika pangarep-arep kasebut ora kewujud kaya sing dikarepake, manungsa ora bakal larut ing rasa sedhih.
Nrimo ing pandum raket banget karo nampa dhiri lan rukun karo kahanan. Konsep nrimo ing pandum laras karo isine pranatan Iman marang Gusti Kang Maha Esa, ora ana kang bisa ngowahi ketetapane Gusti, amarga takdir iku kewenangan kang mutlak.
