3) KAWITANE WONG JAWA LAN KAWITANE WONG KANUNG
(Seri : III. Jaman KUNA-KOBRA / Ing taun Jawa-Hwuning: 230 Masehi: 1)
(Dening
Mbah Guru Kawetokake dening Dewan Pengandhar Sabda Badra Santi ing Padhepokan
Argasoka)
III.
Jaman KUNA-KOBRA (Ing taun Jawa-Hwuning: 230 Masehi: 1)
Kacarita
ing sawijining bengi nalikane wong-wong Pambelah Pandhangan lagi padha
jejagongan ning gisik kang ngilak-ilak, padha omong-omong nyatur. Kawitane
nggone ndarat Leluhure ning gisik bumi Pandhangan kono kuwi dietung-etung wis
ana 10 = sepuluh turunan.
Ketitik
neng blandar-tongciet dalem Pedhanyangan Tanjungputri ana toletan-enjet 230
dulit (=1 dulit = pendhak Labuh = 1 taun); toletan kuwi minangka papeling
nggone ndarat Leluhure lawase wis ana 230 pendhak mangsa labuh (=230 taun).
Nggone ngetung 10 tutunan kuwi wiwit saka Dhanhyang Kie Seng Dhang. Nalika
padha jejagongan kuwi dumadakan wong-wong mau padha kaget sebab weruh Kaelokan:
Ning langit tencebing cakrawala sisih lor-kulon ana sorote Lintang-kemukus
nglandeng sumorod ngidul-ngetan, ngliwati sandhuwure segara Jawa lan segara
Kening.
Wayah
esuke wong-wong padha umyeg nyatur wahanane Lintang-kemukus mau; ana wong sing
nyarawidekake ning Nujum sing waskitha, wedhar wasitane: “Neng Bawana negara
Maghribi rajane lagi nglumpukake Kawulane mlebu ning kutha, perlu diwilang
cacah-jiwane. Ana kang sejodho, sing lanang pagaweyane tukang-undhagi; sing
wadon lagi ngandheg tuwa, wong mau ora keduman pondhokan mung entuk panggonan
kandhang wedhus pinggir desa. Dumadakan ning kandhang kono wong wadon mau
mbabarake jabang-bayi lanang; wecane Sang Nujum: “Besuk jabang-bayi kuwi yen wis
diwasa bakal dadi Raja Binanthara-nyakrawati, nanging ora kagungan Keraton ora
tau pinarak dhampar-kencana, ora kagungan prajurit kang asikep gegaman perang;
nelukake musuh ora kanthi merangi lan milara, mung kanthi Perbawa (Ambek asih
pari-tesnane). Gesange ora kagungan Wibawa (Kamulyan sugih rajabrana), mung
nyandhang sapala kandhang langit kemul mega ngumbara ndlajah desa milangkori,
medhar Wasita “Begja Rahayu”. Wong-wong Pambelah mengeng nggagas wahanane weca
sing aneh banget ngono kuwi. Let seminggu sawise wong-wong Kraga padha weruh
Kaelokan ngono mau, wong Sampung akeh sing padha ngimpi; rumangsane akeh iwak
Pesut-Lodhan lan Bantheng padha ngamuk liwung ngrusak Banjar Sampung ngebrukake
omah lan nguber-uber wong padha dipateni.
Ora
gantalan dina sawijining bengi angler-anglere wong padha turu dumadakan ana
prahara gedhe; angin sindhung-riwut segara Jawa lan segara kening kaya dilebur,
alun gedhe gumulung nglanjak dharatan lan Teluk Lodhan; perenge Gunung Ngarga
sisih wetan padha longsor. Thukule prahara gedhe ngono kuwi sabab Gunung Agung
Sengkapura njeblug (Ing taun Jawa-Hwuning 230 = Masehi 1). Pulo Baweyan
Sengkapura sirna separo, mblabare blegedaba muncrate lumpur-panas lan watu-watu
mengangah kontal ning angkasa, sarta udan awu sumebar tutug ngendi-ngendi
ngurugi Segara Jawa. Teluk Lodhan malih dadi dharatan Kragan, Sarang, Sedhan
(Kabupaten Rembang). Segara Kening malih dadi dharatan Pesisir Lor Kabupaten
Tuban. Ing sisih kidul nyisa mberemake kali-gedhe (Bengawan Solo) wiwit
Kradenan ngglendheng mengalor tutug Cepu, nuli mbelok mengetan dadi bengawan
Kethek; mbanjur amber dadi rawa Widhang tutug bumi-embet Pangkah/ Sidayu, iline
muntah ning Segara-supitan Medunten.
In
taun Masehi: 50 dharatan tilase Segara mau wis malih dadi alas-bebondhotan kaselanan
palakirna warna-warna. Wong-wong Tanjungputri salore Ngargapura wiwit padha
wani lan seneng bebadra bubak desa ning Pesisir-lor Segara kening, sing bumine
sela-selane watu-gamping tutug tepise segara padha ngetuk, mbrubul banyune tawa
bening nyarong. Bumi bubakan mau dijenengake, desa Mituk (Saiki dadi desa Beti
= Bektiharjo).
Ing
taun Masehi: 100, desa Mituk kuwi wis dadi Banjar gedhe mbanjeng mengalor
ngliwati bumi pagenengan sing lemahe warna Kuning semu Abang; sarehne wis dadi
Banjar gedhe tur nyangkleg segara, para Pambelah/ Nelayan nggawe plabuhan ning
pesisire; plabuhan kuwi dadi bantarane para Pelaut/ Pedagang saka manca negara,
padha gancol sarupane barang-kebutuhan bisa tinemu ning pasar Mituk kono.
Misuwure ning negara-manca, banjar kuwi ora diarani banjar Mituk, nanging
diarani banjar: Sitijenar. Wong-wong saka Tanjungputri Jawa-Hwuning kang cacah
jiwane luwih akeh, padha saeka-praya ngangkat sawijining wong Wegig Wiled
Trah-tedhak Tanjungputri, asmane Hang Tsu Hwan, diwisudha dadi Dhatu (kepala
Adat) banjar Sitijenar. Nalika pamisudhan dikepkyakake, Dhatu Hang Tsu Hwan
ngundhangake ning para Sumewa; papan Pasawuwan-agung mau didadekake punjere
kutha Sitijenar, dijenengake Kutha Begja-Agung (ucape umum salah-kaprah ngarani
Bejagung).
In
taun masehi: 107, Dhatu Hang Tsu Hwan wis bisa ngirup Banjar-banjar pesisir-lor
tanah Jawa, kutha Begja-Agung nuli didadekake punjer Pangesuhe banjar-banjar
mau; dijenengake Negara Jawa Purwa. Wiwit jaman pamrentahan Hang Tsu Hwan
wong-wong Nusa Jawa-Pegon kuwi wis akeh sing padha nggrancol ning Banjar
Sitijenar, pangesthine Nusa Jawa-Pegon kuwi supaya luluh dadi siji karo
negarane Dhatu Hang Tsu Hwan (Nggone ngarani ngaub pangwasane Dhatu Hang Tu-Ban
= pamrentah Tuban.
SIGEG
Koleksi
Imajiner Nuswantoro
